Odszedł Jan Dowgiało...


Śp. Jan Tadeusz Dowgiało, fot. Wilnoteka.lt
Z pewnością pozostanie w pamięci wielu uczniów i nauczycieli dawnej Szkoły Średniej nr 19 – obecnego Gimnazjum im. W. Syrokomli w Wilnie... Jan Tadeusz Dowgiało przez 22 lata był dyrektorem i nauczycielem matematyki tej, wówczas największej polskiej szkoły na Litwie. Właśnie pod jego kierownictwem zyskała ona patrona i z „Dziewiętnastki” stała się „Syrokomlówką”, a do historii przejdzie 12 (!) pierwszych klas, jakie skompletowano tu na fali polskiego odrodzenia w 1990 roku.
Jan Tadeusz Dowgiało urodził się 4 stycznia 1940 r. w rejonie wileńskim. Ukończył podstawówkę w Karklenach, następnie 26. Szkołę Średnią w Nowej Wilejce (dziś – J.I. Kraszewskiego). W 1958 roku wstąpił na wydział matematyki polskiego Instytutu Nauczycielskiego, niedawno otwartego w tejże Nowej Wilejce. Od 1960 r. nauczał matematyki w polskiej podstawówce w Korwiu (rej. wileński), a od 1970 r. był nauczycielem oraz wicedyrektorem polskiej podstawówki w Jałówce (dziś – Gimnazjum im. św. Jana Bosko, rej. wileński). W latach 1972-1975 kształcił się w Instytucie Pedagogicznym w Grodnie i w latach 1980-1982 był dyrektorem Szkoły Średniej w Ławaryszkach (obecnie – Gimnazjum im. S. Batorego, rej. wileński).

W 1982 r. Jan Dowgiało awansował do Wilna i został dyrektorem Szkoły Średniej nr 19 w niełatwym momencie. Na emeryturę odeszła poprzednia wieloletnia dyrektor tej placówki Zinaida Subačiuvienė. Od powstania „Solidarności” i wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, Polacy na Wileńszczyźnie ponownie stali się dla władz komunistycznych „elementem wyjątkowo niepewnym i podejrzanym”. Jubileusz 10-lecia „Wilenki” – pierwszego polskiego zespołu dziecięcego w ZSRR – stał się potężną manifestacją polskości, wielotysięczne koncerty w Pałacu Sportu (największej ówczesnej hali widowiskowej Wilna) z prawie stuosobowym zespołem dzieciaków w polskich strojach na scenie nie mogły ujść uwadze pracowników „bezpieki”. Przyszłość „Wilenki”, podobnie jak innych powstających wówczas polskich zespołów, (przy polsko-rosyjskiej Szkole Średniej nr 29 – dziś im. Sz. Konarskiego – od kilku lat działał już drugi zespół – „Świtezianka”) znalazła się pod znakiem zapytania...

Właśnie do tamtego okresu wrócił wspomnieniami Jan Dowgiało, gdy udzielił naszej redakcji ostatniego w swoim życiu wywiadu podczas niedawnego koncertu 50-lecia „Wilenki”. Wkrótce po tym wzruszającym jubileuszu trafił do szpitala i po miesiącu walki przegrał z chorobą...



 REDAKCJA WILNOTEKI SKŁADA NAJSZCZERSZE WYRAZY WSPÓŁCZUCIA RODZINIE
                               ORAZ WSZYSTKIM BLISKIM PANA JANA 
  NIECH SPOCZYWA W POKOJU, A ŚWIATŁOŚĆ WIEKUISTA NIECHAJ MU ŚWIECI!

W PAMIĘCI UCZNIÓW I MIESZKAŃCÓW WILEŃSZCZYZNY Z PEWNOŚCIĄ POZOSTANIE 
          JEDNYM Z TYCH NAJBARDZIEJ ZASŁUŻONYCH DLA ROZWOJU
                                 SZKOLNICTWA POLSKIEGO NA LITWIE.