74. rocznica zbrodni wołyńskiej

"W wyniku popełnionego w latach 1943-1945 ludobójstwa zamordowanych zostało ponad sto tysięcy obywateli II Rzeczypospolitej, głównie chłopów. Ich dokładna liczba do dziś nie jest znana, a wielu z nich wciąż nie doczekało się godnego pochówku i upamiętnienia" - czytamy w uchwale. Zbrodni dokonały na ludności cywilnej oddziały Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN), Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA), a także dywizja SS Galizien oraz inne ukraińskie formacje współpracujące z Niemcami. Wśród zamordowanych obok Polaków byli także Żydzi, Ormianie, Czesi, przedstawiciele innych mniejszości, a także Ukraińcy, którzy stanęli po stronie ofiar. "Ofiary zbrodni popełnionych w latach 40. przez ukraińskich nacjonalistów do tej pory nie zostały w sposób należyty upamiętnione, a masowe mordy nie zostały nazwane - zgodnie z prawdą historyczną - mianem ludobójstwa" - brzmi uchwała.

Centralne uroczystości z okazji ustanowionego w zeszłym roku Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej są zaplanowane w Warszawie. Rozpocznie je msza święta w kościele wojskowym w Rembertowie. W południe na skwerze Wołyńskim z udziałem władz państwowych oraz asysty honorowej Wojska Polskiego i Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej odbędzie się apel pamięci oraz ceremonia złożenia wieńców. Przy pomniku Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez nacjonalistów ukraińskich na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej w województwach południowo-wschodnich w latach 1942-1947 zostanie odsłonięta tablica informacyjna.

Pełniący obowiązki Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk powiedział, że ukraińscy nacjonaliści zamordowali swoich sąsiadów za to, że byli Polakami. "Chcemy, aby 11 lipca wybrzmiały ważne słowa - była to zbrodnia ludobójcza i odpowiedzialność za nią ponosi Ukraińska Powstańcza Armia" - mówił Kasprzyk. Ocenił, że ludobójstwo na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej to ciągle "krwawiąca rana". Ocenia, że "na dziesięciolecia będzie ona ciążyła na relacjach polsko-ukraińskich" i dodał, że zbrodnia ta nie została należycie rozliczona. Minister Kasprzyk zaapelował do Polaków i Ukraińców o to, by "stanęli w prawdzie wobec tego ludobójstwa", a także o "niegloryfikowanie sprawców zbrodni, którymi były nacjonalistyczne ukraińskie formacje OUN-UPA". "Należy osądzić tych, którzy podżegali do zbrodni oraz byli jej sprawcami" - powiedział Jan Kasprzyk.

Masowe zbrodnie popełnione w latach 1943-45 przez OUN i UPA na ludności polskiej głównie na Wołyniu i w Galicji Wschodniej określane są mianem zbrodni wołyńskiej. Jej kulminacja nastąpiła 11 lipca 1943 r., gdy oddziały UPA w skoordynowany sposób zaatakowały około 150 polskich miejscowości, zabijając wówczas 10-12 tys. ich mieszkańców. W ocenie polskich historyków zbrodnia wołyńska była ludobójczą czystką etniczną, w której zginęło ogółem ponad 100 tys. osób. Są też szacunki mówiące o 120-130 tys. ofiar. Dla części badaczy z Ukrainy zbrodnie były konsekwencją "wojny prowadzonej przez Armię Krajową z UPA", w której wzięła udział ludność cywilna. Strona ukraińska ocenia swoje straty na 10-12, a nawet 20 tys. osób.

Na podstawie: PAP, IAR