listopad
Dzień Pocałunku
Stanisław Mateusz Ignacy Wyspiański - polski dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Urodził się 15 stycznia 1869 r. w Krakowie. Uczył się w Gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie dużą wagę przywiązywano do nauki historii Polski i historii literatury polskiej. W okresie szkolnym podjął pierwsze próby literackie oraz malarskie. W 1887 r. Wyspiański zapisał się na wydział filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie uczęszczał na wykłady z historii, historii sztuki i literatury. Później rozpoczął studia malarskie w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. W latach 1890-1894 wiele podróżował, stale malował i coraz bardziej przyciągał go teatr. Powstały wówczas próby własnych dramatów. Pod koniec lat 90. XIX wieku artysta odegrał istotną rolę w ruchu modernistycznym. Zaprojektował i częściowo wykonał polichromię w restaurowanym kościele franciszkanów w Krakowie, złożoną z motywów kwiatowych, heraldycznych i geometrycznych, oraz witraże. Jako malarz i dekorator nawiązał współpracę z Teatrem Miejskim w Krakowie, gdzie wkrótce rozwinął swą twórczość dramatyczną. Jednakże ani ogłoszenie drukiem w 1897 r. „Legendy”, ani pierwsze dzieła malarskie nie przyniosły Wyspiańskiemu większego uznania. Dopiero wydając „Warszawiankę”, zyskał szerszy rozgłos. Tym dziełem Wyspiański zapoczątkował serię dramatów narodowych. Później ukazały się dramaty „Protesilas i Laodamia”, „Klątwa i Lelewel”, „Legion”, „Wyzwolenie”, „Skałka”. W listopadzie 1900 r. Wyspiański wziął udział w weselu swego przyjaciela Lucjana Rydla w Bronowicach. Na kanwie tego wydarzenia powstało słynne „Wesele”, które przyniosło Wyspiańskiemu sławę i uznanie. W 1906 r. Wyspiański został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był także członkiem krakowskiej Rady Miejskiej, jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Stanisław Wyspiański zmarł 28 listopada 1907 r. w Krakowie. Jego pogrzeb stał się manifestacją narodową. Pochowany został w Krypcie Zasłużonych na Skałce.
Anonse: