Nie żyje Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska


Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska, fot. wikipedia.org
W Warszawie, w wieku 94 lat zmarła Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska, młodsza córka Marszałka Józefa Piłsudskiego. Była pilotem szybowców, w czasie II wojny światowej służyła w brytyjskim Air Transport Auxiliary. Wraz z matką Aleksandrą Piłsudską oraz siostrą Wandą była zaangażowana w działalność polskiego wychodźstwa powojennego, organizowała pomoc dla "solidarnościowego" podziemia. Podejmowała też wraz z mężem i dorosłymi dziećmi, Joanną i Krzysztofem, działania na rzecz uwolnienia więźniów politycznych oraz wspierała demokratyczną opozycję w Polsce. Ostatnie lata życia spędziła w Warszawie.
Jadwiga Piłsudska urodziła się 28 lutego 1920 r. jako druga córka Józefa Piłsudskiego i Aleksandry Szczerbińskiej. Młodość spędziła głównie w Warszawie, mieszkała z rodziną w Belwederze oraz w Sulejówku.

Już jako 12-letnia dziewczynka zainteresowała się lotnictwem: zaczęła budować modele samolotów. W 1937 r. odbyła szkolenie szybowcowe w Sokolej Górze koło Krzemieńca na Wołyniu. Kontynuowała je w Bezmiechowej w Bieszczadach, po kolei zdobywając szybowcowe kategorie "A", "B", "C" i "D". Wstąpiła też do Aeroklubu Warszawskiego, gdzie latała na motoszybowcach "Bąk". Łącznie przed wojną wylatała około 100 godzin na szybowcach. Zamierzała rozpocząć studia na kierunku inżynieria lotnicza na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej, jednak planom tym przeszkodził wybuch wojny. 

We wrześniu 1939 r. wraz z matką i starszą siostrą Wandą znalazły się w Wilnie. Po agresji ZSRR na Polskę wyjechały do Kowna, a następnie zostały ewakuowane specjalnym samolotem przez Łotwę i Szwecję do Anglii. Po ewakuacji podjęła studia na Newnham College Uniwersytetu Cambridge na kierunku architektura, które ukończyła z dyplomem magistra inżyniera architekta w 1946 r. Studiowała również urbanistykę i psychologię. Jako studentka parokrotnie składała pisma z prośbą o przyjęcie do Air Transport Auxiliary (ATA), cywilnej organizacji zajmującej się na terenie Wielkiej Brytanii rozprowadzaniem wyprodukowanych bądź wyremontowanych samolotów z fabryk i warsztatów na wojskowe stacje RAF. Służbę rozpoczęła 15 lipca 1942 r. Piłsudska była jedną z 17 polskich pilotów, w tym jedną z trzech Polek w całym Air Transport Auxiliary.

W 1944 r. wyszła za kpt. Andrzeja Jaraczewskiego, oficera Marynarki Wojennej. Po wojnie przebywała w Anglii na emigracji. Pracowała tam jako architekt, a także prowadziła z mężem firmę, produkującą lampy, kinkiety i meble własnego projektu.

Jesienią 1990 r. Jadwiga Piłsudska-Jaraczewska powróciła do Polski na stałe. Zajęła się pracą społeczną w założonej przez siebie Fundacji Rodziny Piłsudskich i Towarzystwie Przyjaciół Instytutów Józefa Piłsudskiego. Wraz z siostrą podjęła starania o odzyskanie od państwa dworku Piłsudskich w Sulejówku (co się udało w 2000 r.) i utworzenie tam Muzeum Józefa Piłsudskiego. Brała także udział w życiu seniorów lotnictwa, uczestnicząc jako gość w spotkaniach i pokazach lotniczych.

28 lutego 2008 r., została odznaczona przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za "bohaterską postawę i męstwo wykazane podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w popularyzowaniu historii i tradycji Narodu Polskiego oraz pielęgnowanie pamięci o dokonaniach Marszałka Józefa Piłsudskiego".

Na podstawie: muzeumpilsudski.pl, IAR

Komentarze

#1 Piękny życiorys, szlachetna

Piękny życiorys, szlachetna postawa, nieodżałowani ojciec i córka. Niech Jej ziemia lekka będzie. Ave Maria.

Sposób wyświetlania komentarzy

Wybierz preferowany sposób wyświetlania odpowiedzi i kliknij "Zachowaj ustawienia", by wprowadzić zmiany.