Madonna Syberyjska odtąd w Kaplicy Zesłańców

Prawie dwumetrowa rzeźba została przywieziona na Litwę jesienią 2010 roku z miejscowości Korbik obwodzie krasnojarskim (60 km na południowy wschód od Krasnojarska) w Rosji, gdzie mieszkało wielu litewskich zesłańców. Stała na tamtejszym cmentarzyku od 1955 roku. Na podstawie posiadanego obrazka Najświętszej Maryi Panny wyrzeźbił ją zesłaniec Jonas Maldutis. Zbierali się przy niej przy różnych okazjach zarówno litewscy zesłańcy, jak też miejscowa ludność. À propos, sam J. Maldutis za wydawanie podziemnej gazetki gimnazjalistów „Uciemiężone myśli” został skazany na 10 lat łagru. „Ułaskawiony” mógł przyjechać do Korbiku, dokąd zesłana została jego rodzina.

Rzeźba Madonny z Korbiku została przewieziona na Litwę, gdy członkowie ekspedycji porządkujących cmentarze zesłańców zauważyli, że jej stan w sposób dramatyczny się pogarsza. Postanowiono więc przewieźć ją na Litwę i tu odrestaurować, a na cmentarzu w Korbiku ustawiono wykonaną z dębu kopię. O przewiezienie rzeźby oraz ustawienie jej kopii zatroszczyli się członkowie wspólnoty więźniów politycznych i zesłańców. 

Metropolita wileński arcybiskup Gintaras Grušas informację o przeniesieniu do Kaplicy Zesłańców przechowywanej dotychczas w zbiorach Litewskiego Muzeum Narodowego odrestaurowanej rzeźby poinformował 8 listopada 2017 roku w rocznicę śmierci sługi Bożego arcybiskupa Mečislovasa Reinysa. Był on, podobnie jak błogosławiony arcybiskup Teofilius Matulionis, prześladowany przez reżim sowiecki za wierność wierze katolickiej. Obaj duchowni przeszli drogę zesłańców ze swoim narodem – arcybiksup M. Reinys zmarł w więzieniu we Władimirze w Rosji, bł. Teofilius, mimo że po długich latach więzienia wrócił na Litwę, był tu prześladowany przez KGB aż do śmierci.

Autor rzeźby Madonny Syberyjskiej J. Maldutis wrócił na Litwę, do Wiłkomierza dopiero w 1992 roku. Doczekał przywiezienia wykonanej przez siebie figury Najświętszej Maryi Panny. Zmarł przed paroma laty. 

Kaplica Zesłańców w wileńskiej katedrze została ufundowana przez biskupa Wojciecha Tabora w 1495 roku. Nazywana jest też Kaplicą św. Jana Nepomucena oraz Kaplicą Częstochowską. Odnowiona została staraniami biskupa wileńskiego Jana Nepomucena Kossakowskiego. Po jego śmierci w roku 1808 na wschodniej ścianie kaplicy umieszczono poświęcone mu epitafium.

W niszach kaplicy stoją rzeźby ośmiu świętych, nad nimi – osiem obrazów autorstwa Franciszka Smuglewicza, przedstawiających aniołów trzymających w rękach symbole cnót chrześcijańskich.

W 1989 roku kaplica została poświęcona zesłańcom, od tamtego czasu w jej centrum wisi duży krzyż z I połowy XVIII wieku z masywną drewnianą figurą ukrzyżowanego Chrystusa. Krzyż został przeniesiony tu w 1864 r. z zamkniętego kościoła trynitarzy na Antokolu.

Po prawie i lewej stronie kaplicy w przeszklonych gablotach wiszą dedykacje odsłonięte 14 czerwca 1989 roku. Głoszą, że „na wieki wdzięczna katolicka wspólnota Litwy poświęca tę kaplicę umęczonych i zesłańców” dostojnym duszpasterzom, ukochanym braciom i siostrom – litewskim męczennikom. W dedykacjach wymienieni zostali arcybiskup Mečislovas Reinys, biskup Vincentas Borisevičius, arcybiskup Teofilius Matulionis, biskup Pranciškus Ramanauskas.

W kaplicy są trzy epitafia pamięci biskupów wileńskich: Jana Nepomucena Kossakowskiego (1755-1808), Mečislovasa Reinysa (1884-1953) i Julijonasa Steponavičiusa (1911-1991).

Na podstawie: bernardinai.lt, lzinios.lt, katedra.lt