Ukazała się publikacja poświęcona Społecznemu Komitetowi Opieki nad Starą Rossą
Barbara Sosno, 15 marca 2016, 15:00
Cmentarz na Rossie, fot. wilnoteka.lt
Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą wydał książkę poświęconą starej wileńskiej nekropolii i jej opiekunom. Publikacja "Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą" jest poświęcona 25-letniej działalności Komitetu, który powstał w 1990 roku z inspiracji ówczesnego prezesa Społecznego Komitetu Opieki nad Powązkami Jerzego Waldorffa. Materiały do wydania zebrała i opracowała współzałożycielka i prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą Alicja Klimaszewska.
Książka "Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą" ukazała się dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej w ramach programu współpracy z Polonią i Polakami za granicą oraz pomocy Fundacji "Pomoc Polakom na Wschodzie". Część kosztów Komitet pokrył ze środków własnych. Nakład jest niewielki - zaledwie 200 egzemplarzy. Wydanie jest dotowane, więc nie będzie go w sprzedaży. Szkoły i biblioteki polskie otrzymają je bezpłatnie. "Publikacja trafi do rąk naszych przyjaciół i wszystkich tych, którzy przyczynili się do jej wydania, do wszystkich darczyńców. Przekażemy ją również do Biblioteki im. Wróblewskich i Biblioteki im. A. Mickiewicza. Chcemy, żeby dzięki niej jak najwięcej osób dowiedziało się o naszej działalności" - powiedziała Alicja Klimaszewska.
Komitet Opieki nad Starą Rossą został powołany w 1990 roku z inicjatywy Alicji Klimaszewskiej, Haliny Jotkiałło, Olgierda Korzenieckiego i Jerzego Surwiły. W ciągu 25 lat staraniem Komitetu odnowionych zostało około 80 zabytkowych nagrobków i pomników. Pieniądze na prace renowacyjne i konserwatorskie były zbierane podczas kwest na warszawskich Powązkach. Z inicjatywy Komitetu kilka razy do roku organizowane są akcje sprzątania cmentarza, natomiast przed Zaduszkami - zbiórki zniczy, a ostatnio również otwarte lekcje historii. W 2014 r. praca Komitetu została uhonorowana prestiżową Nagrodą im. Aleksandra Gieysztora, przyznawaną za działania na rzecz ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego. W 2015 r. Alicja Klimaszewska wyróżniona została nie mniej prestiżową, przyznawaną przez Marszałka Senatu RP, nagrodą im. Mieczysława Gębarowicza i zaszczytnym tytułem "Strażnika Dziedzictwa Rzeczypospolitej".
Wraz z nastaniem wiosny na Rossie rozpocznie się renowacja kolejnych zabytkowych nagrobków. "Już teraz wiemy, że w tym roku odresturowany zostanie pomnik na grobie Mikulskiego - nie jest to jakaś znana osoba, ale nagrobek wymaga natychmiastowego ratunku. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP prawdopodobnie odnowi pomnik na grobie ojca Izy Salmonowiczówny. Bardzo byśmy chcieli też odnowić ogrodzenie wokół kwatery rodzinnej Salmonowiczów - z zachowanych materiałów wiemy, że było piękne" - o planach Komitetu powiedziała jego prezes.
Alicję Klimaszewską cieszy, że o ile w ubiegłych latach Rossa była odnawiana głównie dzięki pieniądzom z Polski, obecnie pojawiają się miejscowi mecenasi. "Rodzina Okińczyców odnowiła nagrobek znanego wileńskiego architekta Tadeusza Rostworowskiego, który zaprojektował między innymi kamienice czynszowe na rogu ul. Sadowej i Szopena oraz hotel St. Georges przy obecnej al. Giedymina. Czesław Dawidowicz (dyrektor Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie - przyp. red.) własnym kosztem odnowił krzyż na grobie Jankowskiego - krzyż ten od lat leżał wywrócony. Mam nadzieję, że podobnych inicjatyw będzie więcej. Ogromnie cieszę się też z inicjatywy Dariusza Żyborta, wiceprezesa Polskiego Stowarzyszenia Medycznego na Litwie: podczas akcji "Wileńszczyzna - Rossie" w ubiegłym roku zebranych zostało około 5 tys euro" - zaznaczyła Alicja Klimaszewska.
Prezes Społecznego Komitetu nad Starą Rossą ma nadzieję, że dzięki inwentaryzacji grobów na Rossie przeprowadzonej przez studentów Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie pod kierownictwem Anny Sylwii Czyż i Bartłomieja Gutowskiego z Instytutu Historii Sztuki, odnajdą się potomkowie osób spoczywających na tym wileńskim cmentarzu, którzy będą chcieli zadbać o rodzinne groby. Lista zachowanych grobów jest tutaj. Restaurowanie zabytkowych nagrobków wymaga uzyskania odpowiednich pozwoleń, ale Komitet zawsze w takich przypadkach służy radą i pomocą.
Na podstawie: rossa.lt, inf.wł.