Dodaj wpis w blogu |  Dodaj bezpłatne ogłoszenie |  Dodaj wydarzenie do anonsów
Wilnoteka logo
Środa 10 sierpnia 
Zaloguj się | Załóż konto
  • Fakty
    • Wilno i Wileńszczyzna
    • Polacy na Litwie
    • Litwa
    • Za miedzą
    • Gospodarka
    • VILNIUS 2 POZNAŃ
  • Wilnoteka TV
    • W obiektywie
    • Gość
    • Z archiwum
    • Wilnoteka TVP Polonia
    • Album Wileńskie LTV
    • Michałki
  • Czytelnia
    • Własne
    • Nadesłane
    • Edukoteka
    • Źródłowe
    • Podróże
      • Na Litwie
      • Z Litwy
    • Kartka z kalendarza
    • Blogi użytkowników
    • Okiem stażysty
  • W mediach
    • Przegląd prasy
  • Anonse
    • Kalendarz imprez
    • Wydarzenia
    • Koncerty
    • Wystawy
    • Teatr
    • Kino
    • Sport
    • Dla dzieci
  • O nas
    • Blog redakcyjny
    • Redakcja
    • Kontakt
Start

Własne

Budownictwo w Wilnie międzywojennym – przewodnik chronologiczny (cz. 2)
Waldemar Wołkanowski |
21.07.2021 - 09:24

Pawilony Targów Północnych w 1928 roku
„Wielkie Wilno” to określenie, które pierwotnie pojawiło się ok. 1915 roku. Według przekazów granice miasta poszerzone zostały na skutek decyzji niemieckiego urzędnika Waltera Hechta, który pełnił w okupacyjnych władzach funkcję Stadtbaurata. Wyznaczał je z udziałem mierniczego miejskiego Franciszka Walickiego, objeżdżając przedmieścia i rysując linie na planie. Już po okupacji w 1919 roku Rada Miasta zatwierdziła ów plan. Obszar Wilna powiększył się z pięciu do ponad dziesięciu tysięcy hektarów. Granice jednak to jedno, natomiast obszar zabudowy to drugie. Na początku lat trzydziestych XX wieku, blisko siedem tysięcy hektarów stanowiły tereny zupełnie niezabudowane. Były tam – włączone decyzjami administracyjnymi – wioski (12), osady (11), folwarki (9) i dzielnice (dawne przedmieścia), których miały charakter wiejski. Były pola uprawne (blisko trzy tysiące ha), łąki i nieużytki, przy zupełnym braku infrastruktury, jaką kojarzymy ze współczesnym ośrodkiem miejskim. Wilno się jednak „budziło” i budownictwo postępowało, chociaż powoli. Druga część przewodnika po budowlach międzywojennych rozpoczyna się od 1928 roku.
Rowery od bajkerów dotarły do Solecznik
Czesława Stanul |
15.07.2021 - 15:55

Motocykliści – dzieciom, fot. Wilnoteka.lt
Wileńscy i soleczniccy bajkerzy przekazali wychowankom byłego Domu Dziecka w Solecznikach upragnione rowery, zakupione w ramach akcji charytatywnej „Motocykliści – dzieciom”. Cel, jaki stawiali sobie fani jednośladów – wyposażyć w co najmniej jeden rower każdy z czterech społecznych domów rodzinnych, otwartych w ramach Centrum Pomocy Rodzinie i Dzieciom w Solecznikach – został osiągnięty!
Budownictwo w Wilnie międzywojennym – przewodnik chronologiczny (cz. 1)
Waldemar Wołkanowski |
15.07.2021 - 11:15

Budowa gmachu bankowego przy ulicy Mickiewicza (źródło: NAC)
Wilno jak setki innych miast w Europie na przełomie XIX i XX wieku przeszło intensywny okres ruchu budowlanego i początki industrializacji. Nie dziwią zatem dziesiątki kamienic, na których widnieją daty z tego właśnie czasu. Prywatni na ogół inwestorzy wznieśli wówczas wiele kilkukondygnacyjnych domów, to wtedy powstało też z inicjatywy Józefa Montwiłła sześć kolonii mieszkaniowych. Kilku znakomitych architektów wileńskich miało pole do popisu. Powstałe wówczas budynki charakteryzowały się mieszanym stylem, bogactwem dekoracji i nowościami technicznymi nieznanymi dotąd na terenie Wilna. Ruch inwestycyjny wstrzymała prawie całkowicie wielka wojna 1914-1918. Budzenie się budownictwa po 1919 roku było powolne z okresowym przyspieszeniem, czy hamowaniem w okresie kryzysu gospodarczego. Kolejne części artykułu stanowią przegląd niektórych wybranych budowli z lat 1920-1939.
Szpital w Solecznikach woła o pomoc
Czesława Stanul |
09.07.2021 - 20:11

