Kolejny numer kwartalnika "Znad Wilii"

"Znad Wilii" to 160 stron fascynującej lektury. W tym numerze m.in.: 

Artykuł wstępny nawiązuje do 25-LECIA POWSTANIA "ZNAD WILII", które przypada w 2014 roku, pierwszego niezależnego pisma polskiego w Wilnie i o zdecydowanym rodowodzie niepodległościowym.

Wbogatym dziale ROK POWSTANIA STYCZNIOWEGO szereg ciekawych artykułów: prof. Radosława Żurawskiego vel Grajewskiego POWSTANIE 1863 NA ZIEMIACH ZABRANYCH A POZOSTAŁE NARODY DAWNEJ RZECZYPOSPOLITEJ (BIAŁORUSINI, LITWINI, UKRAIŃCY); Jazepa Januszkiewicza (Raków k. Mińska) POWSTANIE STYCZNIOWE W LITERATURZE BIAŁORUSKIEJ; prof. Mieczysława Jackiewicza ANDRIOLLI, MALARZ I POWSTANIEC; Wojciecha Piotrowicza opowiadanie z Wileńszczyzny TAK WIELE NARAZ; nagrodzone prace w konkursie Powstanie Styczniowe oczami młodych: Wiktora Szukiełowicza z Żupran na Białorusi SPALONE KSIĄŻKI I ZAGINIONY KAMIEŃ BOHUSZEWICZA oraz Bożeny Mieżonis z Wilna SPOTKANIE NA CMENTARZU.

Temat dopełnia kronika wydarzeń polsko-litewskich na Litwie, poświęconych Rokowi Powstania 1863.

BYŁ TAKI RABIN. CHAIM OZER GRODZIEŃSKI to ciąg dalszy mało znanych i nieznanych przedwojennych dziejów wileńskich, w kontekście osobowości i zainteresowań mistycznych Oskara Miłosza. Pisze o tym dr Zenowiusz Ponarski (Toronto, Kanada).

ALEKSY SIELIWACZEW WILEŃSKI NAUCZYCIEL MICHAŁA BACHTINA to artykuł pracowników naukowych Andreja Puczkowa i Juryja Marczenki z Kijowa o wileńskim rodowodzie znakomitego naukowca rosyjskiego.

W ROKU 300-LECIA KRISTIJONASA DONELAITISA na Litwie na uwagę zasługuje szkic dra Józefa Szostakowskiego POETA NIEZAPOMNIANY.

W cyklu UCZESTNICY DZIEJÓW LUDZKOŚCI prof. Władysław Zajewski pisze o CYCERONIE, ZAKOCHANYM W HISTORII.

ZNAD DŹWINY Tadeusz Zubiński w publikacji LILLI HENOOCH, NIEWŁAŚCIWE POCHODZENIE przypomina losy znanej niemieckiej sportsmenki żydowskiego pochodzenia, urodzonej w Rydze.

W dziale WOKÓŁ GASTRONOMII W WILNIE Romuald Mieczkowski rozpoczyna cykl własnych publikacji o KAWIARNIACH I RESTAURACJACH W DOBIE SOCJALIZMU.

Bogaty jak zwykle jest dział, poświęcony sztuce. Leonard Drożdzewicz przedstawia sylwetkę SOKÓLSKIEGO BRUEGHELA, WITALISA SAROSIEKA (1945-2012).

Pod hasłem XX MIĘDZYNARODOWY FESTIWAL POETYCKI "MAJ NAD WILIĄ I WISŁĄ" - EMIGRA znalazła się relacja z pierwszej odsłony festiwalu wileńskiego w Wilanowie w Warszawie i I festiwalu filmów emigracyjnych.

W ZAPIŚNIKU DZIAŁAŃ ARTYSTYCZNYCH jest mowa m.in. o udziale reprezentantów Litwy w XII Legnickich Dniach Kultury Kresowej, Międzynarodowym Listopadzie Poetyckim w Poznaniu, z wystaw malarstwa Anny Alicji Trochim i Aleksandrasa Vozbinasa.

Kompedium wiedzy nt. pisarstwa i literatury w Wilnie dopełnia POCZET TWÓRCÓW LITERATURY WILEŃSKIEJ od XVI wieku do roku 1945, drukowany alfabetycznie w odcinkach.

W LISTEM i MAILEM zamieszczone zostały opinie i refleksje Czytelników, w tym m.in. prof. Edmunda Pawlaka (DO AMBASADORA JANUSZA SKOLIMOWSKIEGO); Mariana Mrozińskiego (ZAPOMNIANA WOJNA); Jana Kozicza (FOTOGRAF WILEŃSKI BRONIA); Andrzeja Rumińskiego (W POSIADŁOŚCI TYSZKIEWICZÓW); Konrada Kostki (UWAGI PO PRZECZYTANIU DWÓCH NUMERÓW "ZNAD WILII"); Teresy Barbary Banasik (O POLSKIEJ TELEWIZJI W WILNIE).

Zapraszam na strony literackie kwartalnika. Tym razem są na nich wiersze uczestników "Maja nad Wilią i Wisłą", Danuty Bartosz i Kaliny Izabeli Zioły po polsku i po litewsku oraz MŁODE WIERSZE wilnianina Dariusza Kaplewskiego.

