Oryginał Konstytucji 3 maja przybył do Pałacu Władców


Na zdjęciu: oryginał Konstytucji 3 maja przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie, fot. valdovurumai.lt
Minionej nocy do Pałacu Władców w Wilnie przywieziony został oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 maja, w sobotę, 16 października, poinformowało Muzeum Narodowe Pałac Wielkich Książąt Litewskich. Egzemplarz Konstytucji będzie najcenniejszym eksponatem międzynarodowej wystawy „O dobro ojczyzny. Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 maja”. Jej otwarcia w nadchodzącym tygodniu dokonają prezydenci Litwy i Polski. Na wystawie można będzie obejrzeć również m. in. oryginał uchwalonego 20 października 1791 roku Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.

„Ten tak cenny dla historii ziem Rzeczypospolitej Obojga Narodów dokument (Konstytucja 3 maja – przyp. red.) przechowywany jest w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie i tylko przy wyjątkowych okazjach opuszcza swoje stałe miejsce” – głosi komunikat Muzeum Narodowego Pałacu Wielkich Książąt Litewskich.

Dzięki wysiłkom tego muzeum i partnerów wystawy – Instytutu Adama Mickiewicza i Zamku Królewskiego w Warszawie – otrzymano zezwolenie na przywiezienie tego dokumentu do Wilna.

Oryginał rękopiśmienny Konstytucji 3 maja przybył z Warszawy do Wilna po raz pierwszy od 230 lat. 

Na wystawie eksponowany będzie również akt Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów.

Jak twierdzi dyrektor Muzeum Narodowego Pałacu Wielkich Książąt Litewskich dr Vydas Dolinskas, Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów dopełniło, uściśliło i w pewnym sensie skorygowało założenia Konstytucji 3 maja.

„Zgadzając się na przekazanie większej liczby prerogatyw wspólnym instytucjom Litwa uzyskała możliwość reprezentowania na zasadzie parytetu i faktycznie  stała się równoprawnym partnerem Polski w Rzeczypospolitej Obojga Narodów” – mówi dr V. Dolinskas.

„Jeżeli uchwalenie Konstytucji 3 maja było ustępstwem ze strony Litwy wobec Polski dla osiągnięcia wspólnych celów i dobrobytu ojczyzny, to Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów było z kolei ustępstwem ze strony Polski i znakiem dobrej woli wobec Litwy” – dodał.


Na zdjęciu: publikacja Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów (własność biblioteki Uniwersytetu Wileńskiego), fot. valdovurumai.lt

Na wystawie prezentowany będzie też unikatowy egzemplarz przekładu tekstu Konstytucji 3 maja na język litewski z przełomu wieków XVIII i XIX.

Jak twierdzi kurator wystawy dr Ramunė Šmigelskytė-Stukienė, „wystawa będzie pierwszą na Litwie próbą zaprezentowania barwnej i złożonej epoki Konstytucji 3 maja, poznania historii rozkwitu i upadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów”.

Na wystawie prezentowanych będzie około 200 eksponatów: portrety najważniejszych mężów stanu prezentowanej epoki, księgi, dzieła sztuki, dokumenty.

Patronat nad wystawą objęli prezydenci Litwy i Polski. Gitanas Nausėda  i Andrzej Duda we wtorek, 19 października, wezmą udział w otwarciu wystawy.

Zwiedzający będą mogli obejrzeć wystawę od 20 października. Wystawa będzie czynna do 16 stycznia 2022 roku. 

Przypomnijmy, Konstytucja 3 maja jest pierwszą w Europie i drugą na świecie – po Stanach Zjednoczonych –Ustawą Zasadniczą. Została uchwalona przez Sejm Czteroletni 3 maja 1791 roku w Warszawie, akt Zaręczenie Wzajemnego Obojga Narodów uchwalony został 20 października 1791 roku tamże.

Międzynarodowa wystawa „O dobro ojczyzny. Litwa i Polska w epoce Konstytucji 3 maja” zorganizowana została z okazji 230. rocznicy uchwalenia tych dwóch tak ważnych dla Litwy i Polski dokumentów. 

Na podstawie: bns.lt, culture.pl