Dar Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie" dla wileńskiego Muzeum Adama Mickiewicza


Janusz Skolimowski i Rimantas Šalna, fot. wilnoteka.lt
Zbiory działającego w Wilnie Muzeum Adama Mickiewicza uzupełniły się o kolejny eksponat. Fundacja "Pomoc Polakom na Wschodzie" przekazała placówce kopię obrazu Walentego Wańkowicza "Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale". Replika została wykonana na podstawie oryginału znajdującego się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Walenty Wańkowicz i Adam Mickiewicz zapoznali się i zaprzyjaźnili podczas studiów na Uniwersytecie Wileńskim. Wańkowicz namalował kilka portretów poety. "Portret Adama Mickiewicza na Judahu skale" jest jednym z najbardziej znanych. Został namalowany w latach 1827-1828 i jest ilustracją do sonetu "Ajudah", zaczynającego się od słów: "Lubię poglądać wsparty na Judahu skale". Poeta pokazany został w "byronicznej" pozie, wsparty na skale, okryty burką krymskich górali. Taki Mickiewicz stał się dla pokoleń Polaków "ikoną romantyzmu". "Portret Adam Mickiewicz na Judahu skale" cieszył się tak wielką popularnością, że sam Wańkowicz na zamówienie wykonał kilka replik i mnóstwo odbitek litograficznych. Portret podobał się też samemu Mickiewiczowi. 

Dyrektor Muzeum Adama Mickiewicza w Wilnie Rimantas Šalna chciał pozyskać kopię obrazu dla placówki, którą kierują. Z prośbą o pomoc zwrócił się do Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie". Replika została wykonana. Prezes Fundacji Janusz Skolimowski i wiceprezes Ewa Ziółkowska podczas uroczystości w muzeum przekazali ten dar. 

Wileńskie Muzeum Adama Mickiewicza działa od ponad 100 lat. Mieści się w mieszkaniu przy Zaułku Bernardyńskim (ul. Bernardinų 11), gdzie od Wielkanocy do czerwca w 1822 roku poeta mieszkał i przygotowywał do druku poemat "Grażyna". W 1911 r. wykupił je Jan Konrad Obst, redaktor, wydawca, historyk, członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Obst urządził prywatną ekspozycję poświęconą Adamowi Mickiewiczowi i udostępnił mieszkanie zwiedzającym. W czasie II wojny światowej ekspozycja została częściowo rozgrabiona, część jednak została przechowana przez pracowników Uniwersytetu Wileńskiego. 

Ponownie muzeum w Zaułku Bernardyńskim zostało otwarte w 1955 roku, w 100 rocznicę śmierci poety. W okresie sowieckim placówka działała, ale dla zwiedzających było niedostępne. Budynek wymagał renowacji, a zbiory muzealne mieściły się w trzech niewielkich pokojach. Dopiero pod koniec XX wieku dokonane zostały większe remonty, wykupione zostało sąsiadujące z muzeum mieszkanie, uporządkowana piwnica. Obecnie muzeum Adama Mickiewicza ma cztery sale ekspozycyjne, pokój administracyjny oraz piwnicę, w której odbywają się spotkania literackie i wystawy. Placówka posiada stół poety, przy którym redagował "Grażynę", jego fotel, a także rękopisy.

Na podstawie: Inf.wł.
Zdjęcia: Jan Wierbiel
Montaż: Paweł Dąbrowski