Departament Dziedzictwa Kulturowego ratuje zabytkową synagogę


Budynek synagogi Zavela Germaizego i Davida Levinsona w Wilnie przed renowacją, fot. kpd.lt
Departament Dziedzictwa Kulturowego Litwy rozpoczął renowację synagogi Zavela Germaizego i Davida Levinsona przy ul. Gėlių 6 w Wilnie. Przed II wojną światową w Wilnie było około 100 synagog i domów modlitwy. Synagoga przy dawnej ulicy Kwiatowej nieopodal dworca kolejowego jest jedną z dwóch zachowanych świątyń żydowskich.





Synagoga przy ul. Kwiatowej została zbudowana w XIX w. W 1925 r. debiutował w niej kantor Moshe Kusevitski (1899-1967), który po wojnie zrobił karierę w USA. W czasach władzy radzieckiej budynek synagogi został znacjonalizowany, przeznaczono go na mieszkania i pomieszczenia gospodarcze. W latach 90 XX w. żydowska społeczność miasta odzyskała bożnicę, jednak gmach dalej pozostawał zaniedbany. Osoby, które nie wiedzą, że przy ul. Gėlių działała niegdyś synagoga, mogą tego budynku nawet nie zauważyć.

Budynek synagogi Zavela Germaizego i Davida Levinsona choć przetrwał, jest w stanie ruiny. W 2014 r. zabezpieczone zostały konstrukcje dachu i ścian, które groziły zawaleniem się. Departament Dziedzictwa Kulturowego Litwy przygotował projekt kompleksowej renowacji budynku: odnowienie fasady, schodów, okien i drzwi, dachu oraz wnętrz. Departament przeznaczył na ten cel 43 443 euro, Litewska Wspólnota Żydowska - 4 827 euro. Prace już się rozpoczęły.

Obecnie w Wilnie czynna jest tylko jedna synagoga. Jest to synagoga chóralna przy ul. Pylimo 38.

"Przed II wojną światową Wilno było najważniejszym ośrodkiem kultury Litwaków. Żydzi mówili, że po mądrość trzeba jechać do Wilna. Mam nadzieję, że dumę z tak wielkiego daru kulturowego, jakim jest dziedzictwo kulturowe wspólnoty żydowskiej, Wilno przekaże kolejnym pokoleniom. Zaledwie dwie zachowane synagogi wileńskie, spośród stu niegdyś działających, są odzwierciedleniem historii, religii i kultury Litwaków. Liczymy na to, że uda nam się zachować ich autentyzm" - powiedziała dyrektor Departamentu Dziedzictwa Kulturowego Litwy Diana Varnaitė.

Na podstawie: kpd.lt