Róże historyczne uwodzą zapachem…


"Prolifera de redoute", fot. botanika.vdu.lt
Róże historyczne mnóstwa odmian można podziwiać w największym i najbogatszym na Litwie rozarium w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Sezon kwitnienia jest akurat w pełni, a zapach tych róż jest wprost niepowtarzalny - słodki u jednych, z nutką owocową u drugich, jeszcze inne budzą piękne wspomnienia z dzieciństwa. Słowem - zapachy uwiodą każdego…


Róże historyczne, zwane też zamiennie różami starymi, to gatunki róż powstałe przed rokiem 1867. Rosną zazwyczaj w formie krzaków, potrzebują sporo przestrzeni, dlatego czasami stosuje się wobec nich również określenie "róże parkowe". Większość odmian róż historycznych wyhodowana została w XVIII i XIX wieku, niektóre pochodzą z XV wieku, są również takie, które znane były jeszcze w czasach starożytnych.

Rozarium Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie może się poszczycić imponującą kolekcją róż odmian historycznych. Podziwiać tu można różę francuską "Versicolor" - jedną z najbardziej rozpoznawanych starych róż ogrodowych. Inna jej nazwa to "Rosa Mundi". Opisana została po raz pierwszy w wydanej w Anglii w roku 1581 książce "The Garden Book" sir Thomasa Hanmera. Wokół niej powstała legenda, jakoby jej nazwa pochodziła od Rosamund Clifford, kochanki króla Henryka II, monarchy Anglii panującego w latach 1154-1189. Kochanka ta została otruta przez żonę króla i pochowana w klasztorze nieopodal Oxfordu. W rocznicę śmierci król kazał obsadzić jej grób właśnie tym różanym krzewem. 

W kowieńskim rozarium kwitnie też jedna z najpiękniejszych róż, jakie stworzono - biała róża damasceńska "Madame Hardy". Wyhodowana została w 1832 r. przez Aleksandra Hardy’ego - wieloletniego szefa ogrodników w Ogrodzie Luksemburskim w Paryżu.

Można tu również podziwiać starą różę "Quatre Saisons". Istnieją przypuszczenia, że jest to opisana jeszcze przez Wergiliusza słynna "Róża Pompejańska". Oczom zwiedzających ukaże się również "Rose de Meaux". Ta róża odmiany historycznej wyhodowana została przed 1659 rokiem, ale jej pierwszy hodowca nie jest znany. Jest różą stulistną (tzn. ma bardzo dużo płatków - ponad 100). Jest to jedna z najstarszych róż miniaturowych.

Ogółem w kolekcji kowieńskiego rozarium jest 227 odmian róż historycznych. 

"La Belle Sultane", fot. botanika.vdu.lt

Rozarium Ogrodu Botanicznego w Kownie zostało założone w 1925 roku. Po dziesięciu latach rosły tu róże 179 odmian. Przywiezione zostały z Niemiec, Francji, Anglii. W czasie II wojny światowej rozarium uległo zniszczeniu - prawie wszystkie róże wyginęły. W okresie powojennym rozarium odtworzono - w 1957 roku rosły tu róże 300 odmian.

W 1975 roku w ramach rekonstrukcji centralnej części Ogrodu Botanicznego sporządzono projekt nowego rozarium. Ten trzeci w historii tego miejsca ogród różany założono w 1977 roku. Od 2014 r. trwają prace przy odnowie rozarium: wytyczono nowe ścieżki, nabyto nowe odmiany róż historycznych.

Pracownicy Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie szczególnie wiele uwagi poświęcają zachowaniu tradycyjnych litewskich odmian róż. Są to hodowane od XVI w. do początku XX w. róże, które uchowały się do naszych czasów ze względu na dużą odporność i dobre dostosowanie się do panujących w naszym kraju warunków klimatycznych. Zachowana zostanie przez to również cenna różnorodność genetyczna.

Obecnie kolekcja rozpościerającego się na powierzchni 0,7 ha rozarium Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie liczy ogółem ponad 1000 odmian.

Na podstawie: botanika.vdu.lt, rozaria.pl, roses.webhost.pl