maj
Dzień Księgowych
Kościół św. Kazimierza w Wilnie (kościół jezuitów) - pierwsza barokowa świątynia katolicka na Starym Mieście w Wilnie wzniesiona ku czci św. Kazimierza Królewicza. Budowę kościoła rozpoczęto 10 maja 1604 r. Świątynię wzniesiono w roku 1618. Inicjatorami budowy byli spokrewniony ze świętym Kazimierzem król Zygmunt III Waza oraz Lew Sapieha. Projekt świątyni, autorstwa Jana Frankiewicza, jest wzorowany na rzymskim kościele Il Gesù. Jest to budowla na planie krzyża łacińskiego, trójnawowa z transeptem. Na przecięciu nawy głównej i transeptu umieszczono kopułę z latarnią. Świątynia pierwotnie miała dwuwieżową fasadę. Po zniszczeniach z 2. połowy XVII i początku XVIII w. kościół został odnowiony przez Jana Krzysztofa Glaubitza, najsłynniejszego architekta tak zwanego baroku wileńskiego. Jezuita Tomasz Żebrowski w XVIII w. wzniósł monumentalną kopułę z wysoką latarnią, zwieńczoną mitrą wielkoksiążęcą, nawiązującą do urzędu piastowanego przez patrona kościoła. Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r. świątynia została przejęta przez augustianów. W 1812 r. armia francuska zniszczyła wnętrze i zamieniła kościół na magazyn zboża, a następnie na więzienie dla jeńców rosyjskich, co przyczyniło się do jeszcze większej dewastacji wnętrza. W ramach represji carskich po powstaniu listopadowym kościół został skonfiskowany katolikom, a po powstaniu styczniowym, z rozkazu generała-gubernatora M. Murawiowa, architekt rosyjski Mikołaj Czagin przebudował go na cerkiew, znacznie zniekształcając jego architekturę i skuwając rokokowe ozdoby. W 1917 r. świątynia powróciła do katolików, w 1925 r. podczas remontu usunięto znaczną część zniszczeń. Po II wojnie światowej został ponownie skonfiskowany, tym razem przez władze radzieckie. W 1966 r. przeprowadzono remont obiektu, który miał jednocześnie zatrzeć ślady polskości (np. skuto inskrypcje) i urządzono w nim muzeum ateizmu z posągiem Lenina w miejscu głównego ołtarza. W październiku 1988 r. kościół został zwrócony katolikom, w 1990 r. przejęli go jezuici, przywracając go w 1991 r. do użytku sakralnego. Najcenniejszymi zabytkami zachowanymi we wnętrzu świątyni są trzy późnobarokowe ołtarze wykonane w latach 1749–1755 przez Tomasza Żebrowskiego (ołtarz główny i dwa boczne zamykające transept). Przy kościele znajduje się klasztor jezuitów wzniesiony w latach 1604-1615, mieszczący dawniej kolegium jezuickie, bibliotekę i szpital. Fot. Główny ołtarz kościoła św. Kazimierza, wilnoteka.lt