„Kobiety wolności” – spotkanie kobiet Solidarności i Sąjūdisu w Wilnie
Chociaż demokracja w Polsce i na Litwie odradzała się w różnym czasie i w różnych okolicznościach, oba nasze kraje łączą podobne doświadczenia i wspólne pojmowanie wolności jako fundamentalnej wartości. Dużą rolę w walce o niepodległość w obu krajach odegrały mądre, odważne i aktywne kobiety. Kobiety polskiej Solidarności i litewskiego Sąjūdisu. Kobiety wolności.
„Są nie tylko ojcowie demokracji, ale są również matki demokracji”, powiedział kiedyś jeden z działaczy polskiej Solidarności. Były w latach 70. oraz 80. XX wieku w Polsce zakłady, w których kobiety przewodziły strajkom – np. w Łodzi, albo odgrywały w nich wiodące role. Gdyby nie kobiety, które zatrzymały wychodzących ze Stoczni Gdańskiej robotników – sierpniowy strajk w 1980 roku by się nie udał. Po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce w 1981 roku, w obliczu masowych aresztowań i internowania większości przywódców Solidarności, to właśnie kobiety przejęły inicjatywę, tworząc największą polską podziemną gazetę „Tygodnik Mazowsze”. Również na Litwie kobiety nie mniej aktywnie współtworzyły i brały udział w działalności Sąjūdisu, współorganizowały takie akcje jak „Baltijos kelias” (Bałtycki łańcuch), uczestniczyły w odradzaniu się niepodległości oraz w jej obronie 13. stycznia 1991 r.
Obraz Solidarności i Sajūdisu wymaga dopełnienia o historie kobiet, których często nie znamy, a które z pewnością zasługują na przypomnienie. Dlatego w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę i Litwę, a także w związku z obchodami stulecia uzyskania praw wyborczych przez kobiety oraz 30-leciem założenia Sąjūdisu, Instytut Polski w Wilnie zaprosił do dyskusji przy wspólnym stole kobiety, które odegrały znaczącą rolę w walce o niepodległość Polski i Litwy pod koniec XX wieku. Będzie to pierwsze na Litwie spotkanie kobiet Solidarności i Sąjūdisu.
W dyskusji, udział wezmą kobiety, które realnie wpłynęły na zmianę społeczną i polityczną, i których działalność przyczyniła się do odzyskania niepodległości przez nasze państwa, będą to: Urszula Doroszewska, Maria Przełomiec, Ewa Tomaszewska, Jadwiga Chmielowska, Vilija Aleknaitė-Abramikienė, Halina Kobeckaitė, Nijolė Oželytė i Angonita Rupšytė. Podzielą się one z publicznością swoimi osobistymi doświadczeniami i motywacjami, porozmawiają o współpracy obu wielkich ruchów społecznych, przypomną najważniejsze wydarzenia, w których brały udział. Porozmawiają też o podobieństwach i różnicach w funkcjonowaniu struktur Solidarności oraz Sąjūdisu.
Przed dyskusją, 7 czerwca o godz. 12.00 w Litewskiej Bibliotece Narodowej im. Martynasa Mažvydasa odbędzie się prezentacja filmu „Solidarność według kobiet” w reżyserii Marty Dzido i Piotra Śliwowskiego, opowiadającego zapomniane historie polskich kobiet walczących z systemem komunistycznym.
Organizator projektu: Instytut Polski w Wilnie
Partnerzy projektu: Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie, Instytut Adama Mickiewicza, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, Litewska Biblioteka Narodowa im. Martynasa Mažvydasa.
Projekt jest częścią programu towarzyszącego Women Political Leaders Global Forum 2018, pod patronatem honorowym Prezydent Litwy Dali Grybauskaitė. Projekt odbywa się w ramach litewskiego programu obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Niepodległa.
Dyskusja odbędzie się w jęz. polskim i litewskim, z tłumaczeniem symultanicznym.
Film w języku polskim z litewskimi napisami.
„Kobiety wolności”
Sala konferencyjna Litewskiej Biblioteki Narodowej im. Martynasa Mažvydasa
7 czerwca 2018 r., godz. 16.00
Wstęp na wydarzenie jest wolny. Liczba miejsc ograniczona.
