Wystawa „Sto lat Ą i Ę!” w Litewskiej Bibliotece Narodowej
Eryk Iwaszko, 19 listopada 2018, 17:48
W Litewskiej Bibliotece Narodowej im. Martynasa Mažvydasa w Wilnie, w czytelni literatury dla dzieci i młodzieży można obejrzeć wyjątkową wystawę – „Sto lat Ą i Ę”, której bohaterem jest język. Autorami plakatów i grafik są artyści polscy i litewscy: Józef Wilkoń, Andrzej Strumiłło, Małgorzata Gurowska, Patrycja Bluj-Stodulska, Stasys Eidrigevičius, Bronius Leonavičius, Deimantė Rybakovienė, Inga Dagilė i in. Otwarciu wystawy towarzyszyła dyskusja pt. „Jurata, książka, cukier i herbata”. O tym jak powstawały języki, jak się zmieniały na przeciągu wieków, co łączy języki polski i litewski, dyskutowały badaczki języków, socjolingwistki dr Loreta Vaicekauskienė z Instytutu Języka Litewskiego i Uniwersytetu Wileńskiego, dr Kinga Geben z Uniwersytetu Wileńskiego i dr Aneta Lewińska z Uniwersytetu Gdańskiego. Dyskusji przysłuchiwali się uczniowie Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego w Wilnie. Jak zaznaczyła dr Aneta Lewińska, przez 123 lata, kiedy Polski nie było na mapie Europy, naród polski przetrwał dzięki językowi, który był nie tylko nośnikiem wiedzy o świecie, lecz przede wszystkim decydował o tożsamości narodowej. Badaczki języka były zgodne co do tego, że język stale się rozwija, zmienia, niektóre wyrazy wychodzą z użycia, powstają nowe. Języki nawzajem przenikają się: zarówno w języku polskim nie brakuje zapożyczeń z języka litewskiego, jak i vice versa. Zdaniem dr Lorety Vaicekauskienė, w obecnej sytuacji, kiedy Litwa jest wolnym i niepodległym krajem, językowi litewskiemu nic nie zagraża, ale wciąż utrzymujący się sowiecki sposób myślenia sprawia, że język polski na Litwie nadal nie jest dopuszczany do używania w nazewnictwie czy nazwiskach. Organizatorem wystawy i towarzyszących jej wydarzeń jest Fundacja Bałtyckie Syreny, a okazją – 100-lecie niepodległości Litwy i Polski. Projekt został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na 2017–2022 z dotacji Instytutu Adama Mickiewicza „Kulturalne pomosty”. Przedsięwzięcie i wydarzenia towarzyszące są organizowane wspólnie z Instytutem Polskim w Wilnie, Fundacją Małego Księcia, Litewską Biblioteką Narodową, Festiwalem książki dla dzieci i młodzieży „Vaikų Kalėdų sala” i Instytutem Języka Litewskiego w Wilnie.