Triduum Paschalne - Wielki Czwartek

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, odprawiana jest szczególna msza święta. We wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami odprawia mszę krzyżma świętego. Podczas niej biskup święci oleje (chorych i krzyżmo), które przez cały rok służą przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych. Kapłani koncelebrujący ze swoim biskupem odnawiają przyrzeczenia kapłańskie.

Msza krzyżma jest wyrazem jedności i wspólnoty duchowieństwa diecezji. Wieczorem mszą wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się Triduum Paschalne. Tajemnicę tego wydarzenia wspaniale obrazują słowa pieśni: "Uczta Pańska jest pamiątką tej wieczerzy przed wiekami, kiedy Jezus w noc ostatnią w ręce ludzkie był wydany". Przed rozpoczęciem liturgii opróżnia się tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Odtąd - aż do nocy zmartwychwstania - pozostaje ono puste.

Msza święta ma bardzo uroczysty charakter. Jest dziękczynieniem za ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa służebnego. Ostatnia wieczerza, którą Jezus spożywał z apostołami, była tradycyjną ucztą paschalną, przypominającą wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. Wszystkie gesty i słowa Jezusa, błogosławieństwo chleba i wina nawiązują do żydowskiej tradycji. Jednak Chrystus nadał tej uczcie nowy sens. Mówiąc, że poświęcony chleb jest Jego ciałem, a wino krwią, ustanowił Eucharystię. Równocześnie nakazał apostołom: "To czyńcie na Moją pamiątkę". Tradycja upatruje w tych słowach ustanowienie służebnego kapłaństwa, szczególne włączenie apostołów i ich następców w jedyne kapłaństwo Chrystusa.

W liturgii podczas śpiewu hymnu "Chwała na wysokości Bogu", którego nie było przez cały Wielki Post, biją dzwony. Po homilii następuje obrzęd umywania nóg. Główny celebrans umywa i całuje stopy dwunastu mężczyznom. Zwyczaj ten nawiązuje do gestu umycia nóg apostołom przez Chrystusa, co - jak zapisał św. Jan - stało się w Wieczerniku podczas ostatniej wieczerzy. Wówczas - według ewangelisty - Jezus powiedział: "Dałem wam (...) przykład, abyście i wy tak czynili, jak ja wam uczyniłem". Wyraża to prawdę, że Kościół, tak jak Chrystus, jest nie po to, żeby mu służono, lecz aby służyć.

Ciekawostką jest, że papież Franciszek postanowił odprawić mszę świętą wieczerzy Pańskiej w więzieniu dla nieletnich w Rzymie. W jej trakcie dokonał sugestywnego obrzędu obmycia nóg dwunastu młodocianym więźniom; wśród nich dwóm dziewczętom - katoliczce i muzułmance.

Po mszy świętej rusza procesja do tzw. ciemnicy - symbolizującej więzienie, do którego wtrącono Jezusa. Tam rozpoczyna się adoracja Najświętszego Sakramentu. Wymownym znakiem odejścia Jezusa, który po ostatniej wieczerzy został pojmany, jest ogołocenie centralnego miejsca świątyni, czyli ołtarza. Aż do wigilii paschalnej ołtarz pozostaje bez obrusa, świec i wszelkich ozdób.

Triduum Paschalne stanowi jedną, nierozerwalną całość i kończy się nieszporami Niedzieli Wielkanocnej. To najważniejszy okres roku liturgicznego.

Na podstawie: KAI, wiara.pl
Zdjęcia: Jan Wierbiel
Montaż: Artur Kalczewski