Wileńskie obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych

Oparta na faktach "Historia Roja" to opowieść o starszym sierżancie Mieczysławie Dziemieszkiewiczu, dwudziestoletnim chłopaku, który zaraz po zakończeniu II wojny światowej i rozpoczęciu radzieckiej okupacji formuje własny oddział antykomunistycznej partyzantki. Oddział "Roja" walczył do 1951 roku, kiedy to jego dowódca poniósł śmierć w obławie. Jest to historia sześciu lat walki i wielu spektakularnych akcji zbrojnych, historia egzekwowania prawa tam, gdzie zapanowało komunistyczne bezprawie, ale także opowieść o miłości, szczęściu, buncie i zdradzie, których doświadczali młodzi partyzanci w najintensywniejszym okresie swojego życia. Losy "Roja" i jego oddziału - Żołnierzy Wyklętych - zostały w okresie PRL całkowicie zafałszowane i do dziś pozostają mało znane. Dlatego też upowszechnianie wiedzy o tzw. Żołnierzach Wyklętych jest jednym z priorytetów polskiego rządu. 

1 marca, o godz. 10:00, w Narodowym Dniu Pamięci Żołnierzy Wyklętych Jarosław Czubiński - Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Litewskiej wraz z pracownikami ambasady złoży  kwiaty na cmentarzu na Rossie na grobie Sergiusza Kościałkowskiego - ostatniego wileńskiego Żołnierza Niezłomnego. Następnie uda się na cmentarz parafialny do Ejszyszek, gdzie złoży wieniec w  kwaterze wojskowej, w której spoczywają żołnierze, których zwłoki ekshumowano z nieupamiętnionych wcześniej miejsc pochówku w okolicach wsi. Kwatera uchodzi m.in. za symboliczny grób legendarnego dowódcy AK na Wileńszczyźnie por. Jana Borysewicza, pseud. "Krysia".

1 marca o godz. 18:00 organizatorzy zapraszają do Domu Kultury Polskiej na prelekcję dr Kazimierza Krajewskiego z Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, po której - o godz. 19:00 rozpocznie się projekcja filmu Arkadiusza Gołębiewskiego "Inka. Zachowałam się jak trzeba". Po filmie odbędzie się koncert śpiewaka i gitarzysty Andrzeja Kołakowskiego - "Oskarżeni o wierność". Wieczór przy wsparciu Ambasady RP w Wilnie organizuje Dom Kultury Polskiej w współpracy z IPN, Stowarzyszeniem "Scena kultury" oraz Kresowym Biurem Podróży "Jerek".

"Inka. Zachowałam się jak trzeba” A. Gołębiewskiego to filmowa opowieść o legendarnej łączniczce z Oddziału V Wileńskiej Brygady AK, działającej na terenie Pomorza. Sanitariuszka Danuta Siedzikówna, sierota, wśród partyzantów była znana pod pseudonimem "Inka". Pochodziła z patriotycznej rodziny z Narewki koło Hajnówki. Ojciec Inki został wywieziony przez sowietów do łagru, matka za współpracę z polskim podziemiem została aresztowana we wrześniu 1943 r. i zamordowana przez gestapo. Inka razem z siostrą Wiesławą wstąpiła do AK w 1943 roku. Latem 1946 roku została wysłana po zaopatrzenie medyczne do Gdańska. Tam, w jednym z lokali kontaktowych V Brygady Wileńskiej, została aresztowana. Po krótkim, ale brutalnym śledztwie 17-letnia Inka została skazana na karę śmierci. Wyrok wykonał sam dowódca plutonu egzekucyjnego.

Wileńskie obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych
Wilno
23 lutego, 1 marca 2017 r.