Grzegorz Schetyna: Prawa Polaków na Litwie są naruszane, a swoboda ograniczana

Minister Grzegorz Schetyna w trakcie swojego wystąpienia docenił dotychczasową rolę Senatu w opiece nad Polonią. "Chciałbym podziękować Senatorom za nieprzerwane zaangażowanie w sprawy naszych rodaków, za wrażliwość na ich problemy oraz liczne inicjatywy i rady" - zaznaczył minister.

W ocenie Grzegorza Schetyny polityka polonijna jest istotnym elementem polskiej racji stanu i polskiej polityki zagranicznej, stąd tak ważna jest współpraca pomiędzy różnymi podmiotami zaangażowanymi na rzecz wspierania naszych rodaków poza granicami. W Senacie minister Grzegorz Schetyna podkreślił znaczenie bieżącej sytuacji międzynarodowej i jej wpływ na położenie naszych rodaków.

Szczególne miejsce poświęcił osobom polskiego pochodzenia na Ukrainie. Minister przypomniał przy tym pomoc, jaka udzielona została rodakom mieszkającym na wschodzie Ukrainy: zorganizowanie latem 2014 r. turnusów wakacyjnych dla 220 dzieci pochodzących z regionu Donbasu, a także sprowadzenie do Polski 178 osób polskiego pochodzenia z tego regionu.

Minister Schetyna zaznaczył także, że krąg partnerów współpracujących z MSZ przy kształtowaniu polityki polonijnej szeroko wykracza poza instytucje rządowe: "W ramach konkursów dotacyjnych do tej pory podjęliśmy współpracę z ponad 170 organizacjami pozarządowymi, uczelniami wyższymi, samorządami na poziomie gminnym, powiatowym i wojewódzkim, a także kościelnymi osobami prawnymi".

Przypomniał, iż ważnym partnerem MSZ jest ponadto Telewizja Polska. MSZ współfinansuje kwotą w wysokości 11,3 mln złotych rocznie działalność kanału TVP Polonia. W Senacie szef polskiej dyplomacji poinformował także, że dobiegły końca prace nad Rządowym programem współpracy z Polonią i Polakami za granicą w latach 2015-2020, którego tekst został uzgodniony i przedłożony Radzie Ministrów.

Minister Schetyna wskazał również na działania podejmowane przez MSZ na rzecz wsparcia Polonii i Polaków za granicą, wśród których znajduje się zorganizowany po raz czwarty przez resort konkurs dotacyjny "Współpraca z Polonią i Polakami za granicą".

"W tegorocznym konkursie, rozstrzygniętym 26 lutego, wpłynęła niespotykana wcześniej liczba 433 ofert. Cieszy nas stały wzrost zainteresowania konkursem, bo dzięki temu rośnie atrakcyjność oferty organizacji pozarządowych wobec Polonii - podkreślił minister.

Zapowiedział ponadto powołanie mieszanej grupy roboczej z udziałem przedstawicieli Senatu i MSZ, która rozpocznie prace nad ustawą o finasowaniu wsparcia i współpracy z rodakami mieszkającymi poza krajem. "Polityka polonijna to nie tylko ogólna strategia. To także uważne monitorowanie respektowania praw i swobód poszczególnych społeczności polskich za granicą i ich egzekwowanie w ramach stosunków dwustronnych i wielostronnych wszędzie tam, gdzie prawa te są naruszane, a swoboda ograniczana"  - ocenił minister Grzegorz Schetyna odnosząc się do trudnej sytuacji mniejszości polskiej m.in. na Białorusi i na Litwie.

Minister wyraził zaniepokojenie m.in. stanem polskiego szkolnictwa: "na Litwie, choć mówię o tym z przykrością, pogorszyła się sytuacja oświaty polskiej. Anulowano prawo do umieszczania w miejscach publicznych dwujęzycznych tabliczek topograficznych na terenach zwartego zamieszkiwania mniejszości, na Wileńszczyźnie istnieją drastyczne opóźnienia w zwrocie ziem".

Według ministra szczególnie niepokojący jest trwający obecnie proces akredytacji szkół, w ramach którego zagrożony jest dotychczasowy status niektórych polskich placówek, w tym tych "cieszących się piękną tradycją i wysokimi walorami oświatowymi". 

"Zapewniam, że ochrona praw mniejszości polskich jest uwzględniania w agendzie rozmów dwustronnych - podkreślił minister. Równocześnie podziękował władzom Republiki Czeskiej i Republiki Łotewskiej za życzliwe rozwiązywanie problemów tamtejszych mniejszości polskich. "Cieszą także postępy w podejściu do mniejszości polskiej na Ukrainie" - dodał Grzegorz Schetyna.

Ministerstwo Spraw Zagranicznych szczególną wagę przykłada do wspierania działań Polonii i Polaków mieszkających poza naszymi granicami. Od 2012 r. MSZ organizuje doroczny konkurs dotacyjny na najlepsze projekty polonijne. W ramach rozstrzygniętego konkursu "Współpraca z Polonią i Polakami za granicą w 2015 r." 144 projekty otrzymały dofinansowanie na łączną kwotę 31,7 mln złotych.

Jednocześnie 11 dwuletnich projektów konkursowych rozpoczętych w 2014 r. i obejmujących wsparcie szkolnictwa, mediów i infrastruktury m.in. na Ukrainie, Litwie, Białorusi czy w Wielkiej Brytanii i Irlandii otrzymało dofinansowanie w wysokości 21,3 mln zł. Ponadto polskie placówki dyplomatyczno-konsularne rokrocznie wspierają projekty polonijne w kwocie ponad 20 mln zł.

W 2014 roku placówki zagraniczne RP zrealizowały 2 300 projektów. MSZ wspiera Polonię i Polaków na świecie funduszami łącznie w wysokości około 90 mln zł, co stanowi ponad połowę środków państwa przewidzianych na współpracę z Polonią. MSZ koordynuje politykę państwa wobec polskiej Polonii i Polaków za granicą także poprzez inicjowanie prac Międzyresortowego Zespołu ds. Polonii i Polaków za Granicą. 

Na podstawie: msz.gov.pl