listopad
na Łotwie: Dzień Proklamacji Niepodległości
Dow Ber Sonnenberg, właściwie Berek Szmulowicz Sonnenberg - polski bankier i filantrop. Urodził się w Warszawie w rodzinie żydowskiej, jako syn znanego warszawskiego kupca i przedsiębiorcy Szmula Zbytkowera, który dzięki królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu w 1798 r. uzyskał przywilej swobodnego osiedlania się i prowadzenia działalności gospodarczej. Swoją karierę rozpoczął w okresie Księstwa Warszawskiego, gdy w 1807 r. ze szwagrem Samuelem Fraenklem i krakowskim kupcem Zemanem Bernsteinem rozpoczął dzierżawę soli w Wieliczce. Podobnie jak ojciec zajmował się dostawami dla wojska, stając się monopolistą w dostawach mięsa. Dostawy te napływały pomimo zaległości w wypłatach Ministerstwa Przychodów i Skarbu, a magazyny prowiantowe znajdowały się m.in. w Warszawie, Gdańsku, Płocku, Ciechanowie i Mławie. W okresie Królestwa Polskiego stał się jednym z głównych dzierżawców monopolu solnego z Samuelem Fraenklem, z synem Gabrielem Bergsonem i Samuelem Markusem Poznerem dzierżawił cały monopol solny w Królestwie. Dochody czerpane z soli pozwoliły Sonnenbergowi na udzielanie dużych kredytów i pożyczek gotówkowych, co zjednało mu protekcję wielu wpływowych osób, takich jak senator Nikołaj Nowosilcow czy Namiestnik Królestwa Polskiego gen. Józef Zajączek. Wpływy te pozwoliły mu na uzyskanie przywilejów niedostępnych dla Żydów - w 1810 r. na mocy dekretu króla saskiego i księcia warszawskiego Fryderyka Augusta Wettina otrzymał obywatelstwo miasta Warszawy, prawo zamieszkiwania przy ulicach niedostępnych dla Żydów przy zachowaniu przywileju noszenia tradycyjnego stroju i niegolenia brody, a także przywilej nabywania nieruchomości i posiadania dóbr ziemskich. Przywileje te pięć lat później potwierdził także car Aleksander I. W jednym ze swoich domów na Pradze, po przebudowie, Sonnenberg urządził synagogę i bejt ha-midrasz. Uczestniczył też w życiu warszawskiej gminy żydowskiej - działał w Radzie Szpitala Starozakonnych, zarządzie Domu Schronienia Starców i Sierot oraz w Dozorze Szkół Elementarnych Dla Młodzieży Żydowskiej. W 1818 r. sporządził testament, w którym dziesiątą część swojej fortuny, szacowanej na 5 milionów złotych, przeznaczył na cele dobroczynne. Dow Ber Sonnenberg zmarł 18 listopada 1822 r. w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej, spoczywa w mauzoleum autorstwa Dawida Frydlandera, uznawanym za jeden z najcenniejszych nagrobków żydowskich na świecie.
Anonse: