Polski sejm o oświacie polskiej na Litwie

Projekt uchwały w sprawie szkolnictwa polskiego na Litwie złożyli w czerwcu 2015 r. posłowie PiS, a jej treść zatwierdziły na początku sierpnia sejmowe komisje Łączności z Polakami za Granicą oraz Spraw Zagranicznych. "Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża zaniepokojenie ograniczaniem dostępu do edukacji w języku polskim Polakom mieszkającym na Litwie. W ostatnich miesiącach miały miejsce protesty w polskich szkołach na Litwie. Jest to kolejny dramatyczny przejaw determinacji mniejszości polskiej dążącej do zachowania tożsamości, języka i kultury. Polska i Litwa mają wspólną, wielowiekową historię. Obliguje nas ona do wzajemnego poszanowania w sferze politycznej, społecznej i kulturalnej. Oba państwa są dzisiaj członkami Rady Europy, Unii Europejskiej i NATO - organizacji stojących na straży integralności państwowej i praw mniejszości narodowych, takich jak: etniczna tożsamość, język, kultura i oświata" - głosi poselski projekt uchwały. 

Wnioskodawcy przypominają też wielowiekową historię polskiej obecności na Litwie oraz bolesne konsekwencje dwóch powstań narodowych, dwóch wojen światowych, czystek etnicznych, wywózek oraz przesiedleń. Jak zaznaczają, mieszkający na Litwie Polacy "przetrwali to wszystko i zachowali swoją tożsamość. Tym bardziej mają prawo do rozwijania własnej narodowej kultury i swojego języka, podobnie jak Litwini w Polsce". "Sejm Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się do władz Republiki Litewskiej o podjęcie działań na rzecz zapewnienia polskiej mniejszości narodowej warunków odpowiednich do prawidłowego rozwoju edukacji w języku polskim, zgodnych z powszechnie przyjętymi standardami europejskimi. Chcemy budować wzajemne relacje w oparciu o wzajemne poszanowanie praw i tożsamości obywateli obu państw" - napisali polscy posłowie w projekcie uchwały. 

Podczas czwartkowego posiedzenia Sejmu RP odbyła się debata na temat projektu uchwały. Sprawozdawca projektu poseł Jan Dziedziczak (PiS) powiedział, że "nie może być tak w XXI wieku, że mniejszość polska jest tak traktowana przez kraj, który traktujemy jako sojusznika, z pełnym zaangażowaniem bronimy, strzeżemy (...). Polacy na Litwie są poddani różnym niezrozumiałym dla nas procesom".

Obecna na posiedzeniu wiceminister spraw zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys zaznaczyła, że lista problemów w relacjach polsko-litewskich jest niezmienna od 1994 r. i żaden z polskich rządów nie uzyskał w ostatnich latach w tej kwestii zasadniczego przełomu. Dodała jednak, że regulacje prawne dotyczące oświaty na Litwie są wyłącznie w gestii państwa litewskiego, a strona polska nie może narzucić żadnych rozwiązań. "Usiłujemy wokół tych spraw budować atmosferę zaufania i raczej mediować niż zaostrzać konflikt" - powiedziała.

Na podstawie: sejm.gov.pl