listopad
Międzynarodowy Dzień Fizyki Medycznej
w Polsce: Dzień Kotleta Schabowego
na Białorusi: Święto Rewolucji Październikowej
Maria Salomea Skłodowska-Curie - uczona, fizyk i chemik, dwukrotna noblistka. Urodziła się 7 listopada 1867 r. w Warszawie w znanej rodzinie nauczycielskiej. Gdy Maria miała dziesięć lat rozpoczęła naukę na pensji dla dziewcząt, następnie kształciła się w gimnazjum dla dziewcząt. W 1891 r., jako pierwsza kobieta w historii, zdała egzaminy wstępne na wydział fizyki i chemii Sorbony. W dzień studiowała, a wieczorami pracowała jako korepetytorka. W 1893 r. uzyskała licencjat z fizyki i zaczęła pracować jako laborantka w przemysłowym laboratorium zakładów Lippmana. Dalej studiowała na Sorbonie, uzyskując drugi licencjat z matematyki. W 1894 r. poznała swojego przyszłego męża, Francuza Pierre'a Curie. Pierre Curie zarekomendował Marię Skłodowską H. Becquerelowi, który zaproponował jej podjęcie studiów doktoranckich pod jego opieką. Becquerel zaproponował jej pozornie mało atrakcyjny i pracochłonny temat - zbadanie, dlaczego radioaktywność niektórych rodzajów rudy uranowej jest znacznie wyższa, niż wynikałoby to z udziału w niej czystego uranu. Badania te po czterech latach doprowadziły do odkrycia najpierw polonu, następnie dużo bardziej radioaktywnego radu, a także do wyjaśnienia prawdopodobnych przyczyn zjawiska radioaktywności jako efektu rozpadu jąder atomów. W 1903 r. Maria Skłodowska-Curie jako pierwsza kobieta w historii otrzymała stopień doktora fizyki i w tym samym roku przyznano jej też Nagrodę Nobla. 19 kwietnia 1906 r. Pierre Curie zginął. Maria Skłodowska-Curie straciła towarzysza życia i pracy. Powierzono jej katedrę wraz z pełnią władzy nad laboratorium. Umożliwiło to jej wyjście z cienia. Stała się pierwszą kobietą profesorem Sorbony. Pod koniec 1911 r. otrzymała drugą Nagrodę Nobla, dzięki której przekonała rząd Francji do przeznaczenia środków na budowę prywatnego Instytutu Radowego - Institut du radium - obecnie Institut Curie, który został wzniesiony w 1914 r. i w którym prowadzono badania z zakresu chemii, fizyki i medycyny. Instytut ten stał się kuźnią noblistów - wyszło z niego jeszcze czterech laureatów Nagrody Nobla, w tym córka Marii Skłodowskiej-Curie, Irène, i zięć Frédéric Joliot-Curie. W czasie I wojny światowej Maria Skłodowska-Curie została szefem wojskowej komórki medycznej zajmującej się organizowaniem polowych stacji rentgenograficznych, które w sumie obsłużyły ponad trzy miliony przypadków urazów wśród francuskich żołnierzy. Po wojnie uczona nadal szefowała Instytutowi Radowemu w Paryżu i jednocześnie jeździła po świecie, gdzie pomagała zakładać medyczne instytuty leczenia chorób nowotworowych. W 1932 r. z pomocą Prezydenta RP Ignacego Mościckiego jeden z pierwszych takich instytutów został założony w Warszawie, obecnie Centrum Onkologii - Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Maria Skłodowska-Curie zmarła 4 lipca 1934 r. w alpejskiej klinice Sancellemoz w Passy na zanik elementów krwiotwórczych w szpiku kostnym, spowodowany najprawdopodobniej wysokimi dawkami promieniowania pochłoniętymi podczas badań nad promieniotwórczością.
Anonse: