"Jestem rzeźbiarz z Litwy". Wystawa prac Jacques'a Lipchitza w Wilnie

"Łatwiej by było zaprosić prezydenta Francji niż przywieźć prace Jacques’a Lipchitza z paryskich muzeów" – żartuje Markas Zingeris, dyrektor Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona Wileńskiego, pomysłodawca wystawy organizowanej z okazji 125. rocznicy urodzin rzeźbiarza. "Najpierw trzeba było przekonać przedstawicieli Narodowego Centrum Sztuki i Kultury im. Georges’a Pompidou (Centre national d'art et de culture Georges-Pompidou) oraz Muzeum Sztuki i Historii Judaizmu (Musée d'Art et d' Histoire du Judaïsme), by pozwolili przywieźć 5 rzeźb Jacques’a Lipchitza na Litwę. Po otrzymaniu zgody musieliśmy zapewnić odpowiednie warunki transportowania dzieł, niektóre bowiem rzeźby wykonane są z wyjątkowo kruchych materiałów" – kontynuuje M. Zingeris.

Jak podkreśla, wiele wysiłku włożono również w porządkowanie listów i osobistych dokumentów J. Lipchitza, które przekazała mieszkająca w Stanach Zjednoczonych córka rzeźbiarza Lolya Rachel Lipchitz. 

Autorka katalogu wystawy Aušra Rožankevičiūtė mówi, że J. Lipchitz miał silne więzi z krajem urodzenia. "Jestem rzeźbiarz z Litwy" – tak się przedstawiał podczas wernisaży w galeriach świata oraz udzielając wywiadów. Bardzo ważne było dla niego ożywianie wspomnień z lat dziecinnych oraz upoetyzowana więź z miejscem urodzenia" – podkreśla muzealnik.

Wystawa prac J. Lipchitza w Centrum Tolerancji Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona Wileńskiego (ul. Naugarduko 10/2) czynna będzie do 25 września bieżącego roku. Eksponowane będą na niej litografie (szkice do znanych rzeźb), rysunki, korespondencja osobista, dokumenty oraz rzeźby światowej sławy artysty.

Jacques (Chaim Jacob) Lipchitz – francuski rzeźbiarz pochodzenia żydowskiego – urodził się 22 sierpnia 1891 r. w Druskiennikach. W roku 1909 wyjechał z rodziną do Paryża, gdzie rozpoczął studia w Akademii Sztuk Pięknych. Tam też zaprzyjaźnił się z Pablo Picassem i Amadeo Modiglianim. Pod wpływem środowiska zaczął tworzyć rzeźby kubistyczne. W latach 20. XX wieku eksperymentował z kształtami abstrakcyjnymi, a swoje dzieła określał mianem rzeźb przezroczystych.

Podczas okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej zagrożony ze względu na swoje pochodzenie musiał uciec do Stanów Zjednoczonych.

Prace artysty były eksponowane w wielu muzeach USA. J. Lipchitz wrócił do Europy w 1963 roku. Pracował w miasteczku Pietrasanta we Włoszech. Zmarł w 1973 r. na wyspie Capri. Jego ciało zostało przewiezione do Jerozolimy.

Najsłynniejsze dzieła J. Lipchitza to: "Akt z gitarą", "Głowa", "Narodziny Muz", "Prometeusz duszący sępa" oraz "Madonna z Assy". Jest autorem książki o Modiglianim "Amedeo Modigliani" (1884-1920) oraz autobiografii "My life in Sculpture". 

Na podstawie: Centrum Tolerancji Państwowego Muzeum Żydowskiego im. Gaona Wileńskiego, pl.wikipedia.org