Obchody 100. rocznicy śmierci twórcy esperanto

Ludwik Zamenhof (1859-1917) urodził się w Białymstoku i tam spędził dzieciństwo. Wówczas było to wielonarodowe, zróżnicowane kulturowo miasto. Młody Zamenhof, który za główną przyczynę nieporozumień i sporów między ludźmi uważał barierę językową, postanowił stworzyć podstawy języka międzynarodowego.

Światowym obchodom wypadającej w 2017 r. setnej rocznicy śmierci L. Zamenhofa patronuje UNESCO. Władze Białegostoku chciały ogłosić Rok Zamenhofa także w mieście, jednak radni na grudniowej sesji rady miasta nie zgodzili się na to, ale społeczne obchody tego roku zainaugurowali w styczniu m.in. esperantyści, władze miasta, społecznicy i mieszkańcy.

W piątek, 7 kwietnia pamięć twórcy esperanto w setną rocznicę jego śmierci uczcił Sejm RP. W uchwale, której treść odczytał marszałek Marek Kuchciński, napisano, że inspiracją dla Ludwika Zamenhofa do stworzenia tego ponadnarodowego języka było dorastanie i wychowywanie się w środowisku wielonarodowościowej społeczności Białegostoku.

Uchwała przypomina, że Ludwik Zamenhof zrzekł się należnych mu praw i oddał esperanto na użytek całej ludzkości. W 1905 r. został odznaczony francuskim Orderem Legii Honorowej, a w 1913 r. wysunięto jego kandydaturę do Nagrody Nobla. W 2014 r. decyzją ministra kultury i dziedzictwa narodowego język esperanto został wpisany na polską listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.

Zamenhof zmarł 14 kwietnia, jednak ze względu na przypadające w tym roku w tym czasie Święta Wielkanocne (14 kwietnia przypada Wielki Piątek), obchody przeniesiono.

Tradycyjnie w rocznicę śmierci Zamenhofa składane są kwiaty przed jego pomnikiem w Białymstoku - w tym roku uroczystości odbędą się 12 kwietnia. Tego samego dnia w Centrum im. Ludwika Zamenhofa zostanie otwarta wystawa znaczków i kart pocztowych "Esperanto w filatelistyce". Zostaną na niej zaprezentowane zbiory Franciszka Skrypko i Mieczysława Marczaka, którzy kolekcjonują znaczki i karty z całego świata. Poczta Polska wyda też okolicznościową kartę pocztową dedykowaną Ludwikowi Zamenhofowi. Karty z ozdobnym datownikiem i stemplem będą dostępne 12 kwietnia podczas wystawy. Poczta wyda karty w nakładzie 10 tys. sztuk, będą dostępne w Białymstoku i Słupsku, gdzie władze miasta ogłosiły Rok Zamenhofa.

Natomiast główne uroczystości odbędą się w maju, kiedy w Białymstoku zostanie zainaugurowany 36. Polski Kongres Esperantystów, na który przyjadą esperantyści z kraju i ze świata. Podczas trzydniowego kongresu odbędzie się m.in. promocja wydanego w esperanto tomiku poezji białostockiego poety Wiesława Kazaneckiego.

W ramach obchodów Roku Zamenhofa zaplanowano też m.in. grę miejską śladami Zamenhofa, Białostocki Teatr Lalek przygotuje spektakl w języku esperanto. Od końca kwietnia będą odbywać się też spacery po Białymstoku po miejscach związanych z Zamenhofem i ruchem esperanckim w mieście.

Obchody przygotowują esperantyści oraz władze miasta, w których organizację angażują miejskie instytucje kultury. Esperantyści zwracają uwagę, iż w 2017 r. wypada również 130. rocznica powstania języka esperanto oraz 120. Rocznica urodzin Jakuba Szapiro - założyciela Towarzystwa Esperantystów w Białymstoku. Z tej okazji przygotowany będzie reprint pierwszego przewodnika po Białymstoku w języku esperanto, opracowanego właśnie przez Szapiro.

Białystok wciąż jest ważnym miejscem dla miłośników esperanto. W 2009 r. odbył się tam 94. Światowy Kongres Esperanto. Zaczęło wówczas działalność Centrum im. Ludwika Zamenhofa (od nowego roku włączone do Białostockiego Ośrodka Kultury, co spotkało się z protestami - PAP), które m.in. realizuje przedsięwzięcia ukazujące zróżnicowanie kulturowe, narodowościowe i religijne regionu.

Działa w nim biblioteka esperancka "Esperanto-Libro" (jako filia Książnicy Podlaskiej), licząca ponad 3 tys. książek i czasopism.

Esperantyści szacują, że na świecie jest ponad tysiąc miejsc noszących imię Zamenhofa lub nazwę esperanto. Dokładnie nie wiadomo, ilu jest samych esperantystów; najczęściej podawana jest liczba kilkuset tysięcy osób znających ten język.

Na podstawie: PAP, IAR, inf. wł.