Rezygnacja wiceszefa polskiego MSZ Janusza Ciska

Złożenie rezygnacji przez Janusza Ciska może mieć związek z ostatnimi publikacjami na temat możliwych nieprawidłowości i nadużyć przy przyznawaniu środków na pomoc Polonii i Polakom za granicą (również na Litwie).

Z wypowiedzi premiera Donalda Tuska wynika, że powodem było zamieszanie wokół finansowania pomocy dla Polonii i Polaków za granicą oraz sprawy osobiste. ”Cisek złożył rezygnację na moje ręce, motywując to między innymi potrzebą uwolnienia MSZ od tej sprawy” - powiedział szef rządu. Dodał, że Janusz Cisek ”miał także inne powody, powody osobiste”. ”Osoby, które były winne temu zamieszaniu (wokół finansowania projektów w ramach wsparcia Polonii i Polaków poza granicami kraju - przyp.red.), nie pracują już przy tego typu projektach” - zaznaczył premier.

Wcześniej, podczas senackiej debaty nad informacją o współpracy z Polonią, minister Radosław Sikorski mówił, że Cisek został wprowadzony w błąd przez swych współpracowników. Szef MSZ powiedział także, że Cisek podał się do dymisji w związku z chorobą, że jest obecnie w szpitalu i jest ciężko chory. Sam Janusz Cisek w oświadczeniu przekazanym PAP napisał: ”Przez ostatnie kilka tygodni stawałem niezawodnie przed komisjami sejmu i senatu, przedstawiałem dane liczbowe, broniłem założeń konkursu i odpierałem zarzuty. Tym razem nie jest to możliwe, odkładana przez szereg tygodni chemioterapia - leczę się na przewlekłą białaczkę - musi być wreszcie ponowiona”. ”Bardzo proszę o uszanowanie tej sytuacji. To jest jeden z powodów, dla których Janusz Cisek nie może kontynuować pracy” - dodał później R. Sikorski w rozmowie z dziennikarzami.

Kwestia finansowania projektów pomocowych dla Polonii i Polaków za granicą, które w ubiegłym roku na mocy decyzji sejmu MSZ przejął od senatu i które pozostawały w gestii ministra Ciska, budziła ostatnio liczne kontrowersje. Na początku kwietnia sejmowa komisja łączności z Polakami za granicą wyraziła zaniepokojenie sposobem przyznawania przez MSZ pieniędzy organizacjom działającym na rzecz Polonii i Polaków za granicą. Zwróciła się też do Najwyższej Izby Kontroli (NIK), by ta zbadała przebieg konkursu i jego procedury. Podczas posiedzenia posłowie domagali się przede wszystkim wyjaśnień, dlaczego MSZ przyznał z puli środków przeznaczonych na projekt ”Współpraca z Polonią i Polakami za granicą” 1,4 mln zł Fundacji Rozwoju Myśli Obywatelskiej. Według doniesień gazety ”Super Express” fundacja została zarejestrowana półtora miesiąca przed rozpoczęciem konkursu na przyznanie środków, a jej prezesem jest znajomy Sławomira Mitrowskiego, doradcy Janusza Ciska. W fundacji - jak podaje ”Super Express” - pracować miała również Lucie Szymanowska, żona Macieja Szymanowskiego, asystenta Ciska. Dzień wcześniej na spotkaniu z dziennikarzami Cisek mówił, że do tej pory ani Fundacja Rozwoju Myśli Obywatelskiej, ani żadna inna fundacja, której projekty zakwalifikowała komisja konkursowa do potencjalnego dofinansowania przez MSZ, nie otrzymały jeszcze pieniędzy. ”Ponieważ pojawiły się głosy dotyczące tego, że dwaj pracownicy MSZ byli w jakimś kontakcie z tą fundacją, zdecydowaliśmy, że żaden z tych projektów nie będzie realizowany” - oświadczył wiceminister. Dodał, że Sławomir Mitrowski i Maciej Szymanowski stracili stanowiska w MSZ.

Z kolei w połowie kwietnia Kancelaria Senatu alarmowała, że nie może się doprosić o podstawowe dokumenty z MSZ w kwestii finansowania Polonii. Szefowa kancelarii Ewa Polkowska informowała, że wystąpiła o dokumenty w trybie dostępu do informacji publicznej. Zaznaczyła, że ”z zupełnie niezrozumiałych względów (...) do tej pory nie uzyskała informacji dotyczącej nazwisk osób będących w komisji konkursowej rozdzielającej pieniądze”. Jak mówiła, chodzi jej o nazwiska urzędników, którzy biorą udział w rozdysponowaniu środków publicznych. MSZ tłumaczył się ilością tych dokumentów. Cisek, odnosząc się w rozmowie z dziennikarzami po posiedzeniu komisji do zarzutów szefowej Kancelarii Senatu, powiedział: ”To są dwie szafy dokumentów, nie możemy wszystkich błyskawicznie skserować”.

Problem pojawił się też w związku z finansowaniem TVP Polonia, która jest współfinansowana przez MSZ. Na ten rok resort deklarował, że przekaże antenie jedynie 2 mln zł, ostatecznie zdecydowano, że będzie to 8 mln zł (w ostatnich latach było to około 11 mln zł). Jako powód MSZ wskazywał niewywiązywanie się TVP ze zobowiązań w sprawie zmian funkcjonowania anteny: szerokiej dostępności za granicą oraz atrakcyjnej oferty programowej. Z apelem do premiera Donalda Tuska o interwencję w tej sprawie zwróciła się Rada Polonii Świata oraz poszczególne środowiska polonijne (w tym też z Litwy).

Kilka dni temu gazeta ”Wprost” opublikowała artykuł ”Lekka ręka zastępcy Sikorskiego”, w którym opisano, jak Cisek zmienił zasady przydzielania środków na współpracę z Polonią. ”Wcześniej o publiczne pieniądze na dofinansowanie mogły ubiegać się organizacje, które mają przynajmniej kilkuletnie doświadczenie w działalności polonijnej. Ten zapis szybko wyleciał. O pieniądze mogły więc ubiegać się organizacje bez doświadczenia, a nawet takie, które istniały... raptem kilka dni. Efekt? Pieniędzy nie dostało wiele organizacji zajmujących się współpracą z Polakami na Wschodzie” - podał tygodnik.

Nie wiadomo, kto zastąpi Janusza Ciska na stanowisku wiceministra spraw zagranicznych. Zgodnie z porozumieniem koalicyjnym dotychczas stanowisko to obejmował przedstawiciel Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL).

Na podstawie: PAP, inf.wł.