Nigdzie Państwo nie znajdą tak dokładnej kroniki relacji polsko-litewskich dzisiaj, z udziałem mniejszości polskiej na Litwie, jak też odrębnych instytucji (Dom Kultury Polskiej i Instytut Polski w Wilnie, Centrum Kultury przy Ambasadzie Litwy w Warszawie itp.), z podaniem źródeł, jak w rubryce LITWA-POLSKA. Z MIESIĄCA NA MIESIĄC, WYDARZENIA, FAKTY, OPINIE.

Ponadto sygnalizowane są tu najnowsze wydawnictwa, dotyczące powyższych zagadnień. Dział szczególnie przydatny dla zainteresowanych regionem, dla badaczy, studentów, o czym świadczą sygnały od Odbiorców.

Pismo jest bogato ilustrowane, znalazły się w nim tym razem również zimowe zdjęcia Wilna!
Ponadto przypominam o tym, że można zamówić wydawnictwa z serii Biblioteka Znad Wilii:
1. Romuald Mieczkowski "Na litewskim paszporcie". Zbiór 134 wierszy z ostatnich 2-3 lat. Na planie pierwszym są kwestie tożsamości, spuścizny dziejowej, szukania ojczyzny przez tych, których dzisiejsze uwarunkowania usiłują odciąć od wielowiekowych korzeni. Z echami WKL, które kształtowało charakter Wilna. Z szukaniem odpowiedzi na pytanie: co dziś oznacza pisać po polsku na Litwie i gdziekolwiek bądź poza Polską. W wydaniu - 28 fotografii Wilna.

2. "Przenieść Wilno do serca. Portret Miasta.". Poezja Polaków (z Polski i emigracji), Litwinów, Białorusinów, Tatara, Rosjanina, Czecha i Estończyka, tworzy unikalny Portret Miasta z najpiękniejszymi wierszami 50 autorów. Są to m.in.: Ihar Babkou, Tadeusz Chabrowski, Leszek Długosz, Vytautas Landsbergis, Marcelijus Martinaitis, Henryk Mażul, Zianon Paźniak, Wojciech Piotrowicz, Alicja Rybałko, Ramute Skucaite, Józef Szostakowski, Tomas Venclova, Sławomir Worotyński. W opracowaniu zamieszczono oddzielne wklejki z 24 fotografiami Wilna.

3. Romuald Mieczkowski "Nikt nie woła". 82 wiersze ukazują Wilno, widziane przez Polaka, mocno związanego z tym Miastem. Dostrzega on złożoność nieodwracalnych zmian, stara się uzmysłowić sens wielkich i małych, straconych i pozyskanych Ojczyzn. Wilno w tych wierszach bywa zawsze, nawet gdy mowa jest o czymś innym. To widzenie świata dopełniają fotogramy autorstwa poety, którymi szkicuje Miasto, potraktowane jako otoczka dla zawartych przeżyć.

4. Romuald Mieczkowski "Objazdowe kino i inne opowiadania wileńskie". Literatury o Wilnie i Wileńszczyźnie powstało niemało. Cieszyła się ona sympatią przed wojną, istniała w okresie cenzury w PRL'u, temat podejmowano na emigracji. Po wojnie w większości opisywała wojenną gehennę, życie na obczyźnie. A co działo się na terenach na Wschodzie, na których pozostali Polacy? Świadectw takich niewiele. Szczególnie, jeśli chodzi o dokonania, tworzone przez naocznych świadków. Niektóre opowiadania obrazują trudny świat człowieka, wychowanego w polskiej tradycji, ale żyjącego w twardych sowieckich realiach. Zdarzenia, mimo fabuły literackiej, są rodzajem dokumentu, bowiem ludzie noszą swe prawdziwe nazwiska. To hołd, oddany rodzinie i krewnym. Dzięki jednemu opowiadaniu dziadkowie autora, państwo Piotrowscy pośmiertnie zostali upamiętnieni za uratowanie podczas wojny rodziny żydowskiej. Jest to próba przypomnienia o nas, Polakach na Wileńszczyźnie, o naszych dziejach, snach i oczekiwaniach. W książce autor zawarł drogie dla niego zdjęcia z archiwum rodzinnego.

Pismo "Znad Wili" jest do nabycia w Polsce w salonikach RUCHu, w sieci Garmond Press (markety, stacje benzynowe itp.). Proszę pytać! Ponadto: w Księgarni Naukowej im. Prusa w Warszawie (Krakowskie Przedmieście 7), Domu Spotkań z Historią (ul. Karowa 20) Kolportaż prowadzi Krzysztof Jankowski, tel.89 5344878 (Olsztyn/Wybrzeże i okolice, choć nie tylko). Wysyłamy pismo pocztą i to najlepszy sposób jego posiadania. Wystarczy wysłać maila albo zadzwonić: ZNADWILI@WP.PL i 48 508764030 "Znad Wilii" najlepiej oczywiście zaprenumerować! Przypominam też Stałym Prenumeratorom o przedłużeniu subskrypcji.

Pismo "Znad Wilii" w Wilnie jest dostępne: W PGA Znad Wilii, Išganytojo 2/4 (k. Bakszty, lit. Bokšto, na Starówce) w Domu Kultury Polskiej (ul. Naugarduko 76), księgarni ELEPHAS (ul. Olandų 11), AKADEMINĖ KNYGA(ul. Universiteto 4), RŪDNINKŲ KNYGYNAS (ul. Rūdninkų 20), w sieci innych księgarni z działami polskimi. Zamówić pismo można również telefonicznie albo mailem: (+370 5) 2478921 ZNADWILI@WP.PL

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Redakcja Wilnoteki nie ponosi odpowiedzialności za treści artykułów nadesłanych.