"Trzeba coś z tym fantem robić..."

"Rzeczą najważniejszą, którą udało się w ostatnich latach osiągnąć, jest zrozumienie, że gdy mówimy dzisiaj o propagandzie, nikt nie ma iluzji, że takiego zjawiska nie ma. Zjawisko takowe istnieje. (...) Owo zrozumienie na szczeblu Unii Europejskiej zaowocowało pewnymi działaniami. Na dzień dzisiejszy mamy doskonałą współpracę w tej kwestii z sąsiednimi państwami unijnymi, szczególnie - z Polską. (...) Ogromnym osiągnięciem jest to, że mamy bardziej odporne społeczeństwo, które rozumie, że takie zjawisko istnieje i jest w stanie oddzielić, czym jest prawda, a czym - propaganda" - powiedział wiceminister spraw zagranicznych Litwy Darius Skusevičius.

Kwestia wpływu rosyjskiej propagandy wygląda nieco inaczej na Litwie i w Polsce ze względu m.in. na fakt, że w Polsce nie ma - i nigdy nie było - rosyjskiej telewizji. To jedna z podstawowych różnic.

"W związku z tym w Polsce często nie ma się poczucia, że rosyjska propaganda jest realnym zagrożeniem" - powiedziała Agnieszka Romaszewska, podkreślając, że nie jest to tzw. czysta propaganda w dosłownym tego słowa znaczeniu. Nazywa ją "kremlowską agresją informacyjną". "To jest bardziej złożone zjawisko. To - rozprzestrzenianie «rosyjskiego świata»" - mówi, dodając, że w Polsce przejawia się to przede wszystkim poprzez oddziaływanie głównie w niszowych mediach, w mediach bardziej skrajnych grup. "Ta propaganda czy też ta dezinformacja przejawia się tam, gdzie można łatwo wbić klin pomiędzy Polskę a sąsiadów. To jest po prostu zawsze. Mamy na to ogromną liczbę przykładów".

Czy dużo udało się zrobić w ciągu kilku ostatnich lat, przeciwdziałając kremlowskiej propagandzie? Zdaniem A. Romaszewskiej, wciąż zrobiono za mało. "Mam nadzieję, że w obu naszych krajach już wszyscy zrozumieli, jaki jest problem. A teraz nadszedł czas - już trochę późno, ale jednak nadszedł - żeby coś z tym fantem zacząć robić" - powiedziała.

Ustosunkowując się do wypowiedzi dyrektor TV Biełsat, szef służby informacyjnej Litewskiej Telewizji Audrius Matonis zażartował: "Bardzo zazdroszczę Polsce, pani Agnieszce, że nie mają rosyjskiej telewizji, ale na tym moja zazdrość się kończy, bo ogólnie rzecz biorąc mamy bardzo podobną sytuację" - podkreślił. Odnosząc się zaś do słów wiceministra spraw zagranicznych D. Skusevičiusa, zaznaczył, iż uważa, że w kwestii walki z kremlowską propagandą jak na razie znacznie więcej nie zrobiono niż zrobiono. "Najważniejsza rzecz, która w ciągu trzech ostatnich lat niewątpliwie nam się udała - zdołaliśmy przekonać sojuszników na Zachodzie, jak również w naszym najbliższym sąsiedztwie, że Rosja prowadzi wojnę hybrydową, dokonuje dywersji informacyjnych i że nie jesteśmy paranoikami, gdy o tym mówimy." 

Co jeszcze udało się zrobić? Zdaniem A. Matonisa, w dużej mierze dzięki proobywatelsko nastawionym mediom - a takie są bez wyjątku wszystkie główne media na Litwie - przed kremlowską propagandą udało się uchronić umysły litewskiego społeczeństwa. Czy całego? Niestety, nie. 

"Nie zrobiliśmy faktycznie nic, by utrzymać w zachodniej przestrzeni informacyjnej czy też wprowadzić do niej swoich rosyjskojęzycznych i polskojęzycznych obywateli. Nie mówię, że wszyscy Polacy i wszyscy Rosjanie na Litwie tkwią w rosyjskiej przestrzeni informacyjnej, nie robimy jednak niczego, by mieli alternatywę. I to jest największy brak, największe "niedorobienie" ze strony litewskiego rządu" - podkreślił.

W tym kontekście wspomniał o rozpoczętych przez rząd negocjacjach odnośnie do zaistnienia na litewskim rynku polskich kanałów telewizyjnych. Wyraził nadzieję, że już od nadchodzącego roku będą dostępne. Przychylnie o inicjatywie wprowadzenia polskich kanałów telewizyjnych wypowiedziała się również A. Romaszewska.

Co Litwa i Polska powinny wspólnie zrobić w walce z propagandą?

"Najważniejszą rzeczą, którą w pierwszej kolejności powinny zrobić Litwa i Polska, jest naprawienie wzajemnych stosunków. Jest to najważniejszy warunek" - podkreślił A. Matonis, dodając, że wszelkie niesnaski i nieporozumienia są przede wszystkim na rękę Rosji. Zaznaczył przy tym, że należy wykonać kilka prac domowych tu na Litwie. A są to: pisownia nazwisk, rozwiązanie kwestii zwrotu mienia na Wileńszczyźnie, adekwatna pomoc lokalnym "niekłamiącym", jak zaznaczył, polskojęzycznym i rosyjskojęzycznym mediom "To minimum, a jednocześnie maksimum tego, co powinniśmy razem zrobić" - zaznaczył.