Spotkanie w Pałacu Wagnera w Solecznikach, fot. Wilnoteka
Średnia wieku lekarzy w solecznickim szpitalu sięga wieku emerytalnego. Średnia wieku pacjentów tej placówki już przekroczyła ten próg – młodzież w poszukiwaniu opieki zdrowotnej ucieka do Wilna, jednak dla wielu mieszkańców rejonu solecznickiego szpital ten jest ratunkiem i placówką pierwszej pomocy. Jej perspektywy jednak nie są różowe i dziś trudno nawet dociec, kto temu zawinił – właśnie o sytuacji ochrony zdrowia na Wileńszczyźnie (między innymi) dyskutowano podczas XXV. Międzynarodowej Konferencji „Nauka a jakość życia” oraz Sympozjum „Wileńszczyzna wczoraj, dziś, jutro” organizowanych przez Universitas Studiorum Polona Vilnensis.
Opowieści z dawnego Wilna (8) – kaplica św. Teresy przy ulicy Świronek
Waldemar Wołkanowski |
08.07.2021 - 10:56

Kaplica pw. św. Teresy na fotografii z 1931 roku
Było ciepłe, czwartkowe przedpołudnie we wrześniu 1931 roku, kiedy rodzina Franciszka Walickiego z olbrzymim wzruszeniem uczestniczyła w poświęceniu prywatnej kaplicy wzniesionej na własnej posesji. Uroczystość odbywała się bez większego rozgłosu. Oprócz kręgu najbliższych osób zaproszonych zostało jeszcze tylko kilku duchownych. Kaplica poświęcona została pod wezwaniem św. Teresy od Dzieciątka Jezus. Patronka, czyli zakonnica Marie Françoise Thérèse Martin, zmarła w 1897 roku, a kanonizowana była w 1925 roku. Kapliczka Walickich była pierwszym obiektem sakralnym konsekrowanym pod jej zakonnym imieniem na Ziemiach Wschodnich II RP. Zanim jednak więcej szczegółów na temat kapliczki, opowieść przybliży czytelnikom nieco faktów z życia czterech pokoleń Walickich w Wilnie, o ich posiadłości przy ulicy Świronek, a także o Derewnictwie i Tuskulanum.
5 rzeczy, które musisz wiedzieć, aby przetrwać trudne emocje dziecka
Akademia Edukacji i Rozwoju Majki Jeżowskiej |
27.05.2021 - 17:37

Fot. Akademiamajkijezowskiej.com
Twoje dziecko krzyczy, gryzie, bije i jest agresywne? A może biega po domu nakręcone jak katarynka? Może panicznie się czegoś boi? Poniżej znajdziesz 5 praktycznych wskazówek, jak przetrwać trudne emocje dziecka.
Pokonać stres i trudne emocje? Da się, zaufaj specjalistom!
Wilnoteka.lt |
11.05.2021 - 16:00

„Odporni mentalnie”, fot. Wilnoteka / Akademia
Jak w czasie pandemii pomóc nastolatkom odzyskać równowagę i pewność siebie, wiarę we własne siły? Jak umocnić ich odporność psychiczną, chociażby po to, by dobrze zdali egzaminy? Od czego zacząć? Czego tak naprawdę potrzebuje mózg dziecka po tak długim przetwarzaniu informacji z sieci? Wilnoteka zaprasza na spotkanie z Akademią Edukacji i Rozwoju Majki Jeżowskiej w Warszawie, z trenerami, którzy umieją i chcą pomóc!
Wesołego, spokojnego i zdrowego ALLELUJA! życzy Redakcja Wilnoteki
Wilnoteka.lt |
03.04.2021 - 14:00

Pisanki Anny Taukin, fot. Wilnoteka /M. Mozyro
Opowieści z dawnego Wilna... (7) „Dom Wiktorii” i sklep Fechtela
Waldemar Wołkanowski |
01.04.2021 - 14:30

