Apel do prezydent Grybauskaitė

”W przyjętej ustawie dostrzegamy wyraźne pogorszenie oświaty mniejszości narodowych. (...) Jest to dyskryminujące i nieetyczne względem uczniów szkół mniejszości narodowych, ich rodziców i pracujących w tych szkołach nauczycieli” - czytamy w liście, którzy podpisali prezesi: Forum Rodziców Szkół Polskich na Litwie (Mirosław Szejbak), Zrzeszenia Nauczycieli Rosyjskich Szkół na Litwie (Ela Kanaitė) i Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie ”Macierz Szkolna” (Józef Kwiatkowski).

Apel do prezydent Grybauskaitė podpisał też Związek Zawodowy Pracowników Oświaty z rejonu solecznickiego, w którym 80 procent mieszkańców stanowią Polacy. Twierdzą oni, że jeśli nowe przepisy wejdą w życie, to jakość nauczania będzie gorsza. Zaznaczają, że ustawa nie była wcześniej konsultowana z przedstawicielami środowisk szkolnych.

Przyjęta w ubiegły czwartek nowelizacja ustawy przewiduje, że w szkołach mniejszości narodowych na Litwie, w tym polskich, lekcje dotyczące historii Litwy, geografii Litwy, a także wiedzy o świecie w części dotyczącej Litwy będą prowadzone w języku litewskim. W litewskim języku w całości będzie nauczany przedmiot o nazwie podstawy wychowania patriotycznego. Zgodnie z nową ustawą od roku 2013 w szkołach litewskich i szkołach mniejszości narodowych egzamin maturalny z języka litewskiego zostanie ujednolicony. Natomiast w ramach tzw. optymalizacji sieci szkół w małych miejscowościach będą zamykane szkoły mniejszości narodowych, w tym szkoły polskie, a pozostawiane będą jedynie szkoły litewskie. Według społeczności polskiej na Litwie, w wyniku tych zmian liczba szkół polskich na Litwie zmniejszy się o połowę: z obecnych około 120 szkół polskich w Wilnie i na Wileńszczyźnie pozostanie około 60.

Zdaniem autorów listu nowelizacja ta jest nie tylko dyskryminująca, ale też przyjęta w pośpiechu. ”Brak jest odpowiednich podręczników, programów szkolnych, dlatego też uczniowie (szkół mniejszości narodowych i szkół litewskich - PAP) nie będą mogli na równi ze sobą konkurować” - czytamy w liście.

Prezydent Dalia Grybauskaitė ma jeszcze w tym tygodniu otrzymać nowelizację ustawy o oświacie do podpisu. Wówczas, zgodnie z litewskim prawem, będzie miała 10 dni na jej podpisanie.

W ubiegłym tygodniu rzecznik prezydent Linas Balsys powiedział, że ostateczną decyzję w kwestii ustawy prezydent podejmie dopiero po dogłębnym zapoznaniu się z nią. Zaznaczył jednak, że przy zatwierdzaniu nowelizacji uwagi prezydent zostały uwzględnione.

Wcześniej prezydent Dalia Grybauskaitė zapowiadała, że ”podpisze tylko taką ustawę, która będzie lustrzanym odbiciem tego, co mają Litwini w Polsce”. Litwini twierdzą, że przyjęta nowelizacja ustawy o oświacie jest właśnie tym lustrzanym obiciem. Polacy na Litwie twierdzą natomiast, że po wejściu w życie ustawy sytuacja szkół polskich na Litwie będzie gorsza w porównaniu do sytuacji szkół litewskich w Polsce.

W Polsce, na Sejneńszczyźnie, gdzie mieszka największa grupa polskich Litwinów, działa 10 szkół z litewskim językiem wykładowym, w których wszystkie przedmioty są nauczane po litewsku, oraz kilka szkół, w których wykłada się po polsku, a litewskiego można się uczyć jako języka dodatkowego.

Na podstawie: PAP, IAR