Nie będzie "amnestii" dla Paksasa


Rolandas Paksas, fot. wilnoteka.lt
Odwołany w 2004 roku w drodze impeachmentu ze stanowiska prezydenta państwa Rolandas Paksas nie będzie mógł kandydować ani w wyborach parlamentarnych, ani w prezydenckich. Sejm odrzucił konstytucyjną poprawkę umożliwiającą mu udział w wyborach. Zabrakło 11 głosów, żeby poprawka została przyjęta.

Poprawkę umożliwiającą Rolandasowi Paksasowi kandydowanie, aby weszła w życie, musiałoby poprzeć co najmniej 94 posłów. Tymczasem za przyjęciem poprawki konstytucyjnej głosowało 83 posłów, 11 było przeciwko, 13 wstrzymało się od głosu.

Poprawki do Konstytucji muszą być rozpatrzone w sejmie dwukrotnie, z co najmniej trzymiesięczną przerwą. Pierwsze głosowanie, we wrześniu 2015 r., było przychylne wobec zdymisjonowanego prezydenta a obecnie posła do Parlamentu Europejskiego. Wówczas 96 posłów opowiedziało się za wprowadzeniem zmian do art. 56 Konstytucji Litwy. Zgodnie z proponowaną przez kolegów partyjnych lidera Partii Porządek i Sprawiedliwość poprawką, osoba usunięta ze stanowiska w drodze impeachmentu, po upływie 10 lat mogłaby ponownie ubiegać się o mandat posła lub urząd prezydenta. W drugim podejściu zabrakło jednak głosów, by poprawka weszła w życie. 

Sprawa Rolandasa Paksasa toczy się już od ponad 10 lat. W 2004 r. litewski Sąd Konstytucyjny uznał, że osoba usunięta przez sejm z funkcji prezydenta kraju nie może się ubiegać o żadne stanowisko polityczne. Rolandas Paksas, którego decyzja ta bezpośrednio dotyczyła, złożył skargę w Europejskim Trybunale Praw Człowieka w Strasburgu i wygrał: Trybunał orzekł, że bezterminowy zakaz jest sprzeczny z prawami człowieka.

Rolandas Paksas został odwołany ze stanowiska prezydenta za przyznanie obywatelstwa litewskiego rosyjskiemu biznesmenowi Jurijowi Borisowowi w zamian za fundusze na kampanię wyborczą oraz za naruszenie tajemnicy państwowej i ingerowanie w proces prywatyzacji. Po procesie impeachmentu władze Litwy zdecydowały, że Paksas nie ma prawa ubiegać się o stanowiska, przy których obejmowaniu składana jest przysięga, a więc o stanowisko prezydenta i posła na sejm.

Na podstawie: BNS, inf.wł.