Dom przy ulicy Zamkowej 32 (foto ze zbiorów autora)
Dzieje wileńskich domów traktować można czasem jak biografie ludzi. Znaleźć się więc powinny opisy kolejnych etapów ich istnienia… od dzieciństwa do ich obecnego dojrzałego wieku. Pamiętajmy jednak, iż niektóre domy „umarły” – zostały na pewnym etapie życia miasta zburzone. Niektóre domy mają ową „biograficzną” linię opisaną lepiej, inne gorzej. Wileńskie budynki Starego Miasta dojrzewały przechodząc liczne zmiany. Dodawane im były piętra, rozbudowywały się wszerz lub wzdłuż, łączono je z innymi, czy też dobudowywano skrzydła. Zmieniały się także fasady, tracąc lub zyskując niektóre szczegóły.
Dom Oficera Polskiego – ciekawy przykład budownictwa przedwojennego
Waldemar Wołkanowski |
21.03.2021 - 13:25

Dom Oficera Polskiego w Wilnie (foto: Jan Bułhak)
Nie dość powszechna jest wiedza, iż duży gmach stanowiący zachodnią pierzeję placu Vincasa Kudirki wybudowany został w latach 1931-1934. Szeroki i wysoki budynek przetrwał bez większych zmian do dzisiaj, lecz mało są znane okoliczności jego wzniesienia – dlatego nieco informacji podanych poniżej powinno tę lukę uzupełnić.
Rok Świętego Józefa. Rozważania o. Sławomira Skwarczka (1)
o. Sławomir Skwarczek OFM Conv. |
19.03.2021 - 09:30

Fot. diecezja.rzeszow.pl
19 marca przypada uroczystość św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. Z okazji 150. rocznicy ustanowienia Opiekuna Jezusa Patronem Kościoła powszechnego 8 grudnia 2020 r. papież Franciszek ogłosił specjalny Rok Świętego Józefa, który potrwa do 8 grudnia 2021 r. Polecamy uwadze Państwa rozważania o św. Józefie autorstwa o. Sławomira Skwarczka OFM Conv. z kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Wilnie.
Kobieta pisząca? Wiek XVI
Kristina Užėnaitė |
11.03.2021 - 03:36

fot. wally.com.pl
O kobietach dużo się pisze…, ale co piszą same kobiety i od kiedy? W dawnych wiekach uważano, że kobiety nie powinny się zajmować czytaniem lub pisaniem. Piśmienność kobiet świeckich, możliwości ich edukacji literackiej były mocno ograniczone. Umiejętność czytania i pisania kobiety zdobywały w domu, natomiast pismo mężczyzn ćwiczone było od wczesnego dzieciństwa.
Co wiemy o św. Kazimierzu?
Kristina Užėnaitė |
04.03.2021 - 11:06

Św. Kazimierz, fot. slowo.redemptor.pl
Historia zna wielu królów o imieniu Kazimierz. Był Kazimierz Odnowiciel, Kazimierz Sprawiedliwy, Kazimierz Wielki, Kazimierz Jagiellończyk oraz Jan Kazimierz – autor „Ślubów Narodu Polskiego”. Natomiast tytuł świętego opromienia tylko postać Kazimierza Królewicza.
Ważny ślad pamięci – pomnik Józefa Montwiłła w Wilnie
Waldemar Wołkanowski |
25.02.2021 - 19:26

Pomnik J. Montwiłła przy kościele franciszkańskim w Wilnie, fot. ze zbiorów autora
Dzieje pomników w Wilnie to szeroki temat, złożony z wielu zagadnień. Każdy z pomników - istniejących oraz tych, które zniknęły z przestrzeni miasta - stanowi osobną historię i podejmując się ich omówienia, należy brać pod uwagę zmienność czasów, w których się pojawiały lub były likwidowane. W okresie międzywojennym najwięcej emocji budziła sprawa pomnika Adama Mickiewicza, ale niejako obok ożywione dyskusje toczyły się także przy okazji innych upamiętnień. Nie inaczej było z pomnikiem Józefa Montwiłła. 20 lutego minęła 110. rocznica jego śmierci, co stanowi okazję do przypomnienia okoliczności wzniesienia mu kamiennego posągu.
Wilno i wilnianie w wojnie 1920 r. (9). Opór krzepnie: walki nad Narwią i Bugiem
Waldemar Szełkowski |
01.01.2021 - 16:00

