W niedzielę w Lublinie – obchody 450-lecia unii polsko-litewskiej


Plac Litewski w Lublinie, fot. wikipedia
W tym roku przypada 450. rocznica zawarcia unii lubelskiej. Z tej okazji w niedzielę, 30 czerwca, w Lublinie rozpoczną się główne uroczystości upamiętniające to wydarzenie. Udział w nich wezmą m.in. marszałkowie obu izb polskiego parlamentu, przewodniczący sejmu Litwy oraz najwyżsi rangą urzędnicy państwowi i szereg gości zagranicznych, w tym delegacje z Litwy, Łotwy, Estonii, Czech i Węgier. Będą też wydarzenia dla szerokiej publiczności: inscenizacje, pokazy i rekonstrukcje historyczne, spotkania z kulturą litewską, dawną i współczesną.
Obchody 450-lecia unii lubelskiej trwają od początku roku. Obejmują szereg wydarzeń kulturalnych i naukowych przypominających to historyczne wydarzenie, w tym koncerty, wystawy, spektakle teatralne i konferencje, a także gry miejskie, konkursy plastyczno-muzyczne, pokazy grup rekonstrukcyjnych czy akrobacje lotnictwa wojskowego.

Większość wydarzeń głównych obchodów jubileuszowych odbędzie się w miejscu symbolicznym – na placu Litewskim, którego nazwa upamiętnia tradycję obozowania posłów litewskich podczas sejmu lubelskiego w 1569 roku. Jest to również miejsce, gdzie znajduje się pomnik unii lubelskiej.

Obchody rozpocznie msza św. w lubelskiej archikatedrze. Następnie goście złożą kwiaty pod pomnikiem unii polsko-litewskiej, a potem przeniosą się do Centrum Spotkania Kultur, gdzie odbędą się rozmowa poświęcona europejskiemu znaczeniu dziedzictwa unii oraz koncert. Równolegle ma mieć miejsce uroczyste spotkanie Zgromadzenia Parlamentarnego Polska-Litwa.

Po mszy św. i uroczystej sesji Rady Miasta wyruszy barwny, renesansowy korowód z Zamku Lubelskiego na plac Litewski. Tego dnia odbędzie się premiera oratorium „(po)mosty” Piotra Selima z udziałem lubelskiego chóru Kantylena w bazylice oo. dominikanów. 

Dzień Unii Lubelskiej uatrakcyjni przelot akrobacyjnej grupy wojskowych samolotów Biało-Czerwone Iskry nad placem Litewskim. Uroczystości potrwają cały dzień, po oficjalnych punktach programu pojawi się „Żywy obraz – Unia Lubelska”, czyli wydarzenie plenerowe o charakterze happeningu edukacyjno-kulturalnego polegające na odtworzeniu przez modeli ubranych w kostiumy z epoki obrazu Jana Matejki „Unia Lubelska”.

Wieczorem na scenie na placu Litewskim zostanie wystawione widowisko teatralno-muzyczne „Klechdy Lubelskie” nawiązujące do historii zawarcia unii, ukazujące życie ówczesnego miasta, emocjonujące spory i negocjacje polityczne. W widowisku wezmą udział Lubelska Federacja Bardów oraz Poławiacze Pereł Improv Teatr. Całość wypełni scenografia rodem z XVI w.

Przez cztery dni głównych obchodów przed Wydziałem Politologii UMCS (plac Litewski) będą ponadto atrakcje dla najmłodszych – piknik rodzinny „Lato na placu Litewskim: Festiwal Dzieci” organizowany przez Centrum Kultury w Lublinie. Będzie to wspólne, rodzinne świętowanie 450-lecia unii lubelskiej w miłej i radosnej konwencji z historią w tle. W programie animacje, gry i zabawy dla dzieci, a także plac zabaw dla najmłodszych.

Od 30 czerwca do 21 lipca na placu Litewskim będzie prezentowana wystawa „Od unii lubelskiej do Unii Europejskiej”, która prezentuje miejsce Lublina w kształtowaniu się europejskiej wspólnoty narodów.

Prezentacja litewskiej sceny muzycznej będzie kolejnym ważnym punktem obchodów 450. urodzin unii lubelskiej i line-upie festiwalu Wschód Kultury – Inne Brzmienia 2019 organizowanym przez Warsztaty Kultury w Lublinie. W ramach cyklu „Litewski focus” odbędą się także spotkania literackie, premiery wydawnicze, pokazy filmowe, wystawy fotograficzne i ilustracji książkowych, warsztaty dla dzieci oraz dyskusje na temat litewskiej kultury. W Lublinie pojawią się artyści litewscy: muzycy, pisarze, ilustratorzy książek dla dzieci oraz dziennikarze i managerowie. Program „Litewski focus” powstał we współpracy z Ambasadą Republiki Litewskiej w RP, Litewskim Instytutem Kultury, Litewskim Centrum Filmowym, Narodowym Muzeum Sztuki im. M.K. Čiurlionisa, Stowarzyszeniem Fotografów Litewskich i przy wsparciu Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej. 

Bogaty program obchodów 450-lecia unii lubelskiej dostępny jest na stronach Miasta Lublina: www.lublin.eu. Z okazji 450-lecia zawarcia unii polsko-litewskiej wydany zostanie okolicznościowy znaczek pocztowy. 

1 lipca 1569 r. na sejmie walnym w Lublinie podpisany został akt unii Wielkiego Księstwa Litewskiego i Królestwa Polskiego. Powołana w ten sposób Rzeczpospolita Obojga Narodów stała się jednym z najpotężniejszych organizmów politycznych ówczesnej Europy. W specjalnej uchwale podjętej niedawno przez posłów podczas 82. posiedzenia sejmu podkreślono, że „polsko-litewska unia umożliwiła narodziny wyjątkowego systemu państwowości i była jednym z najważniejszych wydarzeń stulecia na kontynencie”.

Na podstawie: sejm.gov.pl, lublin.eu, KAI