W Bystrampolu - obchody 100. rocznicy śmierci Henryka Sienkiewicza

W sobotę, 26 listopada, w Bystrampolu odsłonięta zostanie tablica upamiętniająca pobyt w tym miejscu polskiego noblisty. Następnie odbędzie się premiera filmu dokumentalnego Tadeusza Bystrama "Litewskie drogi Potopu". W niedzielę natomiast zaplanowano dyskusję nt. "Henryk Sienkiewicz. Relacje polsko-litewskie" z udziałem Virginijusa Savukynasa, prof. dr Alfredasa Bumblauskasa, Rimvydasa Valatki, Alvydasa Nikžentaitisa.

Henryk Sienkiewicz pisał "Potop" w Polsce, ale pracę nad powieścią zaczął podczas pobytu w Bystrampolu. Pisarz był zaprzyjaźniony z ówczesnym właścicielem majątku - Władysławem Bystramem. Jego pierwsza żona, Maria z Szetkiewiczów, była siostrzenicą Zofii Bystramowej. Pewnego lata na zaproszenie Władysława Bystrama przyjechał do tutejszego dworu. Dzięki temu poznał pobliską okolicę, ziemię upicką i Laudę, które stały się miejscem wielu ważnych zdarzeń "Potopu". Tu, w miejscowości Wodokty rozgrywa się pierwsza scena powieści (wizyta Kmicica u Oleńki), a w pobliskiej Upicie, w kościele, ma miejsce scena finałowa (rehabilitacja Kmicica). Prototypów bohaterów powieści też szukał autor w okolicach. 

Bystramowie mieszkali na tych ziemiach przez 250 lat. Po roku 1918 majątek został rozparcelowany. II wojna światowa i zmiany ustrojowe zmusiły ich do opuszczenia Litwy. W okresie sowieckim pałac był siedzibą władz kołchozowych. Stopniowo popadał w ruinę. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości w 1990 r., został sprywatyzowany. Nowy właściciel - ks. Rimantas Gudelis odrestaurował zniszczoną rezydencję, wyposażył ją w stare stylowe meble i obrazy. Obecnie w pałacu działają hotel i kawiarnia. Jeden z budynków gospodarczych został przebudowany w salę widowiskowo-wystawową, gdzie odbywają się wydarzenia kulturalne.
Na podstawie: lrt.lt, bistrampolis.lt, inf.wł.
Zdjęcia: Jan Wierbiel