Pałac Paców - długa droga do renowacji
Ilona Lewandowska, 23 lutego 2015, 15:34
Pałac Paców, fot. wilnoteka.lt/B. Frątczak
Pałac Paców jest własnością państwa polskiego już prawie od 8 lat, jednak na jego renowację trzeba będzie jeszcze trochę poczekać. Choć w sierpniu 2013 r. wydawało się, że remont jest na ostatniej prostej i niedługo będziemy mogli się cieszyć nie tylko siedzibą ambasady, ale też nowym blaskiem jednego z najpiękniejszych pałaców wileńskiej starówki - renowację opóźniły trudności związane z przeprowadzaniem przetargu na inżyniera kontraktu.
O szczegółach związanych z renowacją i powodach opóźnień opowiada, jako Gość Wilnoteki, Jarosław Czubiński, Ambasador RP na Litwie.
Przetarg na pełnienie funkcji konsultanta (inżyniera kontraktu) przy realizacji adaptacji Pałacu Paców na siedzibę Ambasady RP w Wilnie został ogłoszony 7 sierpnia 2014 r. Wpłynęły trzy propozycje, spośród których wybrana została oferta złożona przez URS Infrastructure & Environment UK Ltd Scott House. Jak można przeczytać w informacji o wyniku przetargu, zamieszczonej na stronie ambasady, "jedynym kryterium oceny ofert w postępowaniu była cena".
"W tej chwili został wybrany inżynier kontraktu, czyli jakby zespół nadzoru" - wyjaśnia Mariusz Wawro kierownik projektu "Adaptacja Pałacu Paców na siedzibę Ambasady RP w Wilnie". Następnym etapem jest kolejny, ogłoszony 17 lutego, przetarg na generalnego wykonawcę robót budowlanych".
Pałac Paców został nabyty przez państwo polskie w 2007 r. Prace renowacyjne miały rozpocząć się wiosną 2014 r., a ich zakończenie planowano na koniec roku 2015. "Nastąpiło przesunięcie w czasie związane z postępowaniami przetargowymi. W zeszłym roku było postępowanie na inżyniera kontraktu, jednak zostało unieważnione, ponieważ żadna z firm nie spełniła warunków udziału w postępowaniu. W tym okresie wykonywaliśmy tylko drobne prace zabezpieczające stan techniczny pałacu - wyjaśnił w rozmowie z Wilnoteką Mariusz Wawro".
Pałac Paców - perła wileńskiej starówki - powstawał na przełomie XVI i XVII w. W końcu XVI wieku budynek nabył starosta generalny żmudzki Hieronim Wołłowicz. W pierwszych dziesięcioleciach XVII w. właścicielami byli kolejno Radziwiłłowie, Kazimierz Sapieha, a następnie - od połowy XVII w. - ród Paców. W 1655 roku, w czasie wojny polsko-rosyjskiej, pałac został spalony. Odbudowany po wojnie należał m.in. do starosty generalnego żmudzkiego Piotra Michała Paca, hetmana wielkiego litewskiego Michała Kazimierza Paca oraz kasztelana żmudzkiego Józefa Franciszka Paca. W 1764 odziedziczył pałac ostatni z Paców - marszałek generalny litewski Michał Jan Pac. W 1783 budynek, znajdujący się w bardzo złym stanie, nabył kanclerz wielki litewski Aleksander Michał Sapieha, który dokonał gruntownej przebudowy, nadając mu obecną formę. Po powstaniu listopadowym w 1831 został skonfiskowany przez władze carskie m.in. za udział w powstaniu ówczesnego właściciela - generała Franciszka Sapiehy. W skonfiskowanym pałacu urządzono siedzibę rosyjskiego gubernatora.
Od roku 1912 w pałacu znajdowała się rosyjska resursa szlachecka oraz restauracja Russkij Mir. Po II wojnie światowej budynek służył jako Dom Kultury Łącznościowców, zaś po odzyskaniu przez Litwę niepodległości stanowił własność Poczty Litewskiej. 27 lipca 2007 r. po ponad rocznych zabiegach, podpisany został akt notarialny i Pałac Paców został oficjalnie zakupiony - za 33 miliony litów - przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP z przeznaczeniem na siedzibę Ambasady RP a także Konsulatu Generalnego oraz Instytutu Polskiego w Wilnie.
Widzom Wilnoteki proponujemy obejrzenie materiału archiwalnego z uroczystości otwarcia Pałacu Paców przez ówczesnych prezydentów Polski i Litwy: Lecha Kaczyńskiego i Valdasa Adamkusa.
Sprzedaż pałacu wzbudziła na Litwie wiele emocji. We wrześniu 2007 rzeczniczka prasowa Prokuratury Generalnej Litwy poinformowała, że badane są okoliczności sprzedaży pałacu rządowi RP na skutek wniosku złożonego przez znanych z antypolskich wypowiedzi polityków: przewodniczącego Litewskiej Partii Centrum Romualdasa Ozolasa, przewodniczącego Litewskiego Związku Narodowców Gintarasa Songailę oraz członka państwowej komisji dziedzictwa Eugenijusa Jovaisza.
Na podstawie: inf. wł., wikipedia.pl