Polska piechota na pozycjach obronnych w 1920 r. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Nowa linia obrony wymagała ponownego wysiłku żołnierza. Po męczących marszach i bojach odwrotowych znad Niemna, nad Narwią i Bugiem podjęto kolejną próbę powstrzymania wroga i wykonania przeciwuderzenia. I Armia, w składzie której znajdowały się też pułki z Wileńszczyzny i Kresów Północno-Wschodnich, otrzymała zadanie maksymalnie opóźnić natarcie bolszewickie w rejonie tych rzek. Wywalczony czas był niezwykle potrzebny do przygotowania posiłków i kontrnatarcia, ewentualnie nowej linii obronnej - już pod Warszawą.
Wilno i wilnianie w wojnie 1920 r. (8). Dzień chwały 13. Pułku Ułanów Wileńskich
Waldemar Szełkowski |
19.12.2020 - 14:47

Szwadron Dywizjonu Jazdy Wileńskiej, wiosna 1919 r. Fot: por. Andrzej Brochocki (maszynopis „Wspomnień")
"Nieliczni jeńcy-kozacy twierdzili, że ze strony przeciwnika brała udział [w walkach] 15-a Dywizja Konna; reszta korpusu konnego nie była wprowadzona w bój w obawie spotkania się z większemi jednostkami kawalerii polskiej. Jeńcy objawiali zdziwienie, że ze strony naszej walczył tylko jeden pułk, gdyż sądząc z przebiegu boju byli pewni poważniejszych naszych sił" - pisał o bitwie pod Janowem jej uczestnik por. Stanisław Aleksandrowicz.
Wilno i wilnianie w wojnie 1920 r. (7). W odwrocie, lecz niepokonani
Waldemar Szełkowski |
23.10.2020 - 21:19

Polska piechota w marszu, 1920 rok. Fot. ze zbiorów Autora
Wydany 14 lipca 1920 r. rozkaz do zaniechania obrony Wilna i odwrotu na linię Niemna i Szczary wielu żołnierzy odebrało z niedowierzaniem. Utratę Wilna szczególnie boleśnie odczuli żołnierze z kresowych pułków. Na pastwę bolszewików pozostawiali swoje domy, rodziny. W rozkazach dowództwa linię Niemna i Szczary zaznaczano jako ostateczną i właśnie tam Dywizja Litewsko-Białoruska ponownie wykazała hart ducha, chociaż znalazła się o krok od zagłady.
Wilno i wilnianie w wojnie 1920 r. (6). Obrona Wilna
Waldemar Szełkowski |
27.09.2020 - 23:40

Polska piechota na pozycjach obronnych, 1920 r. Fot. NAC
Do dziś niezbyt wiele wiemy o obronie Wilna w lipcu 1920 r. Zatrzymać wroga wówczas nie udało się - chyba dlatego wilnianie woleli nie mówić o tym, zapomnieć ten epizod historii swego miasta. Zapomnieć, jak zmuszeni byli w pośpiechu opuszczać kochane Wilno lub ukrywać się w nim przed terrorem bolszewickim. O tych dniach trochę wspomnień zachowali żołnierze, ponieważ nie chcieli oddać Wilna bez walki. Cofnąć się musieli przed wielokrotną przewagą wroga po kilku dniach walk, a niejeden uważał, że można było walczyć i dłużej.
Wilniukiem być...
Waldemar Wołkanowski |
07.09.2020 - 16:18

Wilniuk to stan duszy i umysłu. Nie jest on wilnianinem, bowiem ciało jego pomieszkuje gdzieś daleko od Wilna. Dlatego ma serce rozdarte. Kiedy już spakuje walizkę, aby odbyć podróż do „swojego miasta”, to do niego nie jedzie, lecz „gna”. Podróż do źródeł jest potrzebna, aby naładować duszę i umysł niczym akumulatory. Wilno jest dla wilniuka niczym choroba, która wymaga kuracyjnych pobytów w „zdrojowisku”. Wilniuk zatem jedzie i czuje się tam swojsko mimo historycznych zmian, jakie przeszło miasto na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat. W Wilnie wówczas dochodzi za każdym razem do swoistego przestępstwa. Następuje oto kradzież kolejnego kawałka serca. Wilno jest w tym przypadku złodziejem, a my jego dobrowolną ofiarą. Ale jak to mówią „okazja czyni złodzieja”..., skoro chodzimy z tym sercem na wierzchu, Wilno kradnie i kradnie. Robi to zresztą bezkarnie, bo my się okradać dajemy, a po fakcie nie zgłaszamy przestępstwa. I tak już jest.
Wilno i wilnianie w wojnie 1920 r. (5). Do broni! O Wilno!
Waldemar Szełkowski |
30.08.2020 - 23:12

