W Wielką Sobotę, trzeci dzień Triduum Paschalnego aż do późnego wieczora w kościołach nie odprawia się mszy świętej. Wierni odwiedzają natomiast Groby Pańskie, przy których trwa adoracja Chrystusa. Pierwsze wzmianki o Grobach Pańskich w Europie pochodzą z zapisków biskupa św. Ulryka z Augsburga z roku 973. Tradycja odwiedzania grobów na ziemiach polskich sięga XI w. Od schyłku XVII w. Groby Pańskie były umieszczane właściwie we wszystkich kościołach. Do dzisiejszych czasów zwyczaj ten przetrwał przede wszystkim w polskiej tradycji. Zgodnie w wileńskim zwyczajem, odwiedzić należy co najmniej pięć kościołów. Tym, którzy nie mogą tego zrobić, proponujemy odwiedzić Groby Pańskie w kościołach św. Rafała Archanioła, Ducha Świętego, św. Jakuba i Filipa, franciszkańskim, św. Teresy, św. Piotra i Pawła, Sanktuarium Miłosierdzia Bożego i w Kalwarii Wileńskiej razem z Wilnoteką.

Tuż przed Wielkanocą w Wilnie zakwitł sad japońskich wiśni. Sakury na prawym brzegu Wilii w pobliżu Białego Mostu zostały zasadzone w 2001 roku z okazji 100. rocznicy urodzin japońskiego dyplomaty Chiune Sugihary, który w czasie II wojny światowej na własną rękę masowo wydawał Żydom wizy, co kilku tysiącom z nich uratowało życie. Sakura jest jednym z symboli Japonii, na jej przebudzenie czeka cały kraj, a stacje telewizyjne obok prognozy pogody podają komunikaty o tym, w jakim regionie aktualnie kwitną wiśnie. Mieszkańcy miast tłumnie wylegają do parków, żeby piknikować i sycić się widokiem kwitnących drzew. Odkąd w Wilnie pojawił się park sakur, rozpowszechnił się również zwyczaj odwiedzania go w porze kwitnienia. Obsypane bladoróżowymi kwiatami drzewa cieszą oko, zachęcają do spacerów czy urządzenia pikniku i – koniecznie – zrobienia sobie selfie na ich tle.

Dzisiaj – Wielki Czwartek. Kościół w tym dniu rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego, w czasie którego będzie wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. W Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego. Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rano jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. We wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami odprawia Mszę św. Krzyżma. Podczas niej biskup święci oleje (chorych i krzyżmo), które przez cały rok służą przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych. Kapłani koncelebrujący ze swoim biskupem odnawiają przyrzeczenia kapłańskie. Msza św. Krzyżma w Wielki Czwartek, 18 kwietnia, została odprawiona również w wileńskiej bazylice archikatedralnej. Przewodniczył jej metropolita wileński arcybiskup Gintaras Grušas, koncelebrowali - arcybiskup senior wileński, kardynał Audrys Juozas Bačkis, biskupi pomocniczy archidiecezji wileńskiej Arūnas Poniškaitis i Darius Trijonis oraz około 100 kapłanów archidiecezji wileńskiej. Wieczorem w kościołach Mszą Wieczerzy Pańskiej rozpocznie się Triduum Paschalne. Przed rozpoczęciem liturgii opróżnia się tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Odtąd aż do Nocy Zmartwychwstania pozostaje ono puste. Msza św. ma charakter bardzo uroczysty. Jest dziękczynieniem za ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa służebnego. Chrystus podczas Ostatniej Wieczerzy nadał tradycyjnej uczcie paschalnej nowy sens. Mówiąc, że poświęcony chleb jest Jego Ciałem, a wino Krwią, ustanowił Eucharystię. Równocześnie nakazał apostołom: „To czyńcie na Moją pamiątkę”. Tradycja upatruje w tych słowach ustanowienie służebnego kapłaństwa. Po homilii ma miejsce obrzęd umywania nóg. Główny celebrans umywa i całuje stopy dwunastu mężczyznom. Przypomina to gest Chrystusa i wyraża prawdę, że Kościół, tak jak Chrystus, jest nie po to, żeby mu służono, lecz aby służyć. Po Mszy św. rusza procesja do tzw. ciemnicy. Tam rozpoczyna się adoracja Najświętszego Sakramentu. Wymownym znakiem odejścia Jezusa, który po Ostatniej Wieczerzy został pojmany, jest ogołocenie centralnego miejsca świątyni, czyli ołtarza. Aż do Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje bez obrusu, świec i wszelkich ozdób.

