Multimedialny Kraków na zamku w Trokach

Kraków posiada bogatą i wielowiekową historię, która stała się podstawą dla stworzenia wielu niezwykłych opowieści. Z jego początkami wiążą się legendy, jak choćby te o założycielu miasta - Kraku, którego imię dało nazwę całemu grodowi, czy jego córce Wandzie, która nie chcąc wyjść za mąż za niemieckiego rycerza Rydygiera, rzuciła się do Wisły. Gród, który rozwijał się prężnie jeszcze w czasach wczesnego średniowiecza, przywilej lokacyjny na prawie magdeburskim uzyskał dopiero w 1257 roku za panowania księcia Bolesława V Wstydliwego. W trakcie ponad 500-letniego okresu obowiązywania lokacyjnego prawa niemieckiego w Polsce (do czasu przyjęcia przez Sejm Czteroletni Prawa o miastach w 1791 roku) Kraków był zarówno miastem książęcym, jak i królewskim. Jego rozwój zapewniały rzesze kupców i rzemieślników, a artyści i naukowcy aktywnie przyczyniali się do rozwoju kultury i nauki.
 

Średniowieczne prawo miejskie, wzorowane na prawie miasta Magdeburga do handlu i zjazdów z 1035 roku, zostało spisane w 1188 roku, stając się wzorcem dla podobnych regulacji wielu miast środkowoeuropejskich. Na ziemie polskie dotarło w pierwszym czterdziestoleciu XIII wieku, czyli za panowania Henryka Brodatego. Zazwyczaj lokacja odbywała się na obszarze już istniejących grodów czy osad. Odpowiedzialny był za nią zasadźca, który organizował na podstawie umowy z panem feudalnym werbunek osadników i który dostawał od księcia przywilej lokacyjny. Książę określał w nim prawa i obowiązki zasadźcy (który zwykle potem zostawał sołtysem lub wójtem) oraz pozostałych mieszkańców. Zasadźca z fachowymi mierniczymi wytyczał plan przyszłego miasta, gdzie ewentualne zmiany w regularnym kształcie ulic wynikały z wcześniejszej istniejącej już zabudowy, na przykład z położenia murowanych kościołów.
 

Zwiedzając wystawę, możemy zapoznać się z różnymi aspektami życia w mieście prawa magdeburskiego, począwszy od rozwoju układu przestrzennego aglomeracji krakowskiej, poprzez miejską organizację samorządową i sądowniczą, rzemiosło, strukturę cechową zawodów po handel o zasięgu europejskim. Wystawa będzie okazją do przyjrzenia się, jak wyglądały siedziby kupców i mieszczan, jak zmieniał się system obronny miasta oraz jaki kształt otrzymała chrześcijańska architektura sakralna.
 

Multimedialny charakter wystawy pozwoli także na obejrzenie komputerowych wizualizacji uzyskanych za pomocą techniki trójwymiarowego modelowania oraz wykonanych na ich podstawie modeli fizycznych. Zespołowi ekspertów udało się za ich pomocą odtworzyć wygląd aglomeracji krakowskiej z okresu największej świetności miasta w połowie XVII wieku oraz ukazać przemiany urbanistyczne Rynku krakowskiego od czasów przedlokacyjnych po drugą połowę XVIII wieku. Efekt ich pracy w postaci trzymetrowej panoramy Krakowa wraz z otaczającymi miasto przedmieściami, jurydykami i wsiami będzie można zobaczyć na wystawie.
 

Dodatkową atrakcją uświadamiającą skalę zmian, jakie zachodziły na przestrzeni czasu w topografii całego miasta, będzie zestawienie historycznych rekonstrukcji z dawnymi rycinami oraz ze współczesnymi fotografiami Krakowa. Dodatkową oprawę multimedialną będą tworzyć trzy filmy: "Cracovia. Origo", "Cracovia A.D. 1650" oraz "Kraków. Dziś".
 

Kuratorem wystawy po stronie polskiej jest Piotr Opaliński z Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, a po stronie litewskiej Irena Senulienė z Trockiego Muzeum Historycznego. Patronat honorowy nad wystawą objęło Ministerstwo Kultury Republiki Litewskiej, partnerem projektu jest Instytut Polski w Wilnie.

Wystawę w Trockim Muzeum Historycznym oglądać będzie można do 31 sierpnia 2017 roku.
 

Na podstawie: trakaimuziejus.lt, wikipedia.pl, inf. wł.