O Polaku, który opracował litewską gramatykę

Konferencja została  zorganizowana przez  sejmowy Komitet Oświaty Nauki i Kultury, Instytut Języka Litewskiego, Komisję do spraw Tradycji Lituanistycznej i Zachowania Dziedzictwa z okazji 125 rocznicy urodzin polskiego językoznawcy prof. Jana Otrębskiego. Biorący w niej udział naukowcy przedstawili tematy dotyczące biografii prof. Otrębskiego a także jego pracy, szczególnie uwzględniając wkład w dziedzinie lituanistyki. W konferencji wzięli udział badacze z Litwy i Polski reprezentujący Uniwersytet Wileński, Litewski Uniwersytet Edukologiczny, Instytut Języka Litewskiego i Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu. 

Jan Szczepan Otrębski (1889-1971), polonista i językoznawca, urodził się 8 grudnia 1889 w Pilicy. Studia rozpoczął na wydziale medycyny Uniwersytetu Warszawskiego, ale po dwóch miesiącach przeniósł się na wydział historyczno-filologiczny, wybierając jako specjalność sekcję słowiańską. Jego praca napisana podczas wakacji w 1912 roku, "Zarys białoruskich gwar guberni wileńskiej", przyniosła mu w 1913 roku złoty medal oraz zwolnienie z obowiązku pisania pracy kandydackiej kończącej studia. Wyjechał do Lipska na stypendium, gdzie otworzył przewód doktorski. Pracę przerwała wojna. Wyjechał z Lipska do Kalisza, gdzie w latach 1916-1921 był nauczycielem w gimnazjum. W tym czasie prowadził badania językoznawcze. Prof. Rozwadowski zaproponował Janowi Otrębskiemu doktoryzowanie się na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1920 otrzymał tytuł doktora filozofii za pracę "Przyczynki do gramatyki porównawczej języków indoeuropejskich".

W 1921 został zastępcą profesora językoznawstwa indoeuropejskiego i filologii sanskryckiej na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, gdzie wkrótce został dziekanem Wydziału Humanistycznego. Lituanistyka stała się  jego pasją - został członkiem Instytutu Języka Litewskiego, uczestniczył w opracowaniu "Słownika Języka Litewskiego".  

W 1945 roku, po wysiedleniu z Wilna, profesor Otrębski przeniósł się do Poznania, gdzie na Uniwersytecie Adama Mickiewicza objął katedrę slawistyki, a w 1947 nowo utworzoną katedrę filologii bałtyckiej. Jednym z jego największych osiągnięć naukowych była monumentalna, trzytomowa "Gramatyka Języka Litewskiego".  Opracowanie, stworzone przez Polaka, było pierwszą tak poważną pracą na ten temat. Na UAM pozostał do roku 1960, kiedy to przeszedł na emeryturę. Zmarł 26 kwietnia 1971 w Poznaniu. 

Konferencja Naukowa "Jan Otrębski (1889 - 1971) w zawirowaniach języka i historii" odbyła się w Sali Konstytucyjnej Sejmu Litwy 28.11.2014 r.  Swoje referaty wygłosili: dr Valdas Selenis, prof. dr Aldonas Pupkis, dr hab. Norbert Ostrowski, dr Juozas Marcinkevičius, dr Daiva Kardelytė-Grinevičienė,  prof. dr hab. Algis Kalėda, dr Jūratė Pajėdienė. Udział wzięli również ambasador RP Jarosław Czubiński i Irena Degutienė, zastępca przewodniczącego Sejmu LR. 
 
Na podstawie: jura-pilica.com, bns.