„Brzuszki”, „rumianki”, „ptasie piórka”, „astry”, „grzybki”, „zajączki” – fantazja i pomysłowość wileńskich palmiarek nie mają granic. Wciąż wymyślają nowe wzory, kształty, wiją palmy miniaturowe, kilkucentymetrowe i gigantyczne, kilkumetrowe. W palmiarskiej rodzinie Rynkiewiczów z Wojewodziszek najbardziej cenione są jednak te tradycyjne: „wałeczki”, „serduszka” i „korony świętego Kazimierza”. Stanisława Rynkiewicz sztukę ich wicia poznała od swojej mamy, Weroniki, by następnie przekazać córkom, Renacie i Alinie. Palmiarki zgodnie twierdzą, że wicie palm to czysty relaks, najwięcej pracy jest bowiem z przygotowaniem surowca. Maleńką 15-centymetrową palemkę wprawna ręka może uwić w kwadrans. Wicie palmy średniej, półmetrowej pochłania kilka godzin, ale tak naprawdę niezależnie od rozmiaru powstaje ona w ciągu całego roku. Najpierw się wysiewa kwiaty, potem je się zbiera, suszy, farbuje… „Przyjeżdżajcie zaraz po Wielkanocy, pomożecie przy pikowaniu sadzonek” – żartując, zapraszały ekipę Wilnoteki palmiarki z Wojewodziszek.

W Szkole im. Szymona Konarskiego w Wilnie już po raz dwunasty odbył się miejski konkurs ortograficzny „Dyktando 2019” dla uczniów klas 5–9. Współorganizatorami zmagań z ortografią byli Koło Metodyczne Polonistów Miasta Wilna oraz Szkoła im. S. Konarskiego. Dyktando pisało 42 uczniów z 11 wileńskich szkół z polskim językiem nauczania. Ogłoszenie wyników poprzedził występ szkolnego teatru „Szkic”, który zaprezentował spektakl „Sen nocy wrześniowej” w reżyserii Beaty Kowalewskiej. Spektakl ten niedawno został nagrodzony Brązowym Dzwoneczkiem XXIII Festiwalu Teatrów Szkolnych. Prace uczestników konkursu ortograficznego sprawdzało jury pod przewodnictwem Wandy Andruszaniec, nauczycielki-ekspert z Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego. Tylko jeden uczeń nie popełnił w dyktandzie żadnego błędu. Jest to Adrian Łausz, uczeń klasy 5 Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego (nauczycielka Renata Slavinskienė). II miejsce wśród uczniów klas 5 zdobyła Izabela Suščenkovaitė ze Szkoły Lazdynai (nauczycielka Jolanta Kuźmicka), III miejsce – Elina Jarmołkowicz z Progimnazjum im. Jana Pawła II (nauczyciel Stanisław Stankiewicz). Wśród uczniów 6 klas I miejsce zajął Adam Szczygłowski z Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego (nauczycielka Regina Paszuta), II miejsce – Monika Borowik z Progimnazjum im. Jana Pawła II (nauczycielka Monika Urbanowicz), III miejsce – Damian Hajdukiewicz z Gimnazjum Inżynierii im Joachima Lelewela (nauczyciel Oswald Kuźmicki). Wśród uczniów klas 7: I miejsce – Ewa Raułuszewicz z Gimnazjum im. W. Syrokomli (nauczycielka Łucja Minowicz), II miejsce – Jakub Wojniłło z Progimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie (nauczyciel Stanisław Stankiewicz), III miejsce – Klara Markowska-Kierulis z Gimnazjum Inżynierii im. J. Lelewela (nauczycielka Veslava Meškunec). Wśród uczniów klas 8: I miejsce – Milan Rimsza ze Szkoły Lazdynai (nauczycielka Halina Gulbinowicz), II miejsce – Mateusz Litwinowicz z Liceum im. A. Mickiewicza w Wilnie (nauczycielka Bożena Borowska), III miejsce – Aneta Bralkowskaja ze Szkoły im. S. Konarskiego w Wilnie (nauczycielka Jolanta Pacyno). Wśród uczniów klas 9: I miejsce – Agnė Skubilovaitė z Gimnazjum im. Jana Pawła II (nauczycielka Anna Jasińska), II miejsce – Patrycja Łuksza ze Szkoły im. S. Konarskiego (nauczycielka Jolanta Pacyno), III miejsce – Agnė Fominaitė z Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego (nauczycielka Regina Paszuta).

