Pomnik upamiętniający Stefana Batorego stanął w Dyneburgu
Uroczyste odsłonięcie pomnika króla Stefana Batorego odbyło się w czwartek, 28 czerwca, w Dyneburgu. Realizacja tej idei to zasługa wieloletniej współpracy dyneburskiego oddziału Związku Polaków na Łotwie „Promień” i Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”.
Pomnik ma dość oryginalną i nowoczesną formę. Autorem koncepcji jest miejscowy artysta Romuald Gibowski. Okrągła konstrukcja monumentu zamontowana została na stabilnych, betonowych filarach. Przypomina wnętrze mechanizmu zegara, na którym umieszczono różne daty z akcentem na polski okres i datę nadania praw miejskich Dyneburgowi przez króla Stefana Batorego. Jego lokalizacja nie jest przypadkowa: pomnik stanął w pobliżu twierdzy dyneburskiej nad brzegiem rzeki Szunicy.
Początki Dyneburga sięgają 2 połowy XIII wieku, kiedy to nad Dźwiną w Łatgalii stanął zamek krzyżacki. W 1559 roku został oddany w zastaw królowi polskiemu Zygmuntowi Augustowi, a po sekularyzacji zakonu sam Dyneburg znalazł się w granicach Rzeczpospolitej Obojga Narodów jako stolica Inflant Polskich. 26 marca 1582 roku król ulokował nowe miasto na prawie magdeburskim, budując twierdzę ok. 19 km od zamku. To właśnie na jej terenie stanął pomnik króla.
Dzisiejszy Dyneburg jest drugim po Rydze największym łotewskim miastem oraz największym skupiskiem ludności polskiej na Łotwie. Wśród 117 tysięcy mieszkańców 19 tysięcy to Polacy. Działa tu Państwowe Gimnazjum Polskie im. Józefa Piłsudskiego, oddział Związku Polaków na Łotwie, a w kościele pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny nabożeństwa odprawiane są również w języku polskim. Z Dyneburga pochodzi obecna minister finansów RP Teresa Czerwińska.
W mieście nie brakuje także śladów świadczących o wieloletniej wspólnej historii łączącej Polskę i Łotwę oraz obecności Polaków na tych terenach. Wspomnieć można tu choćby uczestnika powstania styczniowego Leona Broel-Platera, Kazimierę Iłłakowiczównę, Kierbiedziów. Pozostało tu wiele cywilnych cmentarzy, na których spoczywają Polacy. Krzyż na Słobódce to miejsce, w którym w 1920 r. pochowano 237 polskich żołnierzy poległych w kampanii łatgalskiej 1919–1920 i przy którym dziś hołd oddał prezydent Andrzej Duda. Pamięci ich wszystkich Fundacja Pomoc „Polakom na Wschodzie” planuje w najbliższym czasie poświęcić wystawę, którą zorganizuje wspólnie ze Związkiem Polaków na Łotwie.
Dla prezydenta Andrzeja Dudy jest to trzecia wizyta na Łotwie. Podczas dzisiejszego pobytu w Dyneburgu wziął udział w ceremonii upamiętnienia żołnierzy Wojska Polskiego poległych na Łotwie w latach 1919–1920. W uroczystości uczestniczył także prezydent Łotwy Raimonds Vējonis. Wieczorem prezydent spotkał się także z Polakami, spośród których odznacyzł najbardziej zasłużonych dla podtrzymywania polskiej kultury i tożsamości narodowej na Łotwie.