Fragment plakatu polskiego z 1920 r. Źródło: 1920.gov.pl
WEZWANIE. Wojsko nasze odpiera ataki wroga i nieugięcie bronić będzie Wilna. Wysiłki armji muszą być poparte przez całą ludność. Nakazem więc dla wszystkich mieszkańców miasta jest: pod broń, do szeregów! Zdolni do noszenia broni stawić się mają do biur zaciągowych: Św.-Jerska 11; w hotelu "Botanika" - Biskupia róg Skopówki; Kasztanowa 3 (dla kawalerzystów). Wilna nikomu nie oddamy! Wspólnym wysiłkiem zwyciężymy! Prezydent miasta Wilna 10 lipca 1920 roku.
  • « pierwsza
  • ‹ poprzednia
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • …
  • następna ›
  • ostatnia »

Wilno LIVE

Wilno i Wileńszczyzna


Na zdjęciu: inteligentny wodomierz, fot. „Vilniaus vandenys”
Wilno: inteligentne wodomierze w mieszkaniach już od końca bieżącego roku
Już pod koniec bieżącego roku w mieszkaniach wilnian rozpocznie się proces instalowania inteligentnych wodomierzy, we wtorek, 9 sierpnia, poinformowało...
List z pogróżkami ws. wysadzenia w powietrze...
Wizyta księdza biskupa Aleksandra Kaszkiewicza w...
Wilno: po ograniczeniach covidowych aktywniej...
Wyjątkowy koncert „Ballady i romanse” w Wilnie!
W Nowej Wilejce powstanie skatepark
Więcej

Polacy na Litwie


Fot. archiwum
Udział polskich zespołów w obchodach 700. rocznicy Wilna
Samorząd Wilna w tym roku przeznaczył już prawie 900 tys. euro na realizację projektów w ramach zbliżającej się 700. rocznicy założenia miasta, przypadają...
Pogrzeb Edwarda Piórki odbędzie się 2 sierpnia
Zmarł Edward Piórko
Maturzystki z polskich szkół – wśród najlepszych...
Wakacyjna Trasa Dwójki - już dziś wielki koncert...
Zmarł Aleksander Sokołowski
Więcej

Litwa


Margarita Drobiazko i Povilas Vanagas / Fot. BNS
Prezydent skreślił z listy osób odznaczonych łyżwiarzy za ich udział w pokazach w Soczi
Prezydent Gitanas Nausėda skreślił z listy osób odznaczonych Orderem Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina V klasy znaną litewską parę łyżwiarzy...
1560 nowych przypadków COVID-19, jeden zgon
Zbliża się nowy rok szkolny
Wiceszefowie MSZ Litwy i Polski spotkali się w...
Cichanouska utworzy tymczasowy rząd Białorusi
Mijają dwa lata od wyborów prezydenckich na Biał...
Więcej

Za miedzą


Fot. pixabay
W Rosji z powodu sankcji pojawiło się zjawisko turystyki lekowej
W związku z sankcjami nałożonymi przez państwa zachodnie w Rosji pojawiło się nieznane dotąd zjawisko turystyki lekowej - poinformował w środę, 10...
Watykan: bazylika św. Piotra zeroemisyjna do 2025...
Ukraina: były minister obrony oskarżony o zdradę...
80. rocznica śmierci św. Teresy Benedykty od Krzy...
Lipiec 2022 r. jednym z najcieplejszych w...
Apel o siły pokojowe w Zaporoskiej Elektrowni...
Więcej

Sonda

Lato będę uważać za udane, jeżeli uda się::

Ostatnio komentowane

  • Rosja pręży muskuły , a jest
    14.02.2018 - 23:44
  • Bohaterstwo żołnierzy
    14.02.2018 - 23:42
  • Hmmmmmmmmm, dls Cowboy vel
    14.02.2018 - 23:39
  • A Okulicki rozwiazal ja 19
    14.02.2018 - 23:37
  • Zamiast omawiac fatalna
    14.02.2018 - 23:35

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autorów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie"

© 2010-2022, Wilnoteka

Subskrybuje zawartość