Wilno pamięta o Cemachu Szabadzie

Cemach Szabad urodził się w 1864 r. w Wilnie, w rodzinie żydowskiej. Studiował w Moskwie, Wiedniu, Heidelbergu i Berlinie. Podczas pierwszej wojny światowej służył w armii rosyjskiej jako lekarz, ratował ludzi przed epidemiami i głodem. Był członkiem honorowym i wiceprezesem Towarzystwa Lekarskiego i Izby Lekarskiej. W działalności politycznej zajmował stanowisko prezesa gminy żydowskiej w Wilnie, a od 1919 r. był radnym miejskim. W 1928 r. został wybrany na senatora II kadencji Senatu Rzeczypospolitej. Prowadził jednocześnie działalność naukową, napisał wiele książek, w których poruszał problematykę higieny, medycyny i migracji ludności.

Cemach Szabad bezpłatnie leczył najbiedniejszych mieszkańców Wilna. Założył przytułek dla sierot, wspierał biedne rodziny. Dzięki niemu 2,5 tys. dzieci codziennie dostawało w szkołach bezpłatne ciepłe posiłki. Rosyjski pisarz Korniej Czukowski tak się zachwycił postawą i osobowością Cemacha Szabada, że napisał książkę dla dzieci o przygodach dobrego doktora Ojboli.

Cemach Szabad zmarł w 1935 r. W dniu pogrzebu w Wilnie nieczynne były nie tylko żydowskie sklepy i organizacje, również miejskie służby komunalne, banki, instytucje. W pogrzebie uczestniczyło około 30 tys. osób.

Jeszcze przed II wojną światową w Wilnie wzniesiony został pomnik Cemachowi Szabadowi. Obecnie popiersie z brązu jest przechowywane w Państwowym Muzeum Żydowskim Gaona w Wilnie. W 2007 r. na wileńskiej Starówce, na terenie byłego getta żydowskiego, odsłonięto pomnik legendarnego wileńskiego lekarza. Rzeźbiarz Romualdas Kvintas przedstawił Cemacha Szabada stojącego na chodniku i rozmawiającego z małą dziewczynką.

W 2014 r. przypada 150 rocznica urodzin Cemacha Szabada. Legendarny wileński lekarz będzie miał w mieście jeszcze jedno "swoje" miejsce. W niedzielę, 21 września, na budynku Szpitala im. Mykolasa Marcinkevičiusa przy ul. Kauno odsłonięta zostanie tablica pamiątkowa. Przedstawiciele społeczności żydowskiej na grobie Cemacha Szabada na cmentarzu na Sołtaniszkach złożą kwiaty. Uroczystości ku czci Cemacha Szabada odbędą się w ramach trwających obecnie na Litwie Dni Pamięci Ofiar Holokaustu.

Na podstawie: vilnius.lt, lzb.lt