Jakie tajemnice kryją sarkofagi Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki?


Zygmunt August i Anna Jagiellonka, fot. Wikimedia Commons
W krypcie katedry na Wawelu otwarto we wtorek sarkofagi króla Zygmunta Augusta i jego siostry królowej Anny Jagiellonki. Cynowe, bogato zdobione sarkofagi zostaną poddane konserwacji. Wyjęte z wnętrza miedziane trumny z królewskimi szczątkami pozostawiono w Grobach Królewskich, przykryte czarną tkaniną – w takiej postaci będą je przez najbliższe miesiące oglądać zwiedzający wawelskie krypty.
Według specjalistów sarkofagi uległy dość znacznej degradacji wskutek upływu czasu i niezbyt udanych poprzednich konserwacji. Błędem okazało się zastosowanie w latach 20. XX wieku drewnianej skrzyni, do której przytwierdzone zostały cynowe blachy, bo drewno reaguje na wilgoć. Elementy drewniane mają być teraz zastąpione konstrukcją stalową, co sprawi, że sarkofag będzie bardziej stabilny.

Sarkofagi zostały wykonane w XVI wieku z cyny bardzo wysokiej jakości, w której domieszka ołowiu wynosiła zaledwie ok. 10 proc. Domniemuje się, że Zygmunt August miał udział w projektowaniu własnego grobowca, dając wskazówki, jak ma wyglądać.

Cynowa trumna króla Zygmunta Augusta (1520-1572) została wykonana przez gdańskich rzemieślników, była niegdyś polichromowana i złocona. Alegoryczna dekoracja przedstawia uśpione przez śmierć zmysły i duszę nieśmiertelną. Z ciała króla wyjęte zostało serce, zabalsamowane i umieszczone w urnie, która przez lata znajdowała się w Knyszynie, ale zaginęła. Dekorację sarkofagu Anny Jagiellonki (1523-1596) - królowej Polski, żony Stefana Batorego - stanowią medaliony z wizerunkami Anny Samotrzeć - patronki królowej oraz alegoryczne przedstawienia Miłości, Wiary i Nadziei.

Konserwacja tych zabytków ma kosztować ok. 250 tys. zł i będzie finansowana ze środków przyznanych przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK), m.in. z pieniędzy zebranych do ustawionych w mieście skarbonek oraz z funduszy parafii.

Od 2008 r. odnowionych zostało dziewięć sarkofagów znajdujących się w katedrze na Wawelu, 11 czeka na podjęcie takich prac. W połowie stycznia dobiegła do końca konserwacja sarkofagu króla Stefana Batorego.

Warto przypomnieć, że dwie żony Zygmunta Augusta - Elżbieta Habsburżanka i Barbara Radziwiłłówna - spoczywają w podziemiach wileńskiej katedry. Groby z ich szczątkami, grób Aleksandra Jagiellończyka oraz urnę z sercem Wałdysława IV Wazy odkryto przypadkowo po tragicznej powodzi, która nawiedziła Wilno w 1931 roku.  

Na podstawie: PAP