Wiosną ruszą poszukiwania szczątków rotmistrza Witolda Pileckiego


Kwatera Ł na Wojskowych Powązkach w Warszawie, fot. ipn.gov.pl
Instytut Pamięci Narodowej liczy, że wiosną uda się odnaleźć miejsce pochówku rotmistrza Witolda Pileckiego. Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej Agnieszka Rudzińska poinformowała, że prace archeologiczno-ekshumacyjne na Łączce na Wojskowych Powązkach w Warszawie, gdzie jak się przypuszcza, został pochowany, zostaną wznowione wczesną wiosną.
Dzięki Polskiej Bazie Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów powołanej jesienią 2012 roku przez Instytut Pamięci Narodowej (IPN) wspólnie z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym (PUM) w Szczecinie udało się na podstawie badań genetycznych zidentyfikować i przywrócić tożsamość 43 ofiarom totalitaryzmów. Wśród nich jest 40 ofiar terroru komunistycznego, pochowanych na Łączce na warszawskich Wojskowych Powązkach, Danuta Siedzikówna "Inka", której szczątki odnaleziono w Gdańsku oraz dwie ofiary cywilne nazizmu, których szczątki znaleziono na terenie aresztu śledczego w Białymstoku: Wacław Sadokierski i Piotr Wądołowski.

Historycy z IPN podejrzewają, że szczątki rotmistrza Witolda Pileckiego, żołnierza Armii Krajowej, więźnia i organizatora ruchu oporu w Auschwitz-Birkenau, autora pierwszych na świecie raportów o Holokauście, tzw. Raportów Pileckiego, rozstrzelanego w maju 1948 r., są pochowane właśnie na Łączce.

Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej Agnieszka Rudzińska ma nadzieję, że uda się odnaleźć miejsce jego pochówku. "Wszyscy na to czekamy, myślę, że najbardziej czekają na to dzieci pana rotmistrza - pani Zofia i pan Andrzej. Prace na Powązkach będą wznowione wczesną wiosną, gdy tylko przeniesie się te groby z lat 70. i 80., które są na górze" - dodała.

Witold Pilecki był związany z Wilnem - spędził tu znaczną część swego dzieciństwa i młodość. Jego rodzina powróciła na Litwę z zesłania w Karelii w 1910 r. Witek miał wówczas 9 lat. Od 1914 r. należał do zakazanego przez władze rosyjskie harcerstwa, był drużynowym VIII wileńskiej drużyny im. Adama Mickiewicza, w latach 1918-1921 służył w Wojsku Polskim. Walczył podczas wojny z bolszewikami, brał udział w wyzwalaniu Wilna, bitwie warszawskiej, walczył w Puszczy Rudnickiej, został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych.

W kampanii wrześniowej ponownie stanął do walki jako dowódca plutonu w szwadronie kawalerii dywizyjnej 19 Dywizji Piechoty Armii Prusy. 17 października 1939 r. rozwiązał swój pluton i przeszedł do konspiracji. W 1940 r. Pilecki przedstawił swoim przełożonym plan przedostania się do niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz, w celu zebrania od wewnątrz informacji wywiadowczych na temat jego funkcjonowania i zorganizowania ruchu oporu. Z jego polecenia i za jego pomocą dokonano najbardziej spektakularnych ucieczek w historii Auschwitz. W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r. Pilecki wraz z dwoma współwięźniami zdołał uciec z obozu. W latach 1944-1945 przebywał w niewoli niemieckiej w stalagu 344 Lamsdorf.

Jesienią 1945 r. zorganizował siatkę wywiadowczą i rozpoczął zbieranie informacji wywiadowczych o sytuacji w Polsce, w tym o żołnierzach AK, którzy byli więzieni w obozach NKWD i deportowani przez Sowietów na Syberię. 8 maja 1947 r. Pilecki został aresztowany. Był torturowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa. W trakcie ostatniego widzenia z żoną wyznał: "Oświęcim to była igraszka". Ostatecznie został oskarżony o działalność wywiadowczą na rzecz rządu RP na emigracji. 15 maja 1948 r. rotmistrz został skazany na karę śmierci i wkrótce stracony. Wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim na Rakowieckiej przez strzał w tył głowy. Wykonawcą wyroku był Piotr Śmietański, zwany "katem z Mokotowa".

W 1995 r. Witold Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, w 2006 r. prezydent Lech Kaczyński przyznał mu Order Orła Białego.

Na podstawie: polskieradio.pl, pilecki.ipn.gov.pl