Matka Boska Trocka patronką roku 2018

Jak zaznaczyli posłowie, rok 2018 będzie dla Litwy wyjątkowy z racji na 100-lecie odrodzenia państwowości, a słynący łaskami cudowny obraz był pierwszym w Wielkim Księstwie Litewskim, 4 września 1718 roku uroczyście ukoronowanym koronami przekazananymi przez papieża Klemensa XI. Stało się to niecały rok po koronacji obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej.

Posłowie proponują powołać komisję ds. obchodów i przeznaczyć środki budżetowe na realizację programu okolicznościowego uroczystości. Pod projektem są podpisy prawie 20 posłów reprezentujących różne opcje polityczne, wśród nich - przedstawicieli Akcji Wyborczej Polaków na Litwie - Związku Chrześcjańskich Rodzin: Jarosława Narkiewicza, Rity Tamašunienė, Michała Mackiewicza, Czesława Olszewskiego. 

Cudowny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, znajdujący się w kościele Nawiedzenia NMP w Trokach, przedstawia tronującą, ujętą frontalnie i wpisaną w trójkąt równoboczny Marię, podtrzymującą prawą ręką siedzące na Jej kolanach Dzieciątko, a w lewej trzymającą gałązkę róży z trzema kwiatami. Wizerunek Trockiej Maryi charakteryzuje się bizantyjskim stylem obrazowania i malowania ikon. Jednocześnie można dostrzec na nim istotne rysy późnośredniowiecznego malarstwa zachodniego: szerokie szaty, okrywające figurę równymi fałdami. Obraz Matki Boskiej Trockiej w sposób niepowtarzalny i jedyny w swoim rodzaju łączy różne style ikonopisania. 

Pojawienie się obrazu w dawnej stolicy Wielkiego Księstwa Litewskiego, jak i upowszechnienie się na Litwie kultu maryjnego wiąże się z wielkim księciem Witoldem, który wybrał Matkę Bożą na opiekunkę swoją i całego księstwa. Litewscy badacze są skłonni uważać, że Witold chciał uczynić z Maryi symbol jednoczący wielonarodowe i wielowyznaniowe Księstwo. W pewnym sensie tak też się i stało. Wizerunek Matki Bożej Trockiej był uznawany za cudowny i obdarzany czcią nie tylko przez katolików, lecz także przez prawosławnych, schizmatyków, pogan, Tatarów, a Najświętsza Maryja Panna Trocka otaczała ich swą opieką, co potwierdzają opisy cudów.

O wyjątkowości obrazu Matki Bożej Trockiej mówi też legenda o jego pochodzeniu. Uważa się, że obraz został namalowany w Konstantynopolu w 1123 r., zaś w 1390 r. imperator Emanuel II Paleolog przekazał go w darze dla Witolda. Miał to być ten sam obraz, dzięki któremu cesarz Jan Komnen pobił Hunów i Persów, po czym uroczyście zawiózł z powrotem do Konstantynopola na srebrnym wozie, zaprzęgniętym w cztery białe konie. Początkowo obraz był przechowywany w zamku na wyspie, potem książę Witold przekazał go założonemu przez siebie kościołowi w Trokach.

Na przełomie XV i XVI wieków sanktuarium w Trokach było znane na całej Litwie. Gdy w 1604 r. w kraju szerzyła się dżuma, później z powodu nieustających ulew groził głód, biskup wileński Benedykt Woyna zorganizował procesję z Wilna do Trok. Dżuma cofnęła się. Od tego czasu Troki odwiedzają pielgrzymi. O uznawaniu obrazu za cudowny świadczą pielgrzymki władców, którzy przybywali tu w I poł. XVII w. W 1611 r. przybyła do Trok wraz z jezuitą, ks. Piotrem Skargą królowa Konstancja, by prosić o opiekę Bożą dla króla Zygmunta III Wazy w jego wyprawie na Smoleńsk. W 1622 r. Maciej Kazimierz Sarbiewski napisał cztery epody dedykowane wojewodzie trockiemu Januszowi Tyszkiewiczowi i jego pielgrzymce z procesją z Wilna do Trok, by oddać cześć obrazowi Matki Boskiej i podziękować za zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem w 1621 r. W 1639 r. nuncjusz papieski przesłał do Rzymu wiadomość o pielgrzymce króla Władysława IV Wazy do Trok. Przed trockim obrazem Matki Bożej modlili się również: hetman Stefan Czarniecki, król Jan Kazimierz, król Jan III Sobieski.

W 1718 r. cudowny obraz MB Trockiej został uroczyście ukoronowany złotymi koronami, ofiarowanymi przez papieża Klemensa XI. Była to pierwsza w Wielkim Księstwie Litewskim i druga w Rzeczpospolitej po jasnogórskim wizerunku koronacja. Od tej chwili Maryja z Trok była uważana za patronkę Litwy, a jej kopie rozpowszechniły się na terenie całego Wielkiego Księstwa Litewskiego. W pierwszej połowie XVII w. na Litwie żaden inny wizerunek Maryi nie był tak słynny jak obraz Matki Boskiej Trockiej. Dzisiaj kopie obrazu można znaleźć w kościele św. Michała Archanioła w Niemenczynie, a na Łotwie obraz ten jest znany jako Bogurodzica Agłońska.

W okresie 1718-1783 w Trokach odnotowano 42 nowe cuda, najpóźniejsze pochodzą z 1902 r., ale i dzisiaj troczanie mówią o wyproszonych łaskach za wstawiennictwem Matki Boskiej Trockiej. Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny znajduje się na szlaku pielgrzymim Jana Pawła II. Najważniejszymi wydarzeniami roku w trockim sanktuarium są: 15 sierpnia - Odpust Matki Boskiej Zielnej oraz na początku września - tygodniowy Odpust Matki Boskiej Trockiej.

Na podstawie: lrs.lt, trakubaznycia.lt