Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego
Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego ma na celu upamiętnienie księży, którzy byli ofiarami dwóch zbrodniczych systemów totalitarnych, szczególnie nazizmu i komunizmu.
„Byliśmy świadkami wielkiego heroizmu naszych polskich kapłanów, którzy zostali bardzo brutalnie skonfrontowani z dwoma totalitaryzmami, które niosły z sobą jedną wspólna cechę: pogardę wobec Boga i ludzi. Były to totalitaryzmy pogańskie” – mówi profesor Jan Żaryn, pełniący obowiązki dyrektora Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej imienia Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego.
W żadnym z krajów pod okupacją hitlerowską duchowieństwo nie było tak represjonowane jak w Polsce. Księży masowo wysyłano do obozów koncentracyjnych. W karcie ewidencyjnej nie wypisywano im nawet określenia „wróg Rzeszy”, gdyż było to jednoznaczne z adnotacją: duchowny Polak. Księży zaliczano do inteligencji, a właśnie tę warstwę okupanci zwalczali najbardziej jako elitę narodu.
Księży mordowano już od pierwszego dnia wojny. Kapłani byli wśród ofiar masowych egzekucji we wrześniu i październiku 1939 r. na Pomorzu i w Wielkopolsce. Ginęli także w Auschwitz. Mordowano ich np. za to, że nie chcieli podeptać medalika czy krzyża, nieraz w sadystyczny sposób. Tracili życie także w publicznych egzekucjach. Mało znaną postacią jest ks. Roman Ryczkowski z Rudna na Podlasiu, który, mimo uzyskania ułaskawienia – nie opuścił swoich parafian i został z nimi rozstrzelany.
Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny Dachau był głównym miejscem, do którego trafiali duchowni katoliccy, protestanccy i prawosławni. Przez to miejsce kaźni przeszło 2 794 duchownych, w tym 1773 kapłanów z Polski. Byli oni zmuszani do wyczerpującej pracy fizycznej, stosowano wobec nich wyrafinowane kary za wszelkie przejawy modlitwy, dokonywano na nich eksperymentów pseudomedycznych. Na kleryku Kazimierzu Majdańskim, późniejszym arcybiskupie szczecińsko-kamieńskim, przeprowadzano doświadczenia ze sztuczną flegmoną. Kiedy zachorował na tyfus plamisty, który bardzo często kończy się śmiercią, nie podano mu żadnego leku.
Wśród więźniów Dachau był m.in. przyszły błogosławiony, pomocniczy biskup włocławski Michał Kozal oraz późniejsi kardynałowie: Adam Kozłowiecki i Ignacy Jeż.
„Tam mordowali, zabijali w sposób zbrodniczy. Polski kapłan był poddany najbardziej okrutnym metodom zabijania: poprzez pracę, głód, doświadczenia pseudomedyczne. Pamiętajmy, że polski kapłan nigdy nie zdradził tam Ojczyzny. Pozostał do końca niezłomny, wierny Bogu i Ojczyźnie” – zaznaczyła doktor Anna Jagodzińska, historyk z Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN.
Spośród 1034 zamęczonych w Dachu duchownych było aż 799 Polaków – kapłanów, kleryków i braci zakonnych. Księża dali niezłomne świadectwo wiary i poświęcenia współwięźniom: spowiadali ich, pocieszali na duchu, dzielili się z nimi głodowymi racjami żywnościowymi, potajemnie odprawiali msze. Symbolem poświęcenia polskich księży w Dachau może być postać ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego, późniejszego błogosławionego, który niosąc pomoc ofiarom tyfusu plamistego, sam się zaraził tą chorobę, co stało się przyczyną jego śmierci.
Gdy II wojna światowa zbliżała się ku końcowi, Niemcy chcieli zatrzeć ślady zbrodni i zlikwidować obóz. Wiadomość ta dotarła potajemnie do więźniów. Wówczas przebywający w obozie księża zaczęli zanosić modlitwy do św. Józefa, przyrzekając, że jeśli szczęśliwie ocaleją, będą co roku udawać się w pielgrzymce do jego sanktuarium w Kaliszu. Tak też się stało.
Dzisiaj odbyła się w Narodowym Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu uroczysta Eucharystia i poświęcenie Kaplicy i Muzeum Księży Dachauowczyków po zakończonym niedawno remoncie.
„Zjednoczmy się duchowo w uwielbieniu Boga za wielkie dzieła, których dokonał przez przyczynę św. Józefa w życiu księży więźniów obozu Dachau” – zaapelował bp Edward Janiak z Kalisza.
Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego został wprowadzony do kalendarza liturgicznego Kościoła katolickiego w Polsce w 2002 r. pod datą 29 kwietnia. Inicjatorem był kardynał Ignacy Jeż. Właśnie tego dnia Amerykanie wyzwolili niemiecki obóz koncentracyjny w Dachau pod Monachium.
Na podstawie: PAP
