Odnaleziono oryginał Aktu Niepodległości Litwy

Po podpisaniu Aktu Niepodległości Litwy jego oryginał został wręczony dr. Jonasowi Basanavičiusowi. Przypuszczalnie po południu 16 lutego 1918 r. dokument ten przedstawicielowi Niemiec w Wilnie przekazał sygnatariusz Jurgis Šaulys. Z Litwy do Niemiec akt miał być wysłany drogą pocztową. Miejsce duplikatu dokumentu nie jest znane od 1940 roku.

Ambasador Litwy w Niemczech Deividas Matulionis we czwartek, 30 marca w niemieckim archiwum dyplomatycznym - Archiwum Politycznym Ministerstwa Spraw Zagranicznych Niemiec - w towarzystwie prof. Liudasa Mažylisa i pracowników archiwum obejrzy odnaleziony dokument.

"W aktach spraw przy niemieckim wariancie był wpięty również litewski wariant uchwały z wyraźnie oryginalnymi podpisami 20 sygnatariuszy" - podkreśla profesor.

Dokument był złożony na czworo, co potwierdza przypuszczenie, że przybył do Niemiec drogą pocztową. Akt Niepodległości Litwy wpięty był do akt z marca 1918 roku.

Liudas Mažylis mówi, że intensywne poszukiwania oryginału Aktu Niepodległości rozpoczął latem ubiegłego roku. Liczne spotkania skłoniły go ku myśli, że "niemiecki kierunek" poszukiwań z pewnych powodów był jednak dotychczas w niewystarczający sposób zbadany przez litewskich historyków.

"Przed kilkoma miesiącami zrobiłem zupełnie zwyczajny krok - zwróciłem się do Archiwum Państwowego w Berlinie w interesującej mnie kwestii. (...). Poinformowano mnie wtedy, że istnieje również Archiwum Polityczne Ministerstwa Spraw Zagranicznych, do którego mógłbym się też zgłosić i prowadzić poszukiwania również tam. To właśnie uczyniłem" - kulisy poszukiwań odsłania prof. L. Mažylis.

"Odnalezienie oryginału Aktu 16 Lutego jest nadzwyczaj radosną wieścią w czasie, gdy oczekujemy na 100-lecie państwa" - mówi prezydent Litwy Dalia Grybauskaitė. Przywódczyni państwa ma nadzieję, że dokładne badania potwierdzą autentyczność dokumentu i można się będzie zwracać do Niemiec o przekazanie dokumentu Litwie.

Premier Saulius Skvernelis twierdzi, że liczy na to, iż znaleziony w Niemczech oryginał Aktu Niepodległości Litwy wróci do kraju i liczy na dobrą wolę Niemiec. W pierwszej kolejności kwestie sprowadzanie dokumentu na Litwę konsultowane będą z ambasadą Litwy w Niemczech i specjalistami.

Na początku bieżącego roku kontrolowany przez przedsiębiorcę Dariusa Mockusa koncern "MG Baltic" zaoferował 1 mln euro za odnalezienie i sprowadzenie do kraju oryginału Aktu Niepodległości Litwy z 16 lutego 1918 roku.

Akt Niepodległości Litwy wydany został 16 lutego 1918 r. przez litewską Tarybę - ogłaszał niepodległość państwa litewskiego.

Wśród sygnatariuszy aktu było wielu wybitnych przedstawicieli litewskiego życia publicznego, w tym - Polak Stanisław Narutowicz, brat pierwszego prezydenta Polski Gabriela Narutowicza. 

Na podstawie: bns.lt, lrt.lt, inf. wł.