Prawdziwego Przyjaciela poznajemy w biedzie – i nieważne, czy chodzi o biedę materialną, czy nieszczęście, w obu przypadkach to przysłowie pasuje do sytuacji z obroną powietrzną państw bałtyckich. Litwy, ani Łotwy, ni Estonii nie stać na zakup i utrzymanie własnych nowoczesnych samolotów myśliwskich lub wielozadaniowych, toteż na straży nieba tych krajów od 15 lat stoi Sojusz Północnoatlantycki. W ramach specjalnej misji NATO, zwanej Baltic Air Policing (czyli tzw. policja powietrzna) najczęściej w litewskiej bazie lotniczej pod Szawlami stacjonuje Polski Kontyngent Wojskowy „Orlik” – już po raz ósmy polscy lotnicy oraz personel naziemny bronią granic i suwerenności państw bałtyckich. Od początku roku aż do maja główną siłą tej misji są cztery polskie myśliwce F-16C, w Polsce zwane Jastrzębiami. Polscy piloci z dumą podkreślają, że jest to najnowocześniejsza wersja tej niezwykle popularnej amerykańskiej maszyny. Do 2017 roku przez 10 lat Polacy przylatywali do Szawli na wysłużonych MiG-29, dziś mają lepsze samoloty, które są podrywane w trybie alarmowym na każde zbliżenie się obcych statków powietrznych do powietrznych rubieży Litwy, Łotwy i Estonii (w zasadzie są to prawie wyłącznie maszyny rosyjskie, lecące nad morzem do lub z Kaliningradu). W wolnej chwili są prowadzone także intensywne ćwiczenia i loty treningowe, pozwalające zdobywać doświadczenie współdziałania w strukturach NATO. Dowódca PKW-8 Orlik podpułkownik Adam Kalinowski w rozmowie z dziennikarzami, którzy na zaproszenie Ambasady RP w Wilnie odwiedzili polskich żołnierzy w Szawlach, podkreśla, że jego piloci wykonali już 18 lotów bojowych, czyli o 20% więcej, niż przypadło w tym samym czasie Duńczykom, stacjonującym tu w pierwszym kwartale 2018 roku. Polska jest obecnie tzw. krajem wiodącym w bałtyckiej misji, a wspierają Polaków 4 myśliwce Luftwaffe (wciąż dziwnie to brzmi...), czyli niemieckie Eurofightery, stacjonujące w drugiej bazie NATO, pełniącej rolę pomocniczej – w Ämari nieopodal Tallinna. Za rok także polscy piloci po raz pierwszy udadzą się pełnić sojuszniczy obowiązek nie na Litwę, ale do Estonii. (WW)

W piątek, 5 kwietnia, w parafii pw. MB Królowej Rodzin w Podbrodziu odbyła się droga krzyżowa. Mieszkańcy Podbrodzia, niosąc Krzyż Święty, który ważył 110 kg, rozważali czternaście stacji Męki Jezusa Chrystusa. Wśród licznie zebranych parafian byli też między innymi przedstawiciele policji oraz wojskowi. Po drodze krzyżowej w miejscowym kościele odprawiono mszę św. w języku litewskim.

