Hołd bohaterom Powstania Wileńskiego – Operacji „Ostra Brama”
Waldemar Dowejko, 7 lipca 2023, 18:00
Na wileńskiej Rossie mieszkańcy Wileńszczyzny i goście z Macierzy oddali hołd pamięci bohaterskim żołnierzom Wileńskiej i Nowogródzkiej Armii Krajowej, którzy 79 lat temu, w nocy z 6 na 7 lipca uderzyli na Wilno, by wyzwolić ukochane miasto przed nadejściem Armii Czerwonej. Operacja „Ostra Brama” była częścią Akcji „Burza”, jednak dowództwo AK nie mogło przypuszczać, że sowiecka ofensywa w ramach Operacji „Bagration” tak błyskawicznie zmiecie z terenów obecnej Białorusi niemiecką Grupę Armii „Środek” i już po dwóch tygodniach rosyjskie czołgi staną na rogatkach Wilna. Wymusiło to na ppłk A. Krzyżanowskim ps. „Wilk” przyśpieszenie wybuchu Powstania Wileńskiego, co sprawiło, że nie wszystkie brygady wileńskie oraz nowogródzkie bataliony zdążyły na czas zająć pozycje i przygotować się do ataku. Szwankujące rozpoznanie, słabe uzbrojenie i uderzenie w miejscu najlepiej przygotowanych do obrony linii niemieckich były główną przyczyną załamania pierwszego ataku na Wilno. Skuteczne okazały się tylko działania w prawobrzeżnej części miasta - okolice ul. Kalwaryjskiej od Łosiówki po Zwierzyniec zostały wyzwolone przez jednostki Garnizonu m. Wilna, jednak nie były one mocno bronione przez Niemców. Do dziś trwają dyskusje, czy rocznicę wybuchu Powstania należy obchodzić 6 (przyśpieszony atak o 23.00), czy jednak 7 lipca, gdyż dopiero o świcie większość oddziałów Wileńsko-Nowogródzkiej AK ruszyła do walki. Przy grobach AK-owców w Mauzoleum Marszałka na Starej Rossie hołd pamięci poległym towarzyszom broni oddali nieliczni już członkowie wileńskiego Klubu Weteranów AK na czele z prezesem kpt. Stanisławem Poźniakiem ps. "Furman", przedstawiciele Ambasady i Konsulatu RP w Wilnie, Związku Polaków na Litwie, który zatroszczył się o godną oprawę tej uroczystości, jak też Klubu Rekonstrukcji Historycznej „Garnizon Nowa Wilejka” i Fundacji Pamięci Narodowej oraz niedawno powstałego Forum Wileńskiego. Do rodaków z Wileńszczyzny dołączyli też członkowie Stowarzyszenia "Odra-Niemen" oraz delegacja Oddziału IPN w Białymstoku na czele z jego dyrektorem dr Markiem Jedynakiem. Za tydzień, 13 lipca – w dniu ostatniej wielkiej bitwy Wileńskiej AK z hitlerowcami – odbędzie się msza św. i apel pamięci przy pomniku w Krawczunach. WW