Zmarła Magdalena Abakanowicz


"Przestrzeń nierozpoznanego wzrostu", fot. wikipedia. org
Zmarła rzeźbiarka Magdalena Abakanowicz. Miała 86 lat. Artystka była znana głównie jako twórczyni "abakanów", dzieł, które zrewolucjonizowały rzeźbę i tkaninę artystyczną. Miała ponad 100 zagranicznych wystaw. Jej nazwisko znajduje się we wszystkich leksykonach sztuki współczesnej. Magdalena Abakanowicz kilkakrotnie gościła na Litwie. Jej rzeźby zdobią Park Europy w pobliżu Wilna.


Początkowo tworzyła monumentalne gwasze, pełne barw, fantastycznych roślin i stworzeń. Szybko odeszła od malarstwa i zajęła się tkaniną, starając się nadać jej trójwymiarowość. W latach 60-tych wypracowała własną, indywidualną technikę, aranżując autonomiczne, rzeźbiarskie, monumentalne prace, odnoszące się do szeroko pojętej tożsamości człowieka. Zostały nazwane od jej nazwiska "abakanami". Z czasem duże, figuralne kompozycje przestrzenne powstawały także z wykorzystaniem innych materiałów, jak kamień, drewno i brąz.

W 1965 roku artystka została nagrodzona za "abakany" złotym medalem na Biennale w Sao Paulo, co było początkiem jej światowej kariery. Międzynarodową pozycję artystki ugruntowały prace z lat 70-tych - cykl "Alteracje", obejmujący serie: "Głowy", "Plecy", "Postaci siedzące" oraz cykl "Embriologia", który wzbudził ogólny aplauz na Biennale w Wenecji w 1980 roku.

W kolejnych latach wystawiała rysunki węglem z serii "Korpusy", "Twarze" i "Głowy", a także prace malarskie. Lata 80. i następne, to czas tworzenia wielkich realizacji przestrzennych na wolnym powietrzu. Częstym ich elementem są zwielokrotnione sylwetki ludzkie, stojące w pewnym porządku. Przykładem jest dzieło "Nierozpoznani", które tworzy 112 postaci odlanych z żeliwa.

W latach 90. rzeźbiarka, zafascynowana japońskim tańcem butoh, tworzyła choreografie dla tancerzy polskich i japońskich. Prace Abakanowicz są w zbiorach ponad 70 muzeów i kolekcji publicznych na całym świecie, m.in. Muzeum Narodowego w Warszawie, Wrocławiu i Poznaniu, Muzeum Sztuki w Łodzi oraz Centre George Pompidou w Paryżu, Metropolitan Museum w Nowym Jorku i Museum of Modern Art w Kioto.

"Będę zapewne zawsze porzucała jedne techniki i materiały na rzecz drugich (...) Najciekawiej jest posługiwać się techniką, której się jeszcze nie zna, i budować formy, których się jeszcze nie zna" - przyznała kiedyś artystka. Na Biennale w Wenecji w 2015 r. można było oglądać jej wystawę "Crowd and Individual", skupiającą się na relacji między tłumem a jednostką: na weneckiej wyspie San Giorgio eksponowano ponad 100 rzeźb.

Magdalena Abakanowicz kilkakrotnie gościła na Litwie. Jej rzeźby zdobią Park Europy w pobliżu Wilna.

W roku 1998 w parku ustawiono 22 rzeźby jej autorstwa - ogromne betonowe bryły. Każda z nich waży od kilku do kilkunastu ton. Jest to "Przestrzeń nierozpoznanego wzrostu". Autorka uważała ją z jedną ze swoich najbardziej udanych prac.

Jak mówiła, zawsze poszukiwała nieokreślonych form. Mówiąc zaś o ogromnych bryłach stwierdziła: "Na wiosnę pękają pąki - nabrzmiała życiem forma, latem układa się siano w kopy - ich forma też jest  zbieżna (...). Wewnątrz człowieka również są podobne kontury...". 

W kwietniu 2009 r. w Parku Europy stanęła kolejna praca M. Abakanowicz - "Czarodziej", umieszczony w pobliżu jej pierwszego dzieła. Był to prezent artystki z okazji ważnej dla państwa litewskiego daty - Tysiąclecia Pierwszej Pisemnej Wzmianki o Litwie oraz faktu, iż w 2009 r. Wilno było Europejską Stolicą Kultury.   

Na podstawie: PAP, inf. wł.