201. urodziny Stanisława Moniuszki online


Fot. Facebook/Filharmonia Lubelska
5 maja przypadają 201. urodziny Stanisława Moniuszki – kompozytora, dyrygenta, organisty i pedagoga. Postać ta była mocno powiązana z Wilnem. Artysta mieszkał tu przez 18 lat, wziął ślub i wychowywał dzieci. Wydał tu m.in. 150 pieśni i słynną operę „Halkę”. Dziś z okazji jego urodzin możemy posłuchać koncertów z jego muzyką, zobaczyć spektakle jego autorstwa czy pójść na wystawę o nim. Wszystko w przestrzeni wirtualnej.

Stanisław Moniuszko urodził się 5 maja 1819 r. w Ubielu, na terenie dzisiejszej Białorusi. Edukację muzyczną rozpoczął w dzieciństwie pod okiem matki, a kontynuował po przeniesieniu się rodziny do Warszawy u Augusta Freyera, a potem w Mińsku u Dominika Dziewanowskiego. W 1837 r. Moniuszko wyjechał do Berlina, aby kształcić się muzycznie u Carla Friedricha Rungenhagena.
Następnie zamieszkał w Wilnie, gdzie działał jako organista, kompozytor, pedagog i organizator życia muzycznego w mieście. W Wilnie spędził 18 lat swojego życia, które należą do jego najbardziej twórczych. Nad Wilią pisał ballady chóralne, opery, operetki, kantaty, utwory fortepianowe, msze, oratoria, litanie, hymny, uwertury, a także muzykę do jednego melodramatu – „Kaspar Hauser”. Tu napisał także około 150 z 268 znanych dziś pieśni, zebranych w 12 „Śpiewnikach domowych”. Najbardziej znaną napisaną w Wilnie operą jest „Halka”, która została wystawiona na scenie Teatru Wileńskiego (mieszczącego się w budynku Ratusza wileńskiego). W Wilnie wziął także ślub w kościele pw. Pana Jezusa (trynitarzy) na Antokolu i tutaj przyszły na świat jego dzieci.
W 1858 r. przeniósł się wraz z rodziną do Warszawy, gdzie objął stanowisko dyrygenta opery. Był jednocześnie wykładowcą w Instytucie Muzycznym w Warszawie.
Zmarł na atak serca w 1872 r. Pogrzeb artysty stał się manifestacją narodową.
W 2019 r. z okazji 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki – Litwa, Polska i Białoruś ogłosiły rok Stanisława Moniuszki.

Wydarzenia online 5 maja:

Inne:

  • Spacer z Moniuszką - spojrzenie na Warszawę oczami twórcy oraz zwiedzanie miejsc honorujących pamięć o nim.
  • Retransmisja Gali otwarcia 10. Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki z udziałem laureatów wcześniejszych edycji Konkursu: Jakuba Józefa Orlińskiego, Urszuli Kryger, Rafała Bartmińskiego Ewy Tracz, Agaty Schmidt, Konu Kima, Adama Palki, Łukasza Golińskiego, Olgi Busuioc, Joanny Zawartko. 
  • Wystawa online - VIVA MONIUSZKO! 
  • Rozmowa z Beatą Klatką i Piotrem Beczałą - osobiście o Moniuszcze. 
  • Aplikacja Operalnia - umożliwia poznanie tajnik pracy przy spektaklu Straszny dwór Davida Pountneya. Można obejrzeć co dzieje się przed i podczas samego przedstawienia za kulisami.
  • Cykl materiałów filmowych „Śpiewnik – nie tylko – domowy” przygotowanych specjalnie z okazji 200. rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki.
  • FilmyBajki Moniuszkowskie (cykl 12 animowanych filmów edukacyjnych o Stanisławie Moniuszce przeznaczony dla dzieci w wieku 7-10 lat) oraz Wieczorynki Moniuszkowskie (wybrane fragmenty książki Katarzyny Huzar-Czub Tatulczyk Moniuszko w interpretacji Tomasza Koniecznego).

Spektakle online:

  • Halka (wileńska) - Pierwsza wersja „Halki” – bez mazura, tańców góralskich czy arii Jontka – w reżyserii Agnieszki Glińskiej. Wzbogacona o performerów opera to dojrzały teatralnie dramat psychologiczny, a postać Halki-histeryczki daje nowe spojrzenie na kanoniczne dzieło.
  • Mąż i żona - Balet – farsa małżeńska na motywach komedii Aleksandra Fredry. Akcja przeniesiona do połowy XX wieku w nowatorskiej choreografii Anny Hop z elementami pantomimy to pyszna zabawa nie tylko dla par ze stażem.
  • Straszny dwór - Zagraniczny reżyser – David Pountney – zmierzył się z legendą „opery narodowej” i spojrzał na polskie dzieło okiem niezależnego obserwatora. Mamy zatem nowy klucz do arcydzieła: XX-lecie międzywojenne z całym sztafażem zabawy i widmem wojny.
  • Flis (spektakl Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów w Łodzi) - Jednoaktowa opera Moniuszki to opowieść o młodej parze zakochanych, której uczuciu nie sprzyja jednak los. Uczucia zabarwione dramatem, komedią i nadwiślańską ludowością przedstawią studenci łódzkiej Akademii Muzycznej.
  • Przypowieść sarmacka - „Zemsta” Aleksandra Fredry w baletowej pigułce. Spektakl o naszych odwiecznych konfliktach o miedzę w lekkim, humorystycznym wydaniu inscenizacyjnym do muzyki uwertury koncertowej „Bajka” – jednego z najbardziej znanych utworów Moniuszki.
  • Halka (spektakl TEATR WIELKI – OPERA POZNAŃ, OperaVision) - Bez ciupag i kontuszy, za to naznaczona inspiracjami wyniesionymi z haitańskich doświadczeń – taka jest inscenizacja Pawła Passiniego, Reżyser stawia pytania, kim jesteśmy „my”, a kim są „oni” i gdzie leży granica?
  • Paria (spektakl TEATR WIELKI – OPERA POZNAŃ) - Eksperymentalne wystawienie Grahama Vicka współtworzone przez widzów mieszających się z orkiestrą, śpiewakami i aktorami. Zburzona granica między sceną a widownią pozwoliła lepiej wybrzmieć historii o miłości Neali i Idamora w zhierarchizowanym społeczeństwie.


Na podstawie: inf.wł., PAP