Jaka Europa Środkowo-Wschodnia?


Konferencja w Studium Europy Wschodniej na Uniwersytecie Warszawskim, fot. A. Florkiewicz
Jakie są losy Europy Wschodniej? Czy tylko polityka ma wpływ na kształt relacji państw wschodnich? Organizatorem tegorocznej 9. sesji Warsaw East European Conference było Studium Europy Wschodniej. Temat wiodący „Old and New. Past, present and future of post-communist Word”. Prowadzili: Hélène Carrere d’Encausse i prof. Richard Pipes.
Konferencja odbyła się w dniach 15-18 lipca w gmachu Uniwersytetu Warszawskiego na Krakowskim Przedmieściu. Zgromadzeni specjaliści i słuchacze dzielili się znajomością historii oraz teraźniejszości krajów Europy Wschodniej UW. Jan Malicki, Dyrektor Studium Europy Wschodniej, podkreślił, że konferencja odbywała się przy „trzech stołach: przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości krajów Europy Wschodniej”. Jak zauważyła Hélène Carrere d’Encausse, Sekretarz Akademii Francuskiej, dziś ponad 60% Rosjan, w tym dzieci i osoby starsze, korzysta z Internetu i doskonale orientuje się w zmianach, jakie zachodzą na świecie. Podkreśliła, że zmiany, jakie nastąpiły, oddalają zamknięte kategorie, jakie do tej pory funkcjonowały w krajach wschodnich. Azerbejdżański polityk Asim Molladze postawił natomiast Polskę jako wzór dla państw Europy Wschodniej, która wprowadzając u siebie reformy, stała się członkiem NATO i Unii Europejskiej. Wspólne wnioski dotyczyły głównie problematyki przyszłości oraz ograniczania przez rozwijającą się technologię prywatności jednostek.

Niemal równocześnie, bo od 1 sierpnia 2012 roku, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej w Lublinie wraz z Instytutem Historii Litwy oraz Uniwersytetem Vytauti Magni w Kownie realizuje projekt „Historia a teraźniejszość. Dziedzictwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów a aktualne stosunki polsko-litewskie”. Projekt realizowany przy wsparciu finansowym Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej ma na celu wyjaśnienie odmienności w pamięci historycznej dotyczącej dawnej Rzeczpospolitej po stronie polskiej i litewskiej. Wspólne zaproponowanie działań edukacyjnych, intelektualnych, naukowych, projektów badawczych i popularyzacyjnych mogą okazać się pomocne w przezwyciężaniu konfliktów i nieporozumień dotyczących przeszłości. Ten projekt adresowany jest głównie do środowisk naukowych z Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, jak również Instytutu Historii Litwy i Uniwersytetu Vytauti Magni w Kownie. 

Przyszłość leży w młodym pokoleniu, ale również w doświadczeniu starszych. Jaki kształt przybierze Europa Wschodnia? Wielki wkład dzisiejszego pokolenia rysuje tę linię przyszłości, bo jak napisał Jan Pawłeł II, „przyszłość zaczyna się dzisiaj, nie jutro”.