Rodzina Ponarska w gronie laureatów nagrody Strażnik Pamięci

List do uczestników gali Strażnik Pamięci skierował prezydent Polski Andrzej Duda. Podziękował on organizatorom, a przede wszystkim nominowanym i laureatom za to, że "tworzą elitarne grono patriotów". "Z wdzięcznością i uznaniem myślę o Państwa staraniach na rzecz popularyzacji wiedzy o kulturze i najnowszych dziejach Polski, na rzecz przywracania i uzupełniania pamięci historycznej Polaków, a pośrednio także innych narodów" - napisał Andrzej Duda. "Włączają się Państwo w proces naprawy RP, w zmiany, których szczególnym elementem jest odradzanie się postaw patriotycznych, obywatelskich i wspólnotowych. Przyczyniają się Państwo do umacniania postaw narodowych opartych przede wszystkim na rzetelnej wiedzy zakorzenionej w polskich tradycjach i naszym rodzimym kodzie kulturowym (...) Pamiętamy czas, gdy było inaczej, gdy dominujące ośrodki opiniotwórcze w naszym kraju głosiły swoiście interpretowaną, dostosowaną do polskich realiów historycznych doktrynę końca historii. Gdy względnie nielicznych, osamotnionych strażników pamięci o ważnych epizodach polskiej historii traktowano w najlepszym razie z pobłażaniem, a nierzadko wręcz z wrogością" - przypomniał prezydent.

Nagroda Strażnik Pamięci jest przyznawana w trzech kategoriach. W kategorii "Twórca" wyróżnienie otrzymuje osoba, które przyczynia się do odnowienia pamięci. W tym roku nagrodzono Jarosława Marka Rymkiewicza "za całokształt twórczości ożywiającej i reinterpretującej polską historię".

W kategorii "Mecenas" nagrodę otrzymuje podmiot publiczny lub komercyjny, który w szczególny sposób materialnie wspiera dbałość o pamięć historyczną. W tegorocznej edycji przyznano dwie równorzędne nagrody, które otrzymali: Fundacja PGNiG za projekt "Recovering Forgotten History - Przywracanie zapomnianej historii. Wyobrażenia o Europie Środkowo-Wschodniej w anglojęzycznych podręcznikach akademickich: 2006-2017" oraz Maciej Radziwiłł za "finansowanie z prywatnych środków wielu inicjatyw - w Polsce i poza jej obecnymi granicami - związanych z historią rodu Radziwiłłów, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Pierwszej Rzeczpospolitej". 

W kategorii "Instytucja" tytuł Strażnika Pamięci przyznawany jest muzeom, stowarzyszeniom, fundacjom oraz organizacjom, które zostały powołane lub w minionym roku podjęły nowe inicjatywy służące realizacji celów konkursu. Zwycięzcą w tej kategorii zostało Stowarzyszenie Rodzina Ponarska za "toczone w trudnym otoczeniu działania w celu upowszechnieniu prawdy o okrutnej zbrodni dokonanej na Wileńszczyźnie przez oddziały niemieckie oraz ich litewskich kolaborantów".

"Jest grupa Polaków, która od lat walczy o to, by pamięć o Ponarach trwała. Ludzie ci regularnie jeżdżą na miejsce zbrodni, wydają książki, prowadzą badania. Modlą się i zapalają lampki na bezimiennych mogiłach. To Stowarzyszenie Rodzina Ponarska, grupujące potomków naszych zgładzonych pod Wilnem rodaków. To dzieci zamordowanych. Dzieci tęskniące za swoimi utraconymi rodzicami" - powiedział w laudacji na cześć Stowarzyszenia red. Piotr Zychowicz, zastępca red. naczelnego tygodnika "Do Rzeczy". Nagrodę odebrała prezes Stowarzyszenia Maria Wieloch.

Stowarzyszenie Rodzina Ponarska założyła Halina Pasierbska - wilnianka, łączniczka AK, więźniarka Łukiszek. Zapoczątkowaną przez nią działalność kontynuuje Maria Wieloch, córka Stanisława Wielocha, zamordowanego w Ponarach. Co roku we wrześniu Stowarzyszenie organizuje w Wilnie obchody Dni Ponarskich. 

Na podstawie: dorzeczy.pl, PAP