Ruszyła rekonstrukcja Parku Reformatów


Park Reformatów, fot. Wilnoteka.lt/Eryk Iwaszko
W Parku Reformatów w poniedziałek, 12 listopada, ruszyły prace rekonstrukcyjne – zaczęto wyburzanie zbudowanych tu w okresie sowieckim schodów, które były częścią kompozycji pomnikowej. Stołeczny samorząd nie uwzględnił propozycji ws. ogłoszenia nowo otwartego konkursu na uporządkowanie parku, twierdzi jednak, że wciągnął do projektu część zgłoszonych propozycji.



„Prace odbywają się zgodnie z zatwierdzonym projektem. Samorząd uwzględni również przedstawione propozycje: by był to park przejściowy – by można było z jednej strony wejść, a z innej wyjść, by nie zostały wycięte wszystkie drzewa…” – powiedział w poniedziałek doradca mera Aleksandras Zubriakovas. Jak dodał, wstępne prace w skwerze zaczęto wykonywać mniej więcej przed półtora miesiąca, zakończenie rekonstrukcji zostało zaplanowane na przyszły rok. „Przeważającą część prac planuje się wykonać jeszcze w tym roku, zapewne jednak z powodu warunków pogodowych, na okres zimowy część prac przyjdzie zawiesić. Tak więc, końcowy wariant widoczny będzie zapewne na wiosnę” – wyjaśnił doradca mera.

W październiku Wileńska Regionalna Rada Architektów zaleciła na nowo sporządzić projekt odnowy Parku Reformatów i zgłosiła poprawki. Jak zaznaczył A. Zubriakovas, samorząd uwagi architektów o charakterze rekomendacyjnym uwzględnił jedynie częściowo. W zaleceniach Rady podkreślano, że konkurs architektoniczny odnowy parku ma być publiczny. Architekci zwrócili również uwagę, że nie było szczegółowego programu projektowania Parku Reformatów, zabrakło wyraźnej i jednolitej koncepcji architektonicznej, jak również szerszego omawiania go ze społeczeństwem.

Prace przy rewitalizacji Parku Reformatów przeprowadzi ZSA „Eikos statyba”, która wygrała ogłoszony przez Samorząd m. Wilna przetarg.



Główny wykres projektu technicznego ze strefami badań archeologicznych, fot, madeinvilnius.lt

Pojawią się tu nowe ścieżki, uporządkowane zostaną zieleńce, ustawione będą: ozdobiona roślinami pnącymi pergola, ławki, kosze na śmieci, urządzone – źródełka wody pitnej, oczko wodne, fontanna, plac zabaw dla dzieci, ogródek kawiarniany, toalety. Park na mieć nowoczesne oświetlenie. Do miejsca tego będzie można wygodnie dotrzeć rowerami i zostawić je potem w stojakach.  

Rewitalizacja będzie się odbywała w dwóch etapach. W trakcie pierwszego na obszarze parku o powierzchni około 28 tys. metrów kwadratowych zostaną rozplanowane sieci inżynieryjne, wodociągowe i kanalizacyjne, system nawadniania parku. Na czas prowadzenia prac teren zostanie ogrodzony.



Wizualizacja odnowionego Parku Reformatów, fot. madeinvilnius.lt

W parku umieszczone zostaną też stoiska informacyjne prezentujące historię miejsca.

Ewangelicy reformowani (kalwini) przenieśli się tu w I połowie XVII wieku – z powodu konfliktów z katolikami na mocy dekretu króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Władysława IV Wazy zostali przeniesieni poza obręb ówczesnych murów miejskich. Na działce (obecne terytorium Parku Reformatów) podarowanej im jeszcze w 1582 roku przez kanclerza wielkiego litewskiego, kasztelana wileńskiego zwolennika kalwinizmu Ostafiego (Eustachego) Wołłowicza wybudowali drewnianą świątynię i założyli cmentarz. W roku 1835 po przeciwległej stronie ulicy Pylimo (Zawalnej) według projektu Karola Podczaszyńskiego w stylu klasycystycznym została wybudowana nowa świątynia ewangelików reformowanych, drewniana została natomiast wyburzona.

Jeszcze przed II wojną światową na terenie tym stały budynki należące do wspólnoty ewangelicko-reformowanej, był też cmentarz kalwiński. 

Spoczywał tu m.in. Karol Herman de Perthées (1740–1815) – kartograf, geograf nadworny Stanisława Augusta Poniatowskiego, autor wielu map województw dawnej Rzeczypospolitej, a także mapy hydrograficznej Polski. W 1980 roku w zachodniej części cmentarza stał jeszcze pomnik tego zasłużonego człowieka z inskrypcją w języku francuskim.

Po wojnie budynki zburzono, cmentarz zrównano z ziemią, a na ich miejscu w 1983 roku wzniesiono pomnik ku czci sowieckich partyzantów i działaczy podziemia. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości pomnik usunięto. Eksponowany jest obecnie w parku  Grūtas.

Rewitalizacja parku finansowana jest w przeważającej części ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wartość prac – około 2 mln euro.