Problemy szkolnictwa polskiego na Litwie tematem posiedzenia w Senacie RP


Budynek Senatu RP, fot. wilnoteka.lt
Sprawy oświaty polskiej na Wschodzie, w tym na Litwie, były tematem poniedziałkowego posiedzenia senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą. Obecny na posiedzeniu Wojciech Tyciński, wiceszef departamentu ds. współpracy z Polonią i Polakami za granicą w MSZ, poinformował, że międzyresortowy zespół ds. Polonii i Polaków za granicą opracowuje strategię rozwoju nauczania języka polskiego za granicą, a w najbliższych dniach MSZ ogłosi konkursy na realizację wartych ok. 1,5 mln zł projektów na rzecz szkolnictwa polskiego na Litwie i Łotwie.
Inicjatywa opracowania strategii rozwoju nauczania języka polskiego wyszła z resortu spraw zagranicznych, który zajmuje się problematyką polonijną w rządzie. Jak podkreślił Wojciech Tyciński, kwestia tej strategii jest jednak przedmiotem zainteresowania innych resortów, w tym w szczególności MEN i MNiSW. "Jest to temat istotny nie tylko z punktu widzenia polonijnego. Nauka języków i promocja języków przez różne państwa jest traktowana również jako ważny instrument promocji danego kraju, jego kultury, jego tradycji" - wskazał. Pytany o założenia strategii Tyciński podkreślił, że jej głównym celem jest, żeby działania polskiego państwa na rzecz krzewienia języka polskiego były bardziej efektywne i docierały "do jak największej liczby potencjalnych odbiorców - zarówno Polaków i osób polskiego pochodzenia, jak i cudzoziemców".

Podczas posiedzenia senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Tyciński ogłosił, że resort spraw zagranicznych przekaże ze swoich środków łącznie 1,5 mln zł na projekty edukacyjne na Litwie i Łotwie. 1 mln zł ma zostać przeznaczonych na sfinansowanie wyprawek szkolnych dla uczniów polskich placówek na Litwie, co ma "zachęcić rodziny polskie (...) do tego, aby polskie dzieci chodziły do szkół polskich".

Jak wyjaśnił Tyciński, ponad 70 istniejących na Litwie polskich szkół znajduje się w trudnej sytuacji, gdyż "władze litewskie czynią wiele, aby przyciągnąć młodzież polskiego pochodzenia do szkół litewskich, co skutkowałoby oczywiście zerwaniem więzi z językiem polskim".

500 tys. zł z ministerialnych projektów miałoby z kolei pokryć koszty modernizacji budynków polskich szkół na Łotwie. Konkurs na zrealizowanie obu zadań ma zostać ogłoszony w najbliższych dniach - zapowiedział wicedyrektor departamentu ds. współpracy z Polonią i Polakami za granicą.

W poniedziałkowym posiedzeniu udział wzięli działacze oświatowi i przedstawiciele organizacji Polaków z Białorusi, Litwy, Łotwy, Rosji i Ukrainy, przedstawiciele MEN, MSZ i polskich organizacji pozarządowych działających na rzecz Polaków na Wschodzie - Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" i Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie. Przedstawiciele Polaków ze Wschodu przekazywali senatorom uwagi na temat sytuacji polskiej oświaty w ich krajach oraz jej najważniejszych problemach. Mówili też o swoich oczekiwaniach w stosunku do polskich władz.

Uczestniczący w posiedzeniu poseł na Sejm Litwy, prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie "Macierz Szkolna" Józef Kwiatkowski i radna Samorządu Miasta Wilna Edyta Tamošiūnaitė mówili między innymi o problemach z reorganizacją i akredytacją szkół polskich. "Przedstawiliśmy listę naszych problemów związanych z reorganizacją wileńskich szkół im. Sz. Konarskiego i Lazdynai, z akredytacją szkół im. Wł. Syrokomli i J. Lelewela w Wilnie oraz szkół w Połukniu, Miednikach i Zujunach oraz niekompletowaniem klas 5 w Gimnazjum im. A. Mickiewicza, mówiliśmy o sytuacji szkoły im. J. Lelewela, którą władze miasta chcą przenieść z Antokola na Żyrmuny, jak również o ujednoliconym egzaminie maturalnym z języka litewskiego i planowanym przez litewskie ministerstwo oświaty ujednoliceniu programów nauczania języka litewskiego od klasy 1 do 12" - poinformowała Wilnotekę Edyta Tamošiūnaitė.

Swoje problemy przedstawili również przedstawiciele społeczności polskich z Białorusi, Łotwy, Ukrainy. "Systemy oświatowe są różne, każde państwo ma własne problemy w dziedzinie oświaty, każda społeczność ma też inne oczekiwania - gdzieś wystarczy, że funkcjonuje polska szkółka niedzielna, nam natomiast zależy na zachowaniu całej sieci szkół polskich. Podczas tego posiedzenia senatorowie zostali zapoznani z sytuacją, teraz planowane są spotkania poświęcone sprawom każdej społeczności z osobna" - powiedziała radna stołecznego samorządu. 

Senat RP od niedawna przejął obowiązki związane z opieką nad Polonią. Wyższa izba parlamentu sprawowała pieczę nad Polonią od 1989 r., ale w 2012 r. pieniądze z budżetu na współpracę z Polakami za granicą przekazano Ministerstwu Spraw Zagranicznych.

W ub. tygodniu marszałek Senatu Stanisław Karczewski poinformował, że w izbie trwają prace nad opracowaniem priorytetów wsparcia dla Polonii i Polaków za granicą. Zgodnie z przyjętą pod koniec kwietnia senacką uchwałą zmieniającą regulamin izby, komisja spraw emigracji i łączności z Polakami za granicą ma konsultować budżet Senatu w zakresie opieki nad Polonią.

Na podstawie: PAP, inf.wł.