Skarga twórców „Pogoni” ws. monumentu na pl. Łukiskim odrzucona


Na zdjęciu: wizualizacja „Wzgórza Wolności” na pl. Łukiskim
Wileński Sąd Okręgowy w poniedziałek, 18 listopada, odrzucił skargę twórców monumentu „Pogoń” („Vytis”) w kwestii odwołania decyzji dotyczących zatwierdzenia monumentu „Wzgórze Wolności” jako zwycięskiego projektu w konkursie na monument na placu Łukiskim w Wilnie. Od decyzji sądu autorzy pozwu zamierzają się odwołać do Litewskiego Sądu Apelacyjnego.




Sąd orzekł, że wspomniany konkurs wygrało dzieło rzeźbiarza Andriusa Labašauskasa, które „spełniło wymogi stawiane warsztatom twórczym” i odrzucił twierdzenia powodów, że konkurs został przeprowadzony w sposób nieprzejrzysty.     

Wyniki zorganizowanych przez Ministerstwo Kultury i Centrum Sztuki Współczesnej warsztatów twórczych zaskarżyli do sądu autorzy monumentu „Pogoń” – architekci Kęstutis Akelaitis, Gintaras Čaikauskas i Linas Naujokaitis, artysta plastyk Rimantas Dichavičius oraz autor samej rzeźby Arūnas Sakalauskas.

Zażądali anulowania wyników zorganizowanych przed dwoma laty warsztatów twórczych, w których za najlepszy uznano pomysł A. Labašauskasa. Propozycja inicjatorów „Pogoni” zajęła w konkursie drugie miejsce.

Powodowie wnioskowali o uznanie decyzji o ogłoszeniu zwycięzcy za niezgodną z prawem i kontynuowanie warsztatów.

Sąd postanowił również przyznać 8 tys. euro zwrotu kosztów procesu na korzyść A. Labanauskasa.

Od decyzji sądu autorzy pozwu zamierzają się odwołać do Litewskiego Sądu Apelacyjnego.  

Ministerstwo Kultury zobowiązało się do przyznania na realizacje zwycięskiego projektu 0,5 mln euro – pieniądze mają zostać przelane po zakończeniu sądów oraz uzgodnieniu projektu pod względem ochrony zabytków. 

Przypomnijmy, zgodnie z założeniem na placu Łukiskim miałoby zostać uformowane niewielkie wzniesienie, które zlewałoby się z placem i stało się przedłużeniem jego ścieżek i trawników. Skierowane na al. Giedymina południowe zbocze owego wzniesienia ma być wykończone poziomą rzeźbiarską kompozycją opartą na motywach drzew. Motywy te zostały wybrane nieprzypadkowo: widok wznoszących się ku górze pni kojarzy się z leśnymi bunkrami partyzanckimi oraz lasem, który dla Litwinów jest niezwykle ważny – zarówno pod względem strategicznym, jak też sakralnym. Owa ściana rzeźbiarska zostanie wkomponowana w zbocze wzniesienia, będzie symbolizowała również podziemie – przestrzeń, w której trwał ruch oporu przeciwko okupacji. 

Na pniach drzew wypisane będą pseudonimy partyzantów: Ąžuolas (Dąb), Liepa (Lipa), Beržas (Brzoza), Drebulė (Osika) i inne. W celu zmylenia prześladowców pod jednym pseudonimem często ukrywało się kilka osób, dlatego monument w symboliczny sposób upamiętniłby nie kilku konkretnych walczących, lecz wszystkich, którzy w ten czy inny sposób przyłączyli się do walk o wolność.   

Jak twierdzi autor „Wzgórza Wolności”, jego dzieło oponuje mieszczącemu się po drugiej stronie alei Giedymina gmachowi byłej siedziby KGB, gdzie byli przesłuchiwani i torturowani walczący o wolność Litwy.

Na podstawie: bns.lt, epilietis.lrv.lt, madeinvilnius.lt