Wystawa z okazji 500-lecia urodzin Mikołaja Radziwiłła Czarnego

Podczas wystawy zostaną zaprezentowane wyjątkowe dokumenty z XVI wieku, które są przechowywane w Dziale Rękopisów i Starodruków Biblioteki im. Wróblewskich. Są to między innymi: decyzje sądowe potwierdzone pieczątką wojewody wileńskiego Mikołaja Radziwiłła Czarnego, autentyczne pismo króla Zygmunta Augusta, księga protokołów synodalnych wileńskich ewangelików reformowanych, dokumenty związane z działalnością dyplomatyczną Mikołaja Radziwiłła Czarnego. Można będzie również obejrzeć niezwykle cenny album portretów Mikołaja Radziwiłła Czarnego i jego krewnych, jak też widoki miast i zamków.

Marszałek, kanclerz, wojewoda wileński Mikołaj Krzysztof Radziwiłł zwany Czarnym urodził się 4 lutego 1515 r. w Nieświeżu. Otrzymał wszechstronne wykształcenie, studiował w Wittenberdze, następnie przebywał na dworze królewskim w Krakowie, gdzie poznał przyszłego króla Zygmunta II Augusta. Wprowadził i umocnił na Litwie Kościół ewangelicko-reformowany. W 1548 r., na zamku w Sandomierzu w obecności króla Zygmunta Augusta i królowej Bony Sforzy, poślubił Elżbietę Szydłowiecką.

W 1553 r. Mikołaj Radziwiłł Czarny poparł Reformację i w wyniku tego porzucił katolicyzm. Około 1557 r. przyłączył się do Zboru (Kościoła) Reformowanego (kalwinizm), którego stał się najbardziej wpływowym protektorem w Rzeczypospolitej. W tym 1557 r. ufundował w Wilnie pierwszy na Litwie kościół (zbór) i szkołę wyznania reformowanego. Wkrótce zaczął energicznie zwalczać katolicyzm i prawosławie w swoich litewskich i małopolskich posiadłościach: od 1560 r. odebrał katolikom kościoły w Nieświeżu, Klecku, Ołyce, Subotnikach, Mordach i Szydłowcu i przekazał je pastorom kalwińskim. Zaczął też aktywnie propagować protestantyzm, otwierając drukarnie w Nieświeżu i Brześciu Litewskim, gdzie w 1563 r. wydrukowano "Biblię Brzeską", zwaną też Radziwiłłowską. Mikołaj Radziwiłł Czarny prowadził politykę mającą na celu umocnienie pozycji Wielkiego Księstwa Litewskiego, które znajdowało się w unii z Polską. W 1561 r. doprowadził do włączenia Liwonii do Litwy. Wzmacniał również wpływy swojego rodu, nawiązując niezależne od Korony kontakty polityczne z Habsburgami. Sprzeciwiał się unii lubelskiej i z powodu tej opozycji został odsunięty przez króla od wpływu na politykę. Mikołaj Radziwiłł Czarny zmarł w 1565 r. w Wilnie.

Więcej o Mikołaju Radziwille Czarnym tutaj.

Wystawa z okazji 500-lecia urodzin Mikołaja Radziwiłła Czarnego
Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie (ul. Žygimantų 1/8)
Wystawa czynna w godzinach pracy Biblioteki (pon.-piąt. 8.00-19.00)
Wstęp wolny