Własne

Ponad wiek temu w Wilnie zmarł ppor. Jan Antoni Maczek, brat gen. Stanisława Maczka. Został pochowany w Wilnie na nekropolii wojskowej na Antokolu. Lecz z biegiem czasu ślad o tym zaginął na długie dziesięciolecia i rodzina ostatecznie nie wiedziała, gdzie szukać miejsca pochówku Jana Maczka. Była wzmianka o tym, że być może spoczywa na Rossach... W końcu Yvette Poplawska, dziennikarka z Belgii, postanowiła odnaleźć grób zmarłego. Po 2 latach poszukiwań w archiwach IPN i nie tylko niestrudzonym Yvette Poplawskiej i Ryszardowi Gawrysiowi udało się odnaleźć drogę do zaginionego grobu najmłodszego brata generała. Kulminacją poszukiwań były zorganizowane w Wilnie obchody 102 rocznicy śmierci Jana Maczka, na które przybyła wnuczka gen. Stanisława Maczka Karolina Maczek-Skillen.

Bardzo miło jest nam zaprosić widzów i czytelników do nowego cyklu spotkań z Gościem Wilnoteki. W odnowionej audycji na antenach TVP Polonia i TVP Wilno będziemy gościć znanych wilnian, wilniuków i miłośników naszego miasta, jednak ze względu na ograniczony czas emisji w audycji można będzie obejrzeć tylko początek wywiadu – do wysłuchania całej rozmowy zapraszamy na stronę naszego portalu!

Po latach renowacji oddano do użytku budynek Szkoły Sportowej im. Antoniego Ratkiewicza w Ejszyszkach.

Aleksandra Jačionytė z Niemenczyna zdobyła Grand Prix XXIII Festiwalu Polskiej Piosenki Dzieci i Młodzieży Szkolnej na Litwie. W Domu Kultury Polskiej w Wilnie odbył się koncert finałowy, podsumowano także internetowe głosowanie na portalu Wilnoteka o Nagrody Publiczności. Zwycięzców w każdej z 5 kategorii wiekowych wyłoniło jak zwykle specjalne Jury na czele z maestro Zbigniewem Lewickim, a w jego gronie znalazła się także znana wokalistka Elizabeth Olshey (Elżbieta Oleszkiewicz-Szczygło) i organizatorka Festiwalu Krystyna Dzierżyńska, wiceprezes Polskiej Macierzy Szkolnej na Litwie.

Gastronomia wileńska w okresie międzywojennym to szereg restauracji, barów, piwiarni, jadłodajni. Wiele pierwszorzędnych restauracji zostało omówionych w poprzednich częściach, a poniżej – kolejne z nich, a także – inne lokale, które cieszyły się mniejszą popularnością. Czas na porządniejsze lokale usytuowane na Starym Mieście, restauracje żydowskie, bufet dworcowy i inne. Niektóre z nich prowadzone przez wyśmienitych kucharzy specjalizowały się w doskonałych potrawach, na które nie brakowało amatorów. Wileńskich kuchmistrzów zrzeszonych w cechu spotkać można było każdego roku w sierpniu, gdy w kościele św. Kazimierza odprawiano dla ich nabożeństwo. Czczono patrona – św. Idziego oraz zmarłych kolegów. Własne roraty cechowe w grudniu organizowano również w tym kościele. Ważną grupę lokali gastronomicznych stanowiły restauracje żydowskie.

Stopniowa zabudowa Prospektu Świętojerskiego nadawała tej ulicy specyficzny charakter. Skupiały się tu w budowanych kamienicach poważne instytucje bankowe, wytworne sklepy i szereg lokali gastronomicznych. „Jerek” - tak zwykło się potocznie nazywać tę ulicę nawet, kiedy po 1920 roku, oficjalnie zmieniła się w ulicę Mickiewicza. Restauracje, jakie tu działały w większości zaliczane były do pierwszorzędnych (administracyjnie I kategorii). O restauracjach hotelowych „St. Georges” i „Bristolu” napisałem już w poprzednich częściach – czas na lokale funkcjonujące autonomicznie.

Kontynuując cykl tekstów opisujących działalność restauracji w międzywojennym Wilnie, skupimy się najpierw na lokalach działających przy najlepszych hotelach. Hotel „St. Georges” był słusznie uważany za najwytworniejszy w Wilnie. Na jego wysoką ocenę miała wpływ również działalność wspaniałej restauracji, której poświęcona jest w całości ta część artykułu. W lokalu bawiło się najlepsze towarzystwo, a zabawy sylwestrowe oraz inne zostawał w pamięci. Mówiono wtedy m.in.: „Jest karnawał, na bok żal, dzisiaj w Żorżu wielki bal”.

Przypominamy, że trwa akcja dobroczynna polskich organizacji na Litwie „Wileńszczyzna – Ukrainie”. Zapraszamy wszystkich mieszkańców Wilna i Wileńszczyzny, a szczególnie naszych Rodaków, do wsparcia akcji - poniżej publikujemy całą listę pomocy rzeczowej, jaka jest potrzebna dla walczącej Ukrainy. Dary te można przekazywać do DKP w Wilnie, a wsparcie finansowe - bezpośrednio na specjalne konto tej akcji. Dajmy wymierny dowód jedności z ofiarami barbarzyńskiej wojny na Ukrainie!

Powstanie Litwy Środkowej wiązało się nie tylko z działaniami militarnymi. Kilka dni po wkroczeniu do Wilna i wydaniu "Odezwy do ludności Litwy Środkowej", gen. Lucjan Żeligowski rozpoczyna tworzyć struktury właściwe dla każdego państwa: rząd, system podatkowy, sądownictwo, symbole państwa, ogłasza pobór do wojska, myślano i o własnej walucie. Państwo to istniało krótko. 20 lutego 1922 r. zwołany w styczniu tegoż roku Sejm Wileński podjął decyzję o przyłączeniu Ziemi Wileńskiej do Polski. Działalność rządu tymczasowego i innych instytucji władzy Litwy Środkowej pomimo beznadziejnej sytuacji gospodarczej w wyniszczonym wojnami kraju, wojny z tzw. Litwą Kowieńską i presji ze strony Ligi Narodów, ukazuje dążenia wilnian do zachowania samodzielności w trudnej chwili wyboru społeczeństwa Wileńszczyzny pomiędzy federacją (połączenie Litwy Środkowej i Litwy Kowieńskiej z Polską), a inkorporacją (włączenie w skład II Rzeczypospolitej na określonych warunkach).