Zespół „Twardy Orzeszek” ze Szkoły Lazdynai w Wilnie zgarnął dwie najważniejsze nagrody XXIII Festiwalu Teatrów Szkolnych „Wilno-2019”: Złoty Dzwoneczek i Nagrodę Publiczności. Spektakl „Jak w starym, dobrym filmie” w reżyserii Diany Markiewicz i Walentyny Markiewicz spodobał się zarówno jurorom i publiczności. Srebrny Dzwoneczek został przyznany zespołowi „Wiercipięty” z Progimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie za spektakl „Nie jedzcie stokrotek” w reżyserii Teresy Mojsiewicz i Aliny Judyckiej. Brązowym Dzwoneczkiem nagrodzony został spektakl „Sen nocy wrześniowej” w wykonaniu zespołu „Szkic” ze Szkoły im. S. Konarskiego w Wilnie (reżyseria Beata Kowalewska). O nagrody XXIII Festiwalu Teatrów Szkolnych „Wilno-2019”, którego organizatorem jest Stowarzyszenie Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, walczyło 16 zespołów teatralnych ze szkół polskich działających w Wilnie, rejonach wileńskim i solecznickim. Jury w składzie: Anna Kietlińska, prezes Podlaskiego Oddziału Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Białymstoku, aktorka Magdalena Kiszko-Dojlidko, Lilia Kiejzik, kierownik Polskiego Studia Teatralnego i Irena Litwinowicz, kierownik Teatru Polskiego w Wilnie obejrzało wszystkie spektakle i przyznało oprócz nagród głównych cztery wyróżnienia i siedem nagród aktorskich. Wyróżnione zostały spektakle: „Dziady, cz.II” (reż. Alina Masztaler, zespół Studio Teatralne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie); „Kurcze blade czyli Kuchenne rewolucje” (reż. Magdalena Klepka, zespół „TGT” – Turgielska Grupa Teatralna z Gimnazjum im. P.K. Brzostowskiego w Turgielach); „Awantury i wybryki małej małpki Fiki-Miki” (reż. Renata Tomaszewicz, zespół „Twórczy świat” ze Szkoły Podstawowej im. M. Zdziechowskiego w Suderwi); „Marcin Kozera” (reż. Bożena Bieleninik, zespół „Wędrówka” z Gimnazjum im. św. R. Kalinowskiego w Niemieżu). Jurorzy wyróżnili też najlepszych aktorów. Są to: Estela Tamulenaitė – „Mama Koza” ze spektaklu „Wilk i siedmioro koźląt” (reż. Łucja Andrijewska zespół „Przyjaciele sceny” z Gimnazjum im. F. Ruszczyca w Rudominie); Karol Błażewicz – „Guślarz Prowadzący” ze spektaklu „Dziady, cz.II” (reż. Alina Masztaler, zespół Studio Teatralne Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie); Jakub Bill – „Marcin Kozera” ze spektaklu „Marcin Kozera” (reż. Bożena Bieleninik, zespół „Wędrówka” z Gimnazjum im. św. R. Kalinowskiego w Niemieżu); Anton Sitnikow – „Chaplin” ze spektalu „Jak w starym, dobrym filmie” (reż. Diana Markiewicz, Walentyna Markiewicz, zespół „Twardy orzeszek” ze Szkoły Lazdynai w Wilnie); Patrycja Malewska – „Kurcze Blade” ze spektaklu w wykonaniu Turgielskiej Grupy Teatralnej; Ewald Dulko – „Szef Robaczków” z spektaklu „Nie jedzcie stokrotek”; Gabriela Kudinowa – „Andżelika” ze spektaklu „Dziewięć przerw, w tym dwie długie” (reż. Elżbieta Zacharewicz, zespół „Razem” z Gimnazjum im. św. U. Ledóchowskiej w Czarnym Borze).

Oficjalną wizytę na Litwie rozpoczął szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego generał Rajmund Andrzejczak. We wtorek rano na placu przed budynkiem Ministerstwa Ochrony Kraju odbyła się ceremonia powitania gościa przez dowódcę Wojska Litewskiego generała Vytautasa Jonasa Žukasa. Celem dwudniowej wizyty generała Andrzejczaka jest wzmocnienie współpracy wojskowej między Polską a Litwą oraz bezpieczeństwa w regionie. Zaplanowane są spotkania z ministrem obrony kraju Raimundasem Karoblisem, dowódcą Wojska Litewskiego Vytautasem Jonasem Žukasem oraz przedstawicielami Sił Zbrojnych Litwy, podczas których omówione zostaną tematy polsko-litewskich inicjatyw w ramach NATO i UE, wspólnych ćwiczeń wojskowych, pomocy dla Ukrainy. Generał Andrzejczak złoży wieńce na cmentarzu wojskowym na Antokolu pod pomnikiem litewskich żołnierzy oraz pod krzyżem upamiętniającym żołnierzy polskich. W środę spotka się w Szawlach z polskimi lotnikami, którzy biorą udział w misji Baltic